Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/939

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

दुयेंसाक लागून ताचे जिणेचो मार्गूच बदल्लो आनी तो मेथुवेन हांगाच्याअ कुकुटपालन केंद्रांत नोकरेक लागलो. सुरवेक ताका हे नोकरेंत बरें यश मेळ्ळें. पूण १९०० वर्सा ताणें डेर्री हांगाच्या शेताचेर काम करपाक सुरू केलें. हें शेत ताच्या आज्यान ताचेच खातीर घेतिल्लें.

मजगतीं ताची एलियानॉर मिरियम व्हायट हे वर्ग इश्टिणीकडेन वळख जाली आनी उपरांत १८९५ वर्सा तांचें लग्न जालें. ह्या काळांत ताणें कांय वर्सां शाळा मास्तर, गिरणीचेर तशेंच खबरांपत्राचो खबरकार म्हणून काम केलें. डेर्रिंत आसतना ताका चार भुरगीं जालीं. हांगाच ताणें आपल्यो नामनेच्यो कविता बरयल्ल्यो. ताचे पयलीं ताणें आपल्यो खूबशो कविता नेमाळ्यांनी धाडिल्ल्यो, पूण ‘द इण्डिपॅण्डॅण्ट’ ह्या वाडमयीन सातोळ्यांत १८९४ वर्सा उजवाडा येवन, विक्रेक गेल्ली ताची पयली कविता म्हळ्यार ‘फुलपाखरू: शोकगीत’.

आज्याच्या मरणाउपरांत, रॉबर्टाक शेताची मालकी मेळ्ळी. पूण पुराय वेळ लेखक जावपाच्या इराद्यान ताणें आपल्या जाण्ट्यांची सगळी मालमत्ता विकली आनी आपल्या कुटुंबासयत तो इंग्लंडाक गेलो. बकिंगहॅम शारांतल्या बिकन्सफीलांत ताणें आपलो संवसार थाटलो. डेर्रींत आसतना बरयल्ल्या आपल्या सगळ्या गितांचें-कवितांचें संकलन केलें. तें हातबरप लंडनांतल्या एका प्रकाशकान घेतलें आनी ‘अ बॉयस विल’ हो ताओच काव्यझेलो १९१३ वर्सा उजवाडा आयलो. ‘नॉर्थ ऑफ बॉस्टन’ हो वर्णनात्मक कवितांचो ताचो दुसरो झेलो त्याच प्रकाशकान दुसर्‍याक वर्सा उजवाडायलो. ब्रिटिश समिक्षकांनी ताका बरो प्रतिसाद दिलो तेन्ना अमेरिकेंताल्या तीन प्रकाशकांनी रोखडेच ताच्या काव्यझेल्याच्या प्रकाशनाचे प्रस्ताव ताचेमुखार मांडले. एझरा पाऊण्ड, एडवर्ड थॉमस, ड्ब्ल्यू. ड्ब्ल्यू. गिब्सन, टी. इ. ह्रुल्मे, लॅझली ॲबरक्रॉम्बी ह्या लेखकांकडेन, इंग्लंडांत रॉबर्टाची वळख जाली. १९१४ वर्सा गिब्सन आनी ॲबरक्रॉम्बी ह्या जॉर्जियी कवींनी निमंत्रण दिल्ल्यान ताणें ग्लॉसेस्टरशायरांतल्या गांवगिर्‍या् वाठारांत स्थलांतर केलें. १९१५ वर्सा पयल्या म्हाझुजाच्या काळांत तो अमेरिकेक परतलो. तेन्ना न्यूयॉर्कांत ताचीं पयलीं दोन पुस्तकां छापतालें. फ्रँकोनिया, एन. एच. नगरांत ताणें ल्हानशें शेत विकतें घेतलें.

१९१६-२० ह्या काळांत रॉबर्टान ॲमहॅर्स्ट कॉलेजींत इंग्लीश विशयाचो प्राध्यापक म्हणून नोकरी केली. १९२१-२३ ह्या वर्सांनी ताणें मिशिगन विद्यापिठांत निवासी कवी म्हणून काम करतकच परत एक वर्स ताणें मिशिगन विद्यापिठांत काम केलें. १९३९-४३ मेरेन हार्वर्डांतल्या राल्फ वॉल्डु इमर्सन फॅलो ऑफ पोएट्री आनी १९४३ ते १९४९ मेरेन ताणें डार्टमाऊथ कॉलेजींत टिकनॉर फॅलो म्हणून काम केलें. उपरांत १९४९ वर्सा सावन निमाणें मेरेन ताणें ॲमहॅर्स्ट कॉलेजींत सिम्पसन व्याख्यात्याचें पद सांबाळ्ळें.

फ्रॉस्टाचें व्यक्तिमत्व सामकें घुस्पागोदंळाचें आशिल्ले. ताची जांचेकडेन इश्टागत जाताली तांकां हातचे राखीनासतना तो आदार करतालो. एन. एच. डेरी खेड्यांतल्या पिंकरटन अकादमींतलो जॉन बार्टलेट हो ताचो विद्यार्थी इश्ट. ताचें इश्टागतीचें चित्रण मार्गारेट बार्टलेट ॲण्डरसनाच्या ‘रॉबर्ट फ्रॉस्ट ॲण्ड जॉन बार्टलेट: द रॅकॉर्ड ऑफ ए फ्रँडशिप’ (१९६३) ह्या ग्रंथांत दिसता.

