प्रभावी नाटक.
‘रेखा’,जे.के.अकादमीचें तीन्हयनाळें ‘शिराझ’,’नभी चेतना’ ह्या नेमाळ्यांनी डोग्री गद्य-लिखाणाक खूब हातभार लायला.’डोग्री साहित्यदर्पण’ हो १९६७ वर्सा जम्मूंत भरिल्ल्या पयल्या डोग्री लेखकांचे परिशदेंत वाचिल्ल्या निबंदांचो संग्रह आसा.
लक्ष्मीनारायण हाचो ‘साहित्यचर्चा’ हो ग्रंथूय म्हत्वाचो आसा.चंचल शर्मा आनी चंपा शर्मा हाणीं ‘डोग्री काव्यचर्चा’ हो समिक्षाग्रंथ बरयलो.तशेंच विश्वनाथ खजुरिया हाचो ‘सप्तक’ हो दुसरो निबंदसंग्रह उल्लेख करपासारको आसा.
डोग्री पत्रकार मुल्क राज अरफ हाणें लाला हंसराज हाचें चरित्र बरोवन डोग्री चरित्र लिखाणाचें मुळावण घालें.तशेंच,डोग्री साहित्यांत भोंवडेवर्णन, यादी आनी हेर स्फूट लिखाण जालां.बाल साहित्यांत नरेंद्र खजुरिया हाचो ‘रोचक कहाँइयॉं’ हो कथांझेलो आनी ‘अस भाग जगाने आले आन’ हो एकांकिका संग्रह उल्लेखनीय आसात.आर्विल्ल्या भारतीय भाशांतले तेच भाशेन संस्कृत, प्राकृत,इंह्लीश,रशियन आनी ह्या भाशांतल्यो कांय ग्रंथांचे डोग्रींत अणकार जाल्यात
जे.के.अकादमीन डोग्री लोकगितांचे स आनी लोककथांचे चार संग्रह उजवाडायल्यात.डॉ.करणसिंग हाणें ‘शॅडोअॅंचड सनलायट’ हो डोग्री लोकगितांचो संग्रह इंग्लिशींत उजवाडायला. जे.के.अकादमीन ५०० डोग्री म्ह्णी तशेंच ६,००० डोग्री वाक्प्रचारांचो कोश उजवाडायला.ह्या दोनूय कोशांचें संकलन आनी संपादन तारा समैलपुरी हाणें केलां. -कों.वि.सं.मं.
डोमाक,गेरहार्ट: (जल्म: ३० ऑक्टोबर १८९५,लागो ब्रांडनबुर्क; मरण:२४ एप्रिल १९६४,बरबर्ग-अस्तंत जर्मनी).
जर्मन विकृतीविज्ञानीक आनी सुक्ष्मजंतूविज्ञानिक, कील विद्यापिठांत शिक्षण घेता आसतना पयलें म्हाझूज सुरू जाल्ल्यान ताणें सैन्यांत नोकरी धरली.फुडें झुजा उपरांत १९२१त ताणें एम.डी.पदवी मेळयली.कांय काळ ई.होपेझायलर ह्या रसायनशास्त्रज्ञाचो सहाय्यक म्हणून काम करतकच १९२४त तो ग्रायफ्सव्हाल्ट विद्यापिठांत विकृतीविज्ञानाचो प्रपाठक जालो.फुडल्या वर्सा म्युन्स्टरचे विकृतीविज्ञानिक संस्थेंत सामान्य विकृतीविज्ञान आनी विकृतीविज्ञानीक शरीर ह्या विशयांचो प्राध्यापक म्हणून ताची नेमणूक जाली. १९२७त आय.जी.फार्बेन इंडस्ट्री(वापर) ह्या रंजक त-यार करपी कंपनीच्या व्हुपर्टाल-एल्बफॅल्ट हांगाच्या प्रायोगिक विकृतीविज्ञान आनी सुक्ष्मजंतूविज्ञान ह्या विशयांच्या प्रयोगशाळेचो तो संचालक जालो.फुडें १९५८त तो परत म्युन्स्टराक प्राध्यापक जालो.
