Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/858

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

बाजारांत आशिल्लें मूल्य, अल्पकाळांतले मूल्य, दीर्घकाळांतले मूल्य आनी प्रदीर्घ काळांतलें मुल्य अशे मार्शल वर्गीकरण करता. खाशेले मागणेक अनुसरुन जावपी पुरवण बदलाचे पद्दतीवयल्यान ताणें हें वर्गीकरण केलां. पयलें बाजार मूल्य म्हळ्यार खाशेल्या वेळार मागणी आनी पुरवठो दोनूय थारिल्लीं आसतात. तातूंत बदल जावंक शकना. दुसऱ्यांत म्हळ्यार अल्पकाळांत मागणी बदलता. पुरवठो उणो चड करतात. पूण तो उपलब्ध घटकांचे मदतीनूच. मागणेक अनुरुप असो पुरवठो घटकांत बदल घडोवन हाडपा इतलो वेळ नासता. म्हमून हातूंत जावपी जुळवा जुळव एके तरेन अपूर्ण आनी तात्पुरती आसता. देखून त्या काळांत मागणेवांगडाच पुरवठ्याचो प्रभाव पडत आसता. पूण तिसऱ्या कालखंडात मागणेच्या बदलाप्रमाण पुरवठ्यांत बदल करपाक खूब वेळ आशिल्ल्यान गरज आशिल्लें उत्पादन घटकांच्या पुरवठ्यांत बदल करुन गरज तें उत्पादन करतात. ह्या दीर्घकालीन मूल्यांत पुरवठ्याचे मागणेकडेन पुराय समायोजन() जालें आसता. म्हळ्यार ते सीमान्त उत्पादन इतलें आसता.

प्रा. मार्शल अतीदिर्घकाळाविशींय उलयता. ह्या काळांत गिन्यान, लोकसंख्या, भांडवल आनी मागणी आनी पुरवठ्याच्या मुळाव्या स्वरुपांत दर पिळगेंत जावपी बदल येतात. खास करुन राश्ट्रीय उत्पादनाच्या विभाजनात तिसऱ्या म्हळ्यार दिर्घकालीन मूल्यांचो विचार केल्लो आशिल्ल्याचे सांगला.

ग्रंथाच्या सव्या खंडांत विभाजनाचो प्रस्न मूल्य सिध्दान्ताच्या आदारान सोडयला. दरेका घटकाक मेळपी उत्पादन वा राश्ट्रीय उत्पादनांतलो वांटो म्हळ्यार तांच्या वावराचें मोल. देखून तें मागमी पुरवठ्यांनी मूल्यसिध्दांता प्रमाण निश्चीत जाता. उत्पादनाच्या दरेका घटकाचो जे मेरेन उपेग लाव दिवपा सा, ते मेरेन तो उत्पादनाक वापरतात. एकदां सीमान्त उत्पादकताय बिंदू आयलो की उपेगाची मागणी थांबता.

फायद्याचें बूतींत मात प्रा. मार्शल पोरणे अनिश्चिततायेंत भरुच घाल्या. भांडवलावयल्या व्याजापासून ताणें फायदो वेगळो केलो. पूण ताच्या वट्ट फायद्यांत धंध्यांतलें गरजेचें वेवस्थापन शक्तीचो पुरवठो आनी धंध्याक लागपी संघटनवेवस्था हांचे मोबदले अशे दोन भाग केले. पयल्या भागाच्या मोबदल्याक तो ‘शुध्द फायदो’ म्हणटा. पूण रोखडोच वर्सुकी फायद्याचो दर, उलाढाली वयलो फायदो दर अशेंय वर्गीकरण करता आनी दरेका धंद्यांतलो फायद्याचो दर वेगळो सता अशेंय विधान करता. पूण हें सारकें किद्याक नासतात हाचें स्पश्टीकरण करीना. हाचें मुखेल कारण म्हळ्यार तो केन्ना भांडवलाच्या मोबदल्याक, वेवस्थापनाचे मजुरीक फायदो समजता हेंच.

निमाणें, प्रा. मार्शलाच्या प्रतीखंड () कल्पनेचो उल्लेख करप गरजेचें. दीर्घकालीन पुरवठो मर्यादीत आशिल्ल्यान बरे भुंयेक मेळपी अदीक मोबदल्याक आमी खंड म्हणटात. पूण थोड्या काळांत हेर उत्पादनाच्या घटकांचोय पुरवठो मर्यादीत आसता. ताका लागून तांकां चड उत्पन्न मेळटा.