फ्रॉस्टाक सैमांतूच धर्मीक अर्थ मेळटालो. स्वता ह्या शेतांत सुसेगाद पासयो मारतना ताका नव्यो काव्य-कल्पना येवजताल्यो. १९३९ ह्या वर्सा बायलेच्या मरणां उपरांत ताणें रिपन विटींतल्या ब्रॅड-लोफ स्कूल ऑफ इंग्लीश हाचे लागसार एक व्हड शेत विकतें घेतिल्लें. तीन फावटी शेताच्या वेवसायांत अपेस आयिल्लो हो कवी आपल्या दोन काव्यझेल्यांनी शेतकाराच्याच उतरांनी उलयतना दिसता.

फ्रॉस्टाचें काव्य विंगड विंगड तरांनी अणभवपाक मेळटा. देखून विंगड विंगड थरांतले भरपूर वाचक ताका मेळिल्ले. ‘स्टॉपिंग बाय वुड्स ऑन अ स्नोई इविनिंग’ ही ताची नामनेची कविता.

सैमिक कवी वर्डसवर्थाची काव्यविशयक भुमिका जशी ताणें चालू दवरली तशीच १९व्या शेंकड्यांतल्या रॉबर्ट ब्राउनिंग हाचे संवाद आनी आत्मस्वगत सपनां पद्धतूय ताणें आपणायल्ली. तेच भाशेन, थिओक्रिटस, व्हर्जिल अशा ग्रीक आनी लॅटीन कवींच्या अभ्यासाक लागून जानपद गीत रचना प्रकारांचेरूय ताचें प्रभुत्व आशिल्लें. ल्हान ल्हान भावगेय कवितां पसून दीर्घ, नाट्यात्म काव्यां मेरेन रचनेचे वेगवेगळे प्रकार फ्रॉस्टाचे कवितेंत मेळटात. काव्यचोय जल्म आनंदांत आनी शेवट तत्वचिंतनांत जाता अशें फ्रॉस्ट मानता. ताची कविता वयर वयर सादी भासली तरीय ती सामकी खोल आनी संपन्न आसा. ताची पुराय कविता ‘कंप्लीट पोएम्स ऑफ रॉबर्ट फ्रॉस्ट’ (१९५१) ह्या नांवान उजवाडा आयल्या. ताचे कांय नामनेचे काव्यझेले अशे आसात – माउंटन इंटरवल (१९१६), न्यू हँपशायर: ए पोयम विथ नोट्स अँड ग्रेस नोटस (१९२३), वेस्ट-रनिंग ब्रूक (१९२८), अ फर्दर रेंज (१९३६), अ विटनॅस ट्री (१९४२), अ मास्क ऑफ रिझन (१९४५), स्टीपल बुश (१९४७), अ मास्क ऑप मर्सी (१९४७), अँडम ऑल वी कॉल अमेरिकन (१९५८), इन द क्लिअरिंग (१९६२).

अ वे आऊट (१९२९) ह्या नांवाचें एक नाटकूय ताणें बरयल्लें.

- डॉ. आनंद पाटील


फ्रीट आल्फ्रेट हेर्मान:जल्म: ११ नोव्हेंबर १८६४, व्हिएन्ना; मरण: ५ मे १९२१, व्हिएन्ना).

शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार फावो जाल्लो जर्मन शांततायवादी चळवळीचो अक संस्थापक आनी ऑस्ट्रियन विचारवंत. तरणेपणांतूच तो बर्लिनाक वचून पुस्तक विकपाचो धंदो करूंक लागलो ह्या काळांत नेमाळ्यांतल्यान तो बरपूय करतालो. बर्लिनाक ताची बॅर्ता फोन झुटनर हे शांततायवादी बायलेकडेन वळख जाली. तिच्या प्रभावान तो ‘तुमचीं शस्त्रां सकयल दवरात’ (Die Waffen Neiderl) ह्या नांवाचें नेमाळें काडून १८९१ संवसारीक शांततायेचो प्रसार करूंक लागलो. फुडें हेंच नेमाळें १८९९ सावन शांततायरक्षक (Friednswarte) ह्या नांवान उजवाडा येवंक लागलें. फुडें ताणें १८९२त ‘जर्मन शांतताय संघ’ स्थापन केलो. पयल्या म्हाझुजाआदीं हो संघ जर्मन शांततायवादी चळवळीचो केंद्रबिंदू आशिल्लो. ताणें आंतरराष्ट्रीय अराजकतायेक तोंड दिवपाखातीर कायदेशीर उपाय आनी अध्यात्मिक नदर हांकां पुनरूजीवन दिवपाक पुरस्कार केलो. पयल्या म्हाझुजांत जर्मनीन आपणायल्या आक्रमक धोरणांचेर ताणें टिका केली आनी ताचो निशेध करपाक तो स्वित्झर्लंडाक गेलो. थंयच्यान तो आंतरराष्ट्रीय सामंजस्य आनी संघटना हेविशींचे लिखाण करूंक लागलो.

शांतताय पातळावपाचे नदरेन ताणें झुजांतल्या राष्ट्रांक आव्हान केलें आनी ते नदरेन तो यत्नूय करूंक लागलो. पयल्या म्हाझुजा उपरांत