हाणें पदकां दिवपाखातीर तत्वां आनी रीत आंखून दवरिल्ली. पूण 1932त झुरीकाक जावपाचे IMC चे बसकेपयलींच डॉ. फिल्डस हाका मरण आयलें. झुरीकाचे IMC त फिल्ड्स हाणें मांडिल्ल्यो सगळ्यो सुचोवण्यो मान्य करुन घेतल्यो. हातूंत पदकाचो आकार, ताचेवयलीं उतरां, तें तयार करपाक लागपी धातू आनी वांगडा दिवपाचे पयशे हांचो आस्पाव आसतालो. 1936त न नॅशनल ट्रस्ट कंपनी कॅनडा हाका पदकाच्या पयशांचो राखणदार म्हणून नेमलो. ह्याच वेळार ह्या पदकांक फिल्डस हें नांव दिवपाचें थरयलां.
फिल्डस पदक वाटकुळ्या आकाराचे 7.5 सेंमी व्यासाचे आनी $200 (डॉलरांचे) भांगर लायिल्लें आसता. ह्या पदकाचो डिझायन डॉ. आर.व्ही. मॅकॅन्झी ह्या कॅनडांतल्या फाकिवंत शिल्पकारान तयार केल्लो. ताचे एक वटेन ग्रीक तत्वतज्ञानी आनी विज्ञानीक आर्किडीमीस हाचें चित्र आसा. ताचे सकयल लॅटीन भाशेंतली एक ओळ आसा. तिचो अर्थ असो-‘आपले मनीसपणाचे कुवती फुडे वचप आनी जगाचेर वास्तवपण मेळोवप.’ दुसरें वटेन लॅटीन भाशेंत एक ओळ आसा, तिचो अर्थ असो- ‘सगळ्या देशांतसून एकठांय जाल्ले गणिततज्ञ गिन्यानांत घातिल्ल्या लक्षांत दवरपासारके भरीचो भोवमान करतात.’ पदकाचे सरभोंवतणीं कडांचेर पदक मेळयतल्याचे नांव कोरांततात, पूण फिल्ड हाच्या नांवान जें हें पदक भेटयतात, ताचें नांव ह्या पदकांचेर खंयच आसना.
दर चार वर्सांनी भरतले IMCत फिल्ड पदकां भेटयतात. IMCचे बसकेचे दोन वर्सीं आदी एक बसकेंत सात ते आठ वांगड्यांचो पंगड IMCनेमता. हो पंगड सगळ्या गणिततज्ञांनी केल्लो वावर पळोवन 30 जाणांची एक वळेरी तयार करता. मागीर नामनेचे गणिततज्ञ आनी ह्या पंगडाच्या जाळवणदारांमदीं भासाभास जावन दोन ते चार जाणांची नांवां फिल्डस पदकांखातीर वेंचून काडटा. हे चार जाण तांणी केल्ल्या वावराच्या आदाराचेरुच नृत्य जाल्यार ते फुडाराक आनीक संशोधन वावर करतलें अशें तरेन वेंचबन काडटात आनी देखूनूच पिरायेचीं 40 वर्, हुंपिल्ल्याक फिल्ड पदकां दिवंक मेळनात.
1963त दोन फिल्ड पदकां दिवपाची तजवीज आशिल्ली. मागीर 1950 मेरेन संवसारीक झुजाखातीरIMCची बसका जाली ना आनी पदकां दिवपाक मेळ्ळिनात 1966 सावन एका उदार गिरेस्तान दिल्ल्या पयशांक लागून दोन ते चार पदकां दितात. सगळ्यांत पयलीं 1936त पदकां मेळोवपाची अशे आसात : लार आलफोर्स आनी जोंज डग्लस. आयजमेरेन फिल्ड पदकां मेळोवप्यांमदीं बीजगणीतीय भूमीती ह्या फांट्याचेर वावर करप्यांचो आंकडो चड आसा.
-व्हाय. एस. वालावलीकार
फिल्म अड टेलिव्जन इन्सिट्यूय ऑफ इंडीया : (भारतीय फिल्म आनी टेलीव्हीजन संस्था) चलचित्र आनी दुरदर्शन हांचे पुराय तरेन शास्त्रशुध्द शिक्षण दिवपी भारतांतली एकली एकसुरी संस्था. पूणे शारांतल्या प्रभात फिल्म कंपनीच्या आदल्या वाठारांत हे संस्थेचे सगळे विभाग आसात. 1951 वर्सी भारत सरकारान नियुक्त केल्ल्या चलचित चवकशी समितीचे सुचोवणेप्रमाण केंद्रीय म्हायती आनी प्रसारण मंत्रालाचें अधिकाकक्षेत 1960त फिल्म इन्सिट्यूय ऑफ इंडीया ह्या नांवान ती संस्था स्थापन केली आनी 2 ऑक्टूब 1974 ह्या दिसा ही स्वायत जाली. 1970त तिका सद्याचें नांव दिलें. 1971 सावन दिल्लीक सुरु जाल्लें दूरचित्रवाणी प्रशिक्षण केंद्र ऑक्टोबर 1974त पुण्याक हाडलें आनी ताचो हे संस्थेंत आस्पाव केलो.
हें संस्थेन मुखेल संचालक (निर्देशक), ताचे सकयल चलित्र मुखेली, दूर चित्रवाणी मुखेली,उपकुलसचीव आनी मुखेल लेखाधिकारी आशीं मुखेल अधिकारपदां हें संस्थेंत आसात. ते भायर दर फांट्यांत अभ्यास करपी अणभवी आनी हुशार अध्यापक आसात. संस्थेचे स्थापनेसावन गजानन जहागिरदार, जगत मुरारी, देवेंद्र दिक्षित, गिरीश कर्नाड अशा नामनेच्या जाणकारांनी संस्थेचे मुखेपद सांबाळ्ळां.
सुर्वेक मार्च 1961 सावन चलचित्र मळावयल्या वेवसायीक तंत्रज्ञाखातीर तीन म्हयन्यांचो अभ्याक्रम सुरु केलो. पूण 1961 ऑगस्टसावन मात नेमान अभ्यासक्रम सुरु केलो. सुर्वक 1) पटकथालेखन आनी चलचित्र दिग्दर्शन 2) ध्वनीलेखन- ध्वनी अभियंत्रीकी 3) चलचित्रीकरण आनी 4) चित्रपट संपादन आदी विशय अभ्याक्रमांत आशिल्लें. 1963 सावन अभिनयाचो अभ्यासक्रम सुरु जालो. तो पुराय जातकच तिसऱ्या वर्सा दिग्दर्शन, चलचित्रीकरण, ध्वनीलेखन वा अभिनय आदी विशयांनी विशेश यश मेळटालें. 1977 च्या ऑगस्टान संस्थेच्या विद्य परिशदेचे सुचोवणेप्रमाण दोन वर्साचो सादारण चलचित्र अभ्याक्रम सुरु जालो. हाचेभायर देड वर्साचो चलचित्र दिगदर्शन आनी दूरचित्रवाणी हे विशींचो एक नवो अभ्याक्रम सुरु केलो.
संस्थेच्या चलचित्र विभागांतल्या प्रवेशाखातीर भारतांतल्या वेगवेळ्या केंद्रंनी विद्यार्थ्यांची चांचणी परिक्षा घेतात. विद्यार्थ्यांची चाचणी पिराय परिक्षा घेता. हें परिक्षेंत वेंचून आय़िल्ल्या विद्यार्थ्यांची तोंडी परिक्षा पुण्याचे संस्थेंच घेतात. विद्यार्थ्यांची पिराय 17 ते 25 वर्सांची आसुंक जाय असो नेम आसा. हे संस्थेंत विदेशी विद्यार्थीय वांटो घेवंक शकतात. चलचित्रां विंशीच्या अभ्यासक्रमाखातीर उमेदवाराची शिक्षणीक पात्रताय म्हळ्यार खंयच्याय मान्यावर विद्यापीठाचो अभ्याक्रम पुराय केल्लो आसूंक जाय वा छायाचित्रण आनी ललित कला हे विशींची पदविका प्राप्त आसूंक जाय.
ध्वनी लेखन आनी ध्वनी – अभियंत्रीकी अभ्यासक्रमाखातीर विद्यार्थ्यांक इलॅक्ट्रॉनीकी वा रेडीओ- अभियंत्रीकी वा तत्सम विज्ञान विशयांतली पदवी (बी. एस्सी), गणित आनी भौतीकशास्त्र हे विशय घेवन मेळयल्ली आसूंक जाय आनी दर विशयांत उणेच 50 गूण मेळूंक जाय अशी अट आसा. संस्थेंतलें शिक्षण तात्विक आनी तंत्रीक अशें दोन स्वरुपांचें आसता.देखून, प्रात्यक्षिकाचेर चडूच भर दितात.संस्थेंतल्या तीन वर्साच्या अभ्यासकाळांत दर द्यार्थ्यांक एक म्हायतीपट, एक गीत मुद्रण, एक लघुपट आनी क जाहिरातपट (रंगीत) तयार करचो पडटा.
संस्थेंतल्या विद्यार्थ्यांनी तयार केल्ली कांय चित्रां राश्ट्रीय आनी अंतरराश्ट्रीय चलचित्रा म्होत्सवाखातीर आनी स्पर्धेखातीर धाडटात. ही संस्था ‘इंटरनॅशनल लिएझॉन सेंटर ऑफ सिनेमा अड टेलिव्हीजन स्कुलस’ ह्या मूळ फ्रांसेझ आंतरराश्ट्रीय संस्थेची वांगडी आसा.
दूरचित्रवाणी प्रशिक्षण सद्या दूरचित्रवाणीच्या नोकर वर्गापुरते मर्यादीत आसा. सादारणपणान 20 ते 22 सप्तकांच्या ह्य अभ्यासक्रमांत दुरचित्रवाणी स्टुडिओचों तंत्र, निर्मीती, रंगमाची, नेपथ्य आनी दूरदर्शन चलचित्र ह्या विशयांचो आस्पाव आसा.