प्रा. मार्शलान प्रस्तावनेंत जरी म्हणिल्ले आसलें की ह्या ग्रंथांत पोरणें अर्थशास्त्रूय नव्या विचाराच्या आनी प्रस्नांच्या संदर्भांत मांडलां. म्हणून तरीय तें खूब अंशी नवें आसा. ताका नवसनातनवादी म्हणटात, तें हाकाय लागून.

-कों.वि.सं.मं.


प्रियोळकर, अनंत काकबा : (जल्मः 5 सप्टेंबर 1895, प्रियोळ, मरणः 13 एप्रिल 1973 मुंबय).

पुर्विल्ल्या कोंकणी आनी मराठी साहित्य संशोधनाच्या मळावयलो

म्हालगडो संशोधक. ताणें घरांतूच मराठी चवथी मेरेन माशेलांत पुर्तुगेजीन प्रिमैर ग्राव आनी सेगुंद ग्राव मेरेन आनी फोंड्या इंग्लीसींतल्यान शिक्षण घेतकच तो गोंयाभायर गेलो. ताचे बी.ए.मेरेनचे शिक्षण धारवाडाक (कर्नाटक) आनी सांगलीक (महाराष्ट्र) जालें. सांगलीच्या विलिंग्डन म्हाविद्यालयांत बी.ए.चें शिक्षण घेता आसतना नामनेचो भाशाविद ड़ॉ. पांडुरंग दामोदर गुणे हाचेकडेन प्रियोळकराचे खूबूच लागीचें संबंद आयलें ताका लागून डॉ. गुण्याच्या प्रभावान भाशासास्त्र आनी पाणचिकित्साशास्त्र ह्या विशयाचें खोलायेन आनी व्यापकपणान अभ्यास करुन फुडें कांय मराठी काव्याची संपादनां उजवाडाक हाडली. 1929 त बी.ए.जातकच ताणें कांय तेंप अध्यापनय केलें. फुडें रामचंद्र भिकाजी गुंजीकर ह्या गोंयकारान मुंबय चलयल्ल्या विविधज्ञानविस्तार नेमाळ्यांत 1925 सावन संपादकी वावर करुंक लागलो. तशेंच ‘विविधवृत’ ह्याय नेमाळ्याचो तो संपादक आशिल्लो.

ताणें मुंबय नगरपालीकेंत 1926 ते 1849 मेरेन नोकरी केली. उपरांत मुंबय मराठी ग्रंथसंग्रहालयात एक फेब्रुवारी 1948 ह्या दिसा प्रा. प्रियोळकराचे प्रेरणेन स्थापन जाल्ले मराठी संशोधनाचे मंडळाच्या ‘मराठी संशोधन पत्रिका’ ह्या संशोधन विसयाक ओंपिल्ल्या तीन म्हयनाळी नेमाळ्याचें ताणे संपादन केलें. 1966त तो मंडळांतल्यान निवृत्त्त जालो.

प्रा.प्रियोळकराच्या नांवार 54 पुस्तकां आसात. तातूंत रघुनाथ पंडित विरचीत दयमंती स्वयंवर (1935) मुक्तेश्र्वरकृत महाभारत आदीपर्व (चार खंड 1951-1959) (श्री मुक्तेश्र्वराचा शोध ह्या संशोधनपर निबंधाची जोड दिवन आनी अमृतानंद विरचीत योगराज टिळक (1956) हे ग्रंथ म्हळ्यार आधुनीक पाणचिकित्साशास्त्राचे बसकेचेर दारिल्लो संपादनाचो आदर्श. त्या निमतान ताणीं आर्विल्ल्या पाणचिकीत्साशास्त्राचें स्वरुप आनी प्रस्न हांच्या संदर्भांत खोलायेन चर्चा केली.

एकुणीसाव्या शतमानांतलो व्यासंगी विद्वान दादोबा पांडुरंग तर्खडकर हाचें अपूर्ण आत्मचरित्र ताणें संपादीतत केले. दादोबाच्या नांवान मुंबय विद्यापीठान दवरिल्लें ‘तर्थडकर इनाम’ प्रा. प्रियोळकराच्या दयमंती स्वयंवर आनी ‘दादोबा पाडूरंग : आत्मचरित्र व चरित्र ’ 1947 ह्या दोनूय ग्रंथांक फावो जालें. गोंयचो एक मानेस्त डॉ. भाऊ दाजी लाड