Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/710

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

पाकिस्तान सरणी उखलून धरली. १९४० त लाहोरांत लीगाचे अधिवेशन जावन तातूंत भुगोलीक नदरेन चड मुसलमान लोक आशिल्लया वायव्य आनी मान्य केली. ब्रिटीश सरकारानूय मुसलमानांक मान्य अशी येवजण काडीसर सत्ता दिवप ना अशें थरयलें. १९४५ त ब्रिटीश मंत्र्यांनी मांडिल्ली येवजण सुर्वेक लीग फुडाच्यांनी मान्य केल्ली. पूण हिंदूस्थानांत मुसलमानांचे फुडारपण फकत लिगूच करपाक शकता हे तांचे मागणेक काँग्रेसीन विरोध केल्लान, १६ ऑगस्ट १९४६ दिसा मुसलमानांनी कृती दीस म्हणून पाळ्ळो. ताचो परिणाम म्हळ्यार नोआखाली (बांगलादेश) आनी सरकार चलोवपाक ते खूब आडमेळीं हाडपाक लागले. द्विराश्ट्रवादी विचार दवरून अखंड हिंदुस्थानाचे सरकार चलोवप शक्य ना, हाची जाणीव जावन निमाणेकडेन लॉर्ड माऊँटबॅटनान मांडिल्ली फाळणेची लॉर्ड माऊंटबॅटनाचे येवजणे प्रमाण १४ ऑगस्ट १९४७ दिसा हिंदुस्थानाची फाळणी जावन पाकिस्तान राश्ट्र अस्तित्वांत आयलें. सुर्वेक अस्तंत पाकिस्तान आनी उदेंत पाकिस्तान अशे ह्या राश्ट्राचे दोन प्रांत आशिल्ले. पूण १९७१ त उर्देत पाकिस्तान हो प्रांत बांगलादेश नांवान पाकिस्तान देश अस्तित्वांत आयले उपरांत, महमद अली जीना हाणे व्हडलेशें म्हत्व दिलेंना. स्वता गवर्नर जावन लेगीत प्रधानमंत्र्याक ताणे कांयच म्हत्व दिलेंना. सगळे अधिकार आपल्याचकडेन दवरले. लीगाक विरोध करप्यांक ताणे राश्ट्रद्रोही आनी धर्मद्रोही थरयले. जीना उपरांत आयिल्ले लियाकत अलीखान, गुलाम महंमद, इस्कंदल मिझा, महमद आयुब खान हांणीय हुकुमशायूच चलयली. स्वातंत्र्य मेळटकूच निर्वासितांचे प्रस्न, अर्थीक अडचणी, जातीय तणाव, काश्मीर प्रस्नावयल्यान भारताकडेन पाकिस्तान देश अस्तित्वांत आयले उपरांत १९५६ मेरेन पाकिस्तानाची शासन वेवस्था १९३५ च्या आनी १९४७ च्या ब्रिटिशांनी केल्लया कायद्याप्रमाण कांय बदल करून चलताली. २३ मार्च १९५६ दिसा नवी घटना आपणावन इस्लामी प्रजासत्ताकाची घोशणा केली. ह्या तेंपार राजकीय अस्थीरताय पळोवन अध्यक्ष मिर्जा हाणे पाकिस्तानांत लश्करी कायदो लागू करून उपरांत जनरल महमद अयुबखानाकडेन राजकीय सुत्रां दिलीं. फेब्रुवारी १९६० त जाल्ले वेंचणुकेंत ताचे वर्चस्व तिगून उरलें. ताणे १ मार्च १९६२ दिसा नवे घटनेची घोशणा केली. ताच्या फुडाच्यांक प्रौढ मतदान पद्धतीन वेंचून काडचे, अस्तंत पाकिस्तानाचे ४ प्रांत जावंचे, तशेच तांकां स्वायत्तताय मेळची म्हणून व्हड चळवळ सुरू जाली. तातूंत विद्यार्थी, कामगार वर्ग, सरकारी कर्मचारी, वायुदळ मुखेली आनी वकीलांनी वांटो घेतिल्लो. ही चळवळ १९६९ मेरेन चालूच आशिल्ली. २५ मार्च १९६९ दिसा अध्यक्ष अयूब खानान राजिनामो दिवन, प्रांत केले. तशेच नवे घटना समितीखातीर डिसेंबर १९७० त वेंचणुको 5Rの कोंकणी विश्वकोश : २ घेतल्यो. हे वेंचणुकेंत उर्देत पाकिस्तानांतल्या शेख मुजीबुर रहमान हाच्या आवामी लीग पक्षाक १६७ सुवाती जाल्यार झुलफिकार भुट्टोच्या पाकिस्तान पिपल्स पार्टीक ९० सुवाती मेळ्ळ्यो. पूण आवामी लीग पक्षाक उदेंत पाकिस्तानांत पुरायपणान अधिकार दिवपाक भुट्टोन आनी लश्करी अधिकान्यांनी विरोध केल्यान आवामी लीग पक्षान सुर्वेक उदेंत पाकिस्तान हांचेमदी यादवी झूज सुरू जालें. १९७१ वसा आवामी लीग पक्षान स्वतंत्र बांगलादेशाची घोशणा केली. सेन्यान उर्देत डिसेंबर १९७१त आवामी लीग सरकाराची ढाक्यांत स्थापणूक जावन, उपरांत २० डिसेंबर १९७१ दिसा याह्या खानान अध्यक्षपदाचो राजिनामो दिवन झुलफिकार भुट्टोच्या हातांत सत्ता दिली. भुट्टो राश्ट्राध्यक्ष जाले उपरांत राश्ट्रीय समितीन मान्यताय दिल्ले संविधान १४ ऑगस्ट १९७३ दिसा सावन चालींत आयले. हे घटनेप्रमाण देशांत सांघिक संसदी पद्दत सुरू जावन, अध्यक्ष हो संविधानीक मुखेली जाल्यार प्रधानमंत्र्याक मुखेल कार्यकारीचे हक्क मेळ्ळे. हाका लागून भुट्टोन अध्यक्ष पदाचो राजिनामो दिवन प्रधानमंत्री जालो. मार्च १९७७ त राश्ट्रीय विधानसभेचे वेंचणुकेंत भुट्टोच्या पक्षाक भोवमत मेळिल्ले. पूण ते जागे भ्रश्टाचार करून मेळयल्यात असो विरोधी पक्षान भुट्टोचेर आरोप दवरलो. ताणीं प्रांतीक वेचणुकांकूय विरोध करून भुट्टो आड बंड उबारलें. हातूंतल्यानूच पुराय देसभर हिंसाचाराचे वातावरण पातळ्ळे. एक सारको चार म्हयने फारपेट चालू उरिल्लयान खूब रक्तखेव जालो. निमाणेकडेन ५ जुलय १९७७ दिसा जनरल महमद झिया-उल-हक हाच्या फुडारपणाखाला लश्करान सत्ता हातांत घेतली. वेंचून आयिल्ले सरकार रेडिओ, दूरदर्शन, सभामोर्चे, जमाव हांचेर बंदी घाली. भुट्टोचेर भौशीक दुडवांची अफरातफर, लश्करी कायद्याचो गैरवापर, विरोधकांची हत्त्या, राश्ट्रद्रोही अशे आरोप दवरून, ४ एप्रिल १९७९ दिसा ताका गोळार चडयलो. ज. झिया हाका १७ ऑगस्ट १९८८ दिसा विमान अपघातांत मरण आयले उपरांत सिनेट अध्यक्ष गुलाम इशक खान हो कार्यकारी अध्यक्ष जालो आनी देशांत आणीबाणी जाहीर जाली. नोव्हेंबर १९८८ त जाल्ले अध्यक्ष श्री भुतो हांची धूव श्रीमती बेनजीर भुतो प्रधानमंत्री जाली. श्री गुलाम ईशाक खान अध्यक्ष जालो. फुडें अध्यक्ष आनी पंतप्रधान हांचेमदी मतभेद उप्राशिल्लयान अध्यक्ष इशक खान हाणे पंतप्रधान श्रीमती बेनझीर वेंचणुकेंत (आठ ऑगस्ट १९९०) श्री नवाझ शरीफ हाचेकडेन पाकिस्तानाचें राजकीय सतीचो परिणाम म्हणून श्री शरीफ हांची १९९३ त उचलबांगडी जाली. मोईन कुरेशी ह्या आदल्या जागतिक बँकेच्या उपाध्यक्षाकडेन मागीर कामचलाऊ प्रधानमंत्रीपद आयलें. ऑक्टोबर १९९३ त जाल्लया फावट प्रधानमंत्री जाली. थोडद्याच काळांत तिका पदच्यूत करून श्री