कोंकणी विश्वकोश : २ करून तांची प्राकृतीक स्थिती सुदारपाक मेळटा; वेदना आनी दाहयुक्त कातीच्या रक्तवाहिन्यांचे आकुंचन वा प्रसरण करूंक येता; संवेदनाहारक आनी कृत्रीम श्वासोच्छवसन करूंक येता; विकृत चयापचय (शरिरांत सतत चलपी भौतीक आनी रसायनीक घडामोडी) करून युरिया, युरिक विद्युत् उपचाराखातीर जे प्रकारचे प्रवाह वापरूक मेळटात ते अशे : १) गॅव्हानिक वा चल विद्युत् २) फॅराडिक विद्युत् प्रवाह ३) घर्शणजन्य थीर विद्युत् ४) प्रत्यावर्ती (उलट सुलट व्हॉवपी) विद्युत् प्रवाह ५) उच्च कंपता विद्युत् प्रवाह (दर सेकंदाक जावपी कंपनसंख्या उच्च आशिल्लो.) विद्युत् प्रवाहाचे शरिरावयले परिणाम यंत्रीक रसायनीक उश्मीय, प्रारणविशयक आनी मानसीक अशे आसात. प्रकाश चिकित्सा : जे चिकित्सेखातीर प्रकाशाचो म्हळ्यार सूर्यप्रकाशाचो उपेग करतात तिका प्रकाश चिकित्सा म्हण्टात, मनशाक जेप्रमाण ऑक्सिजन उदक, अन्न, हवा, जीवनावश्यक आसात तेचप्रमाण सूर्यप्रकाशाचीय गरज लागता. साद्या जोरापसून ते क्षय रोगामेरेन जायते जालां. १९०३ स्विझर्लडांतल्या आल्प्स पर्वतांतल्या लेझीं गांवांत सुर्योपचाराखातीर खास संस्था काडिल्ली आसून थंय हाडाच्या आनी हेर प्रकाराच्या क्षयाचेर येसस्वी उपचार जाले. भारतांत जामनगरांत इन्स्टिट्यूट ऑफ रे थेरपी (सोलेरिअम) