असल्यो गुळयो दोन तरांच्यो आसतात. एकेतरेच्या गुळयांनी अग्निपिंडातलें इनसुलीन तयार जावपाचें प्रमाण वाडटा. ताका लागून साकर देंवता. दुसरेतरेच्या गुळयांनी रगतांतलें साकरेचें प्रमाण देवंक लागता.जायत्यावेळार एके तरेच्यो गुळयो लागनाजाल्यार दोनूय तरांच्यो गुळयो एकाच बरोबर घेवंच्यो पडटात.जेवणा-खाणाची जतनाय, गोळयो वा इनसुलीन हातूंतलें जें कितें लागता तें दोतोराच्या सल्ल्यान सदांच चालू दवरूंक जाय कारण गोडेंमूत हें सादारणपणान सामकें बरें अशें जायना.
गोडेंमूत हें दुयेंस बाकीच्या दुयेंसां सारकें जंतूपसून न जाल्ल्यान हाचेर विशेश खबरदारी अशी घेवपाखातीर नासता.पूण जाच्या घराण्यांत गोडेंमूत आसता त्या घराण्यांतल्या जाण्ट्या लोकांनी दर वर्सा रगताची तपासणी करून घेतल्यार बरी.तशेंच जेवणा-खाणाचेर आनी वजनाचेर ताबो दवरूंक जाय.गोड्या मुतान रगतांतली साकर वाडटा पूण फकत साकर वाडिल्ल्यान तशें नुकसान जायना.खूब वर्सां गोडेंमूत आसतकच ताचे पसून आंगांत वायट परिणाम घडटात आनी ते घडटकच परत पयलींभशेन सारके जायनात.
रगतांत साकर जर एकदम खूब वाडली वा वखदांघेता आसतना अकस्मात उणी जाली तर दुयेंत मनीस बेशुध्द जावं येता आनी अशी स्थिती घातक जावं येता. दोळ्यांचे शिरेचेर परिणाम जावन नदर कमी जाता आनी कुड्डेपण येवंक शकता. गोडेंमूत जाल्ल्या मनशाक मोतीबिंदू जावपाची शक्यताय आसता.गोड्यामुताक लागून रगत व्हरपी शिरांक दूयेंस जावन काळजाक,मेंदवाक आदी अवयवांक रगत उणे प्रमाणांत पावन काळजाचो आताक,आर मारप ह्या सारकीं दुयेंतां जावं येतात.हाता पायांचे नर्व्ह ल्हवल्हव इबाडून चलप कठीण जावं येता.
जगार सगळेकडेन गोड्यामुताचें दुयेंस दिश्टी पडटा.सादारणपणान ह्या दुयेंसाचें प्रमाण दोन ते तीन टप्पे आसतात. पूण अस्तंत देशांपरस भारतांत हें प्रमाण इल्लें चड दिसून येता.पांच ते धा टक्के लोकांक गोड्यामुताचें दुयेंस आसूं येता अशें खुबश्या लोकांचे मत आसा.तशेंच गोंयांतय गोड्यामुताचें प्रमाण तितलेंच आसूंये.चड करून जाण्ट्या लोकांत पन्नाशी जातकच ह्या दुयेसाचें प्रमाण वाडटा आनी ते पिरायेचेर सर्वसादारण २०% ते ३०% लोकांभितर गोडेंमूत मेळूंक शकता. -डॉ.जी.के.सालेलकार
डायस, आयवन: घाना,टोगो,बेमीन (वॅस्ट आफ्रिका) ह्या राश्ट्रांतलो आपोस्तोलीक प्रो-न्युंसीओ.तो मूळचो वेळसांव साश्टीचो.१९५८ वर्सा तो धर्मप्रचारक जालो आनी १९८२ वर्सा तो आर्चबिशप जालो.चीन आफ्रिकन राश्ट्रांच्या दुतावासांकडेन संलग्न आशिल्ल्या व्हॅटिकन राजनितीक दळांत ताणें सक्रिय वावर केल्लो.