नव्या रंजकांविशीं रसायनचिकित्सेचे नदरेन संशोधन करता आसतना डोमाक हाच्या वांगड्यांनी एक नवें संयुग तयार केलें आनी ह्या संयुगाक ताणें ‘प्रॉन्टोसील सब्रम’ अशें नांव दिलें.हें सल्फॉनामायडयुक्त संयुग हुंदरांतल्या मालागोलाणू(स्पेट्रोकॉकस) जंतूसंसर्गाचेर प्रभावी आशिल्ल्याचें आनी तें उणें विखाळ आशिल्ल्याचे कितलेशेच प्रयोग करतकच डोमाक हाच्या लक्षांत आयलें.हें संयुग ताणें स्वताचे चलयेक टांचणी तोपिल्ल्यान जाल्ल्या खर मालागोलाणू जंतूसंसर्गाचेर यशस्वी रितीन उपचाराखातीर वापरलें.ह्या सोदाची वाच्यता मात १९३५ मेरेन करूंक नाशिल्ली.वैजकी शास्त्रांत ह्या सोदाक लागून रसायनचिकित्सेचें यूग सुरू जालें.डोमाक हाच्या सोदाक लागून न्युमोनिया, बाळंत रोग,कातीचे विकार आदी भयांकृत दुयेंसांच्या प्रागनुमानांत व्हडलो बदल घडून आयलो.डोमाक हाणें कर्करोग आनी क्षयरोग हांचेरूय रसायनचिकित्सेचे नदरेन संशोधन केलां.
प्रॉन्टोसील ह्या पयल्याच सुक्ष्मजंतू विरोधी सल्फा वखदाच्या सोदा खातीर ताका वैजकी आनी शरीरक्रियाविज्ञान ह्या विशयाचो १९३९ वर्साचो निबॅल पुरस्कार फावो जालो.पूण नाझी सत्ताधा-यांनी डोमाक हाका हो पुरस्कार स्वताक न्हयकारिल्ल्याचें पत्र बरोवपाक भाग पाडलो.फुडें १९७४त डोमाक हाका नोबॅल भांगरा पदक दिलें,पूण पुरस्काराची रक्कम नोबॅल फाउंडेशनाक परत केल्ली आशिल्ल्यान ती ताका मेळूंक शकलीना. ताका आनीकूय जायते भोवमान फावो जाल्यात. -कों.वि.सं.मं.
ढ: ‘ट’ वर्गांतलो चवथो वर्ण आनी देवनागरी वर्णमाळेंतलें चवदावें व्यंजन. देवनागरी लिपीचे वर्णमाळेंतलें ‘ढ’ हें एकूच अक्षर अशें आसा,जें आपल्या मूळ स्वरुपांतूच आजुनूय कायम आसा.फकत ताच्या माथ्यावयलो भाग मूळच्या अक्षरा परस चड बागिल्लो आसा.
कामधेनू तंत्रांत ढकाराचें स्वरूप आसा तें अशें- ढकारं परमाराध्यं या स्वयं कुण्डली परा। पच्चदेवान्मकं वर्ण पच्चप्राणमयं सद। सदा त्रिगुणसंयुक्तं आत्मादितत्वसंयुतम। रक्तविद्युल्लताकारं ढकारं प्रणमाम्यहम।।
अर्थ- ‘ढ’ वर्णाची आराधना करची. तो स्वता परा कुंडली आसा.’ढ’ हो पंचदेवात्मक आनी पंचप्राणमय आसा.तातूंत तीनूय गूण आसून तो आत्मा आदी तत्वांनी युक्त आसा.तांबडो विजेचो आकार आशिल्ल्या ढकाराक हांव नमस्कार करतां.
‘ढ’ चो विकासक्रम असो आसा-
मूर्धा हें ‘ढ’ चें उच्चातणस्थान आसा.
-कों.वि.सं.मं.
ढाक्का: बांगला देशाची राजधानी.लोकसंख्या ३४,४०,१४६(१९८१).ह्या वाठारांत भरपूर ढाकाचीं (पळसाचीं) झाडां आशिल्ल्यान वा ढाकेश्वरी हे देवीच्या नांवावयल्यान ह्या गांवाक ढाका(डाक्का) हें नांव पडलां आसूये अशें म्हण्टात.१६०८ ते १६३९ आनी १६६० ते १७०४ मेरेन हें शार मुसलमानांच्या बंगाल सुभ्याची राजधानी आशिल्लें. त्या काळांत दर्यावयल्या वेपाराक लागून ह्या शाराची खूब नामना आशिल्ली आनी तेच खातीर इंग्लीश,फ्रॅंच आनी डच वेपारी हांगा येताले.१७६५त ह्या शाराचेर ब्रिटिशांचो शेक आयलो.१७०५त हांगाची राजधानी मुर्शिदाबादेक गेल्ल्यान ढाक्काचें म्हत्व उणें जाले. पूण १९०५ ते १९१२ ह्या काळांत उदेंत बंगाल आनी आसामाची राजधानी हांगा आयिल्ल्यान ह्या शाराक परतें म्हत्व आयलें.१९४७त उदेंत बंगालाची आनी १९५६ त
