ह्या पुरस्काराचो निर्णय थरोवपा खातीर आदीं सांगिल्लें दर एके संस्थेच्या आदारा खातीर ३ ते ५ वांगड्यांची समिती नेमतात. ते भायर उमेदवाराच्या वावराची पुरायेन पळोवणी करपाचे नदरेन पुरस्कार दिवपाक संस्थांक आदार दिवपा खातीर संशोधन संश्था, ग्रंथालयां आदींची स्थापना केल्या. हांकां नोबॅल संस्था अशें म्हणटात.
कायदेशीर पणान नोंद केल्लया आनी पुरस्कार दिवपी संथांनी नेमून दिल्ले मनुसूच पुरस्कारा खातीर अपात्र थरता. उमेदवारांचीं नांवां सुचोवपा खातीर हे मनीस पात्र आसतातः आदले नोबॅल पुरस्कार जैतवंत पुरस्कार दिवपी संस्थांचें वांगडी, खास उल्लेख केल्ल्या विद्यापिठांचे आनी म्हाविद्यालयांचे तेचपरी पुरस्कार दिवपी संस्थांनी खास आपयिल्ले त्या त्या मळांवयले हेर संस्थांतले प्राध्यापक. साहित्याच्या पुरस्कारा खातीर लेखकांच्या कांय प्रतिनिधीक संघटनांचे (देखीकः पॅन P.E.N) वांगडी आनी द स्विडिश अॅकॅडेमी कडेन तुळात्मक अशा संस्थांचे (देखीकः स्विडिश अॅकॅडेमी ऑफ लिटरेचर, स्पॅनिश अॅकॅडेमी, फ्रँच अॅकॅडेमी) वांगडी शांततायेच्या पुरस्कारा खातीर आंतरराश्ट्रीय स्वरुपाच्या कांय संसदीय आनी हेर संस्खांचे वांगडी अमेदवाराची शिफारस करूंक शकतात.उमेदवाराच्या नांवाची शिफारस फकत मनशांकूच करूंक मेळटा, संस्थेक करूंक मेळना. पूण जायते मनीस एकठांय शिफारस करूंक शकतात.
पयल्या वर्साच्या सप्टेंबर ते डिसेंबरा मेरेन पुरस्कार दिवपी संस्थांकडल्यान अशा पांच मनशांक नांवां सुचोवपविशींं पत्रां धाडप जाता. ताणीं उमेदवाराचें उजवाडा आय़िल्लें साहित्य आनी संबंदीत कागदपत्रां वांगडा आपल्यो शिफारशी १ फेब्रुवारी मेरेन धाडपाच्यो आसतात. १ फेब्रुवारी पसून नोबॅल समित्यांचें काम सुरू जाता. उपरांत सप्टेंबर ते ऑक्टोबरांत आपल्यो शिफारशी पुरस्कार दिवपी संस्थां कडेन धाडटात. ह्यो संश्था १५ नोव्हेंबरा मेरेन निमणो निर्णय जाहीर करतात. नांवां सुचोवपा मेरेन ते निमण्या निर्णया मेरेन जावपी वाद, भासाभास, मतदान आदी विशीं गुपीत दवरप जाता.
नोबॅल पुरस्कराच्या निर्णया आड दाद मागूंक मेऴना. पुरस्कार दिवपी संस्था ह्यो देशांतल्योच आशिल्ल्यान कोणाय खास उमेदवाराविशीॆ राजकीय आनी अर्थीक दबावाचो तांच्या निर्णयाचेर परिणाम जावंक शकता. सादारणपणान विज्ञानीक आनी वैजकी पुरस्करांच्या निर्णयांत चडशे मतभेद जाल्लें दिसनात.पूण साहित्य आनी शांतताय ह्या मळाचेर पुरस्कारांच्या निर्णयाविशीं खर मदभेद जावंक शकतात. आतां मेरेन जायते फावटीं शांततायेचो पुरस्कार राखून दवरिल्लो आसा.
दर एका पुरस्काराच्या रुपान एक भांगरा पदक, जैतिवंताचो वावर आनी त्या मळावयलो अधिकार दाखोवपी पत्रिका तशेंच रोख पयशे दिवप जाता. भांगरा पदकाचे एकेवटेन आल्फ्रॅड नोबॅल हाची प्रतिमा आनी दुसरे वटेन त्या त्या मळांचें दर्शकचिन्न आसता. पुरस्काराचे पयशे ३१,००० डाॅलर (सुमार ९ लाख रुपया) मेरेन उणे चड आसतात. अर्थशास्त्राच्या पुरस्काराची रक्कमूय तितलीच आसून स्विडन मध्यवर्ती बँक तितली रक्कम दर वर्सा नोबॅल प्रतिश्ठानाक दिता. निधीचे गुंतवणूकीचेर मेळपी उत्पन्नांत बदल जाता आशिल्ल्यान पुरस्काराची रक्कम बदलत आसता. दिवंक नाशिल्ल्या, नाकारिल्ल्या वा थारावीक मुदतींत ना स्विकारिल्ल्या पुरस्काराची रक्कम निधींत एकठांय जाता. तेचपरी नोबॅल प्रतिश्ठानाक त्या त्या वेळार मेळिल्ल्या पुरस्कराची (देखीकः बालझन फाऊंडेशन आनी द न्यूयाॅक अॅकॅडेमी आॅ सायन्सीस हाचे पुरस्कार, एम्परॅस मॅनॅन पुरस्कार) रक्कमूय निधींत एकठांय जावन निधींत वाड जाता.