-कों.वि.सं.मं.
डायस,आलेक्स: (जल्म: कळंगूट).
पोर्टब्लॅरचो पयलो बिशप.पिलारचे ‘ऑल इंडिया मिशन सेमिनारी’ हातूंत ताणें धर्मीक शिक्षण घेतलें.१९६९ वर्सा तो पाद्री जालो. पिलार संस्थेचो तो वांगडी आशिल्लो.१९८५ वर्सा तो बिशप जालो. अंदमान आनी निकोबार जुंव्यावयल्या नव्यान उबारणी केल्ल्या पोर्टब्लॅर डायोसीसचो तो कार्यकारी वांगडी आशिल्लो.
-कों.वि.सं.मं.
डायस ज्योकीं: (जल्म: १२ में १९२०,कुंकळ्ळी,साश्ट).
गोंयचो सुटकेझुजारी.बापायचें नांव फ्रांसिस झेवियर डायस.ताणें बी.ए.एलएल.बी.मेरेन शिक्षण घेतलें.विद्यार्थी जीवनापसून ताणें भारतीय स्वातंत्र चळवळींत वांटो घेतलो,विद्यार्थी जिवीतांत ताका जायतेखेपे कादयेंत वचचें पडलें.ताचो ‘प्रजामंडळा’ कडेन लागींचो संबंद आसलो.तो गोवन यूथ लिगाचो १९४३ ते १९६१,संस्था विसर्जीत जायमेरेन अध्यक्ष आसलो.डॉ.जुलियांव मिनेझीशाच्या ‘गोमन्तक’ ह्या इंग्लीश साताळ्याचो तो सहसंपादक आसलो.ताणें लोकांमदीं राजकीय जागृताय हाडूंक सभा घेतल्यो आनी मिरवणुको काडल्यो.
पुण्याक तो महात्मा गांधीच्या सहवासांत आयलो आनी गोंयच्या स्वातंत्र्य लढ्याखातीर तांचेकडल्यान ताणें आशिर्वाद घेतलो.१९४६त तो बेर्ता मिनेझिसावांगडा पंडित नेहरुक मेळ्ळो आनी ताचेकडल्यान गोंयांसंबंदान निवेदन घेतलें, जाका देशभर प्रसिध्दी मेळ्ळी.
डॉ.टी.बी.कुन्ह्याक ‘गोंयाभितर नागरी स्वातंत्र्य’ ह्या विशयाचेर उलोवप दिवपाक आपयले जें उलोवप उपरांत गोवन यूथ लिगान छापलें. -कों.वि.सं.मं.
डाय्स, व्हिसेंत दु रुझारियु: (जल्म: राय;मरण: १८४२).
गोंयचो धर्मप्रचारक.सुरवातेक तो गोंयच्या सेंट फिलीप नेरी चे प्रवचन सभेंत वावर करूंक लागलो.उपरांत ताणें श्रीलंकेक धर्मप्रचारक म्हणून जायतीं वर्सां वावर केलो. फुडें १८३३ ते १८३७ ह्या काळांत ओ थंयचो व्हिकार जनरल जालो.१८३७त ताका पोप ग्रॅगरी सोळावो हाणें श्रीलंकेचो पयलो व्हिकार आपोस्तोलीक म्हणून नेमलो.
-कों.वि.सं.मं.
डार्विन, चार्ल्स रॉबर्ट: (जल्म:१२ फेब्रुवारी १८०९,श्रीवसबरी,इंग्लंड; मरण : १९ एप्रिल १८८२,डाऊन).
नामनेचो इंग्लीश सैम शास्त्रज्ञ.ताच्या बापायचें नांव रॉबर्ट डार्विन आन आवयचें नांव सुसान डार्विन.चार्ल्स हो तांचो पांचवो भुरगो.ताचो बापूय रॉबर्ट हो नाम आनीनेचो दोतोर आसलो आनी आजो इरॅस्मस डार्विन होय फांकिवंत शास्त्रज्ञ
