Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/662

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

ह्या पुराणांत रामचरित्र वाल्मिकी-रामायण अणसरून बरोवंक ना पूण जैन संकेताप्रमाण बरयलां. ह्या पुराणाक बलभद्र पुराण अशाय नांवांचो उल्लेख मेळटा.

विमलरपुरी हाणें पद्मचरिय नांवाचो प्राकृत भाशेंत रामचरित्राचेर एक ग्रंथ बरयला. ह्या ग्रंथाच्या आदारानूच रइधून आपल्या पुराणाची रचणूक केल्या.

ह्या पुराणांत रामकथेची सुरवात गौतमश्रेणिक हाच्या दुबावान जाता आनी इंद्रभूती त्या दुबावाचें उत्तर म्हणून सगळें रामायण सांगता. ‘ऊँ नम: सिध्देभ्य:’ अशें पयलीं मंगलाचरण करून उपरांत जिनाचें स्तवन केलां. हाचे उपरांत जंबुव्दिप, भरतक्षेत्र, मगनदेश, राजगृह ह्या थळांचो आनी कांय व्यक्तींचो एका कडवकांत उल्लेख केला. -कों. वि. सं. मं.

पद्म पुराण- 3- एक जैन पुराण. हें संस्कृत भाशेंत आसून रविषेण हाणें बरयलां. रामरित्राचेर आशिल्ल्या ह्या पुराणाक पद्मचरित अशेंय म्हण्टात. जैन परंपरेंत रामाक पद्म अशें नांव आसा. ताका आठवो बलभद्र अशेंय म्हण्टात. इंद्रसेन, दिवाकरसेन, अर्हत्सेन आनी लक्ष्मणसेन अशी रविषेण हाणें आपली गुरुपरंपरा सांगल्या.

सर्वसादारण रामायणापरस ह्या पुराणांत म्हायती आसा ती मातशी वेगळी आसा. देखीक-

पाताळांत रत्नश्रवा नांवाचो राक्षय वंशांतलो एक राजा रावतालो. ताचे बायलेचें नांव केकसी आशिल्लें. तांकां रावण, कुंभकर्ण, चंद्रनखा आनी विभीषण हीं चार भुरगीं आशिल्लीं.

एक दिस रावणाक आपले आवय कडल्यान समजलें की आपलो मावशेभाव वैश्रवण विद्दाधर हाणें आपल्या बापायचें लंकराज्य बळकायिल्ल्यान आमकां पाताळ लंकेंत दीस काडचे पडटात. रावणान वैश्रामणावांगडा झुजपाचें थरयलें. तेखातीर विद्दा मेळेवन बळिश्ट जावपाखातीर रावण रानांत वचून तप करूंक लागलो. जंबुव्दिपांत एक यक्ष रावतालो. ताणें रावणाची सगळी परीक्षा घेतली. त्या दिव्यांतल्यान रावणाक खुबशो विद्दा आपणायल्यो. उपरांत तो मंदोदरा वांगडा लग्न जालो. तशेंच हेर स हजार चल्यांकडेनूय लग्न जालो. चंद्रनखा हिचें खरदूषण हाचेवांगडा लग्न जालो. तिका शंबूक नांवाचो पूत जालो. उपरांत रावणाक वैश्रवणैकडेन झूज करून ताका लंकेंतल्यान धांवडावन घालो आनी लंकेचेर आपलें राज्य स्थापलें. वैश्रवणाच्या पुष्पक विमानांत बसून रावणाक दक्षीण दिग्विजय केलो.

वाली आनी सुग्रीव दोन भाव आशिल्ले. ते वानर नासून विद्दाधर आशिल्ले. रावणाक वालीक सुग्रीवाक राज्यार बसयलो आनी स्वता दिगंबरदीक्षा घेतली. चरमशरीर म्हापुरूस हनुमान हो रावणाचो इश्ट. ताणें रावणाचो पक्ष घेवन वरूणाआड झूज केलें. त्या झुजांत जैत मेळटकूच ताणें रावणाची भयण चंद्रनखा हिचे अनंगकुसुमा नांवाचे चलयेवांगडा लग्न केलें.

एक दीस रावणाक समजलें की दशरथ आनी जनकहांचे संततीसावन आपल्याक मरण आसा. तेन्ना ताणें बिभीषणाक तांचो वध करपाक धाडलो. पूण बिभीषण तांकां मारपाक येवंचे पयलींच नारदान तांकां हेविशीं सुचयलें. तेन्ना जनक आनी दशरथ ह्या दोगांनीय आपापलो एक पुतळो करून आपल्या म्हालांत दवरलो. त्या पुतळ्यांकूच खरे जनक आनी दशरथ समजून बिभीषणान ताकां मारले आनी रावणाक ते मेल्ल्याचें सांगलें.