नोबॅल पुरस्कार सगळ्यांक उकतो आ्रसून राश्ट्रीयत्व, वंश, धर्म (संप्रदाय) आनी विचारसरणी ह्यो गजाली विचारांत घेनास्तना जैतिवंतांची निवड करतात. एका मळावयलो पुरस्कार एका मनशाक वा जायत्या मनशांक संयुक्तपणान दिवंक मेळटा(चडांत चड तीग जाणांक हो पुरस्कार एकठांय मेळिल्लो आसा.)तेचपरी एका मनशाक एका परस चड मळांवयल्या वावरा खातीर तेचपरी जायते फावटीं पुरस्कार दिवंक मेळटा.देखीकः १) मारी क्यूरी भौतिकशास्त्र (१९०३), रसायनशास्त्र (१९११),२) लायन्स कार्ल पाॅलिंग रसायनशास्त्र (१९५४) आनी शांतताय (१९६२) ३) जाॅन बारडीन भौतिकशास्त्र (१९१४ आनी १९७२) कांय खेपे फाव तो उमेदवार मेळून वा संवसारीक परिस्थितीक लागून फावो ती म्हायती मेळोवंक आयली ना जाल्यार हे पुरस्कार दिनात. पयल्या म्हाझुजाच्या काळांत (१९१४-१९) कांय विशंयाचे जाल्यार दुसऱ्या म्हाझुजाक लागून (१९४०-४२) कोणाकूच नोबॅल पुरस्कार दिवंक मेळूंक ना, खंयच्याय मळावयल्या विचारांत आयिल्ल्या सगळ्या मनशांच्या वावराची गुणवत्ता फावो तितली नासल्यार केन्ना केन्नाय तो पुरस्कार दुसऱ्या वर्सा खातीर राखून दवरतात. ताच्या फुडल्या वर्साय अशीच परिस्थिती आसल्यार राखून दवरिल्ल्या पुरस्काराची रक्कम परत निधींत जमा करप अशी तरतूद आसा. राखून दवरिल्ल्या पुरस्काराक लागून एकाच वर्सा एकाच मळावयलीं दोन इनामां (फाटल्या व्रसांचे आनी चालू वर्साचें) दिवंक शकतात. देखीकः - आंरी बेर्गसाँ हाका १९२७चो साहित्याचो नोबॅल पुरस्कार १९२८त मेळ्ळो. तेच परी १९७६तलो शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार राखून दवरिल्लो. फुडें 1977 दोन शांततायेचे पुरस्कार दिले (1976 आनी 1977). खंयचोय पुरस्कार पांच वर्सांतल्यान एके फावटीं तरी दिवंक जाय असो नेम आसा.
सादारणपणान नोबॅल पुरस्कार चड करून मनशाक वा मनशांक दितात.पूण कांय खेपे शांततायेचो पुरस्कार संस्थांकूय दिवप जाला. देखीक- 1904तलो शांततायेचो पुरस्कार इन्स्टिट्यूट आॅफ इंटरनॅशनल लाॅ हे संस्थेक मेळ्ळो. ह्या पुरस्कारा खातीर खंयच्याय मनशांची शिफारस ताच्या मरणा उपरांत करूंक मेळना. पुरस्कारा खातीर ताका वेंचला, पूण तो घेवच्या आदीं ताका मरण आयलें जाल्यार तो पुरस्कार ताका मरणा उपरांत दितात. देखीक- एरिक ए.कार्लफेंल्ट (1931 - साहित्य) डाग हामर्स्कजोल्ड (1961 - शांतताय). केन्ना केन्नाय पुरस्कार नाकारप जातात. देखीकः झ्यां पावल द सार्त्र (1964 - साहित्य)अशा वेळार सन्मान्य नोबॅल पुरस्कार जैतिवंतांचे वळेरेंत ताचें नांव येताच पूण फुडें (नाकारलें)असो उल्लेख करतात.
नोबॅल पुरस्कार दिवपाचो समारंभ दर वर्सा स्टाॅकहोमांत स्विडनाच्या राजाचे हस्तुकीं आनी शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार आॅस्लो शारांत आल्फ्रॅड नोबॅल हाचे पुण्यतिथीक 10 डिसेंबरा दिसा जाता. चड करून जैतिवंत प्रत्यक्ष हजर रावन हो पुरस्कार घेवंक शकता.
दर एका जैतिवंताक आपल्या पुरस्कार पात्र वावराविशीं निवेदन करपी एक व्याख्यान ह्या स्मृतीदिसा पसून स म्हयन्यां भितर दिवचें