अयोध्येचो राजा दशरथ हाका तीन बायलो. कौशल्या, सुमित्रा आनी सुप्रभा. एक देशाचो भोंवडेक भायर सरिल्लो आसतना दशरथ राजा योगायोगान कैकयीच्या स्वयंवराक पावलो. ताका पळेतनाच कैकयीन दशरथ राजाच्या गळ्यांत माळ घाली. तें पळोवन थंय जमिल्ल्या हेर राजांक तिडक मारली. तांचें आनी दशरथाचें खर झूज जालें. त्या झुजांत कैकयीन दशरथाचो रथ चलयलो. तिचें तें धैर्य आनी चतुराय पळोवन दशरथ राजा तिचेर खोशी जालो. ताणें कैकयीक वर मागपाक अशें दशरथ राजाक सांगलें.

फुडें कौशल्येक राम (पद्म), सुमित्रेक लक्ष्मण, कैकयीक भरत आनी सुप्रभेक शत्रुघ्न अशे दशरथाक चार पूत जाले. जनक राजाचे बायलेचें नांव विदेहा आशिल्लें. तांकां सीता नांवाची धूव आनी भामंडल नांवाचो पूत आशिल्लो. पूण जल्मतनाच पूर्वभवांतल्या एका दुस्मानान भामंडलाक उबारून व्हेलो. तो विधाधराक मेळ्ळो. विधाधरान ताचो सांबाळ केलो. एक दीस नारदान ताका सीतेचें चित्र दाखयलें. तें पळोवन भामंडल सीतेचेर भाळ्ळो. ती आपली भयण आसा हें भामंडलाक खबर नाशिल्लें. विधाधरान भामंडलाखातीर, जनक राजाकडेन सीतेची मागणी केली. पूण जनक राजान पयलींच रामाक तशें वचन दिल्ल्याचें सांगलें. तेन्ना विधाधरान जनक राजाक सांगलें, सीतेच्या लग्नाखातीर वज्रावर्त नांवाच्या धोणूक बाण लावपाचो पण दवरचो, रामान जर तो पण जिखलो जाल्यार सीता रामाक दिवंची ना जाल्यार आपूण सीतेक उबारून व्हरतलों. सुटका नासून जनक राजाक विधाधराची सर्त मान्य करची पडली आनी सीतेचें स्वयंवर मांडलें. रामान पण जिखलो. राम-सीतेचें लग्न जालें. लक्ष्मण, भरत हांचींय लग्नां जालीं. दशरथ राजान आपलें राज्य रामाक दिवपाक केलें. तेन्ना कैकयीन आपलो वर मागलो आनी त्या वरान भरताक राज्य मेळचें अशी इत्सा उक्तायली. दशरथ राजाकूय तिचो तो वर मान्य करचो पडलो. उपरांत राम, लक्ष्मण आनी सीता हीं वनवासाक गेलीं.

वनवासाक सावन परत येतकूच केवलीन रामाक जैन धर्माचो उपदेश केलो. भरताकूय ताणें ताच्या पूर्वजल्माची कथा सांगली. तें आयकून भरताचें वैराग्य वाडलें आनी ताणें दिगंबरदिक्षा घेतली. त्या दुख्खान कैकयीन आर्यिकेची दिक्षा घेतली. उपरांत सगळे राजा एकठांय येवन राम आनी लक्ष्मण हृया दोगांटोय राज्याभिषेक केलो. पूण सीतेच्या चरित्र्याविशीं लोक दुबाव घेवंक लागले. ताका लागून रामान सीतेचो त्याग केलो. त्या वेळार सीता गुरवार आशिल्ली. पुंडरीकरपूचो वज्रजंघ नांवाच्या राजान सीतेक आपली भयण मानून आपल्यागेर व्हेली. थंय तिका अनंगलवण आनी लवणांकुश हे दोन जुंवळे पूत जाले. सीता घरा आयिल्ल्यान वज्रजंघाचें राज्यवैभव वाडलें. वज्रजंघान आपल्यो बत्तीस कन्या अनंगलवणाक दिवपाचें थरयलें. पृथ् राजाची धूव कनकमाल हिची लवणांकुशाखातीर नेमणूक केली. ताणें ह्या दोनूय पुतांक धनुर्विद्येचें ब-यांतलें बरें शिक्षण दिलें.

नारदान, रामाच्या ह्या दोनूय पुतांक सगळें रामचरित्र सांगतकूच दोगांकूय बापायचो खूब राग आयलो. वज्रजंघाचें सैन्य घेवन दोगूय जाण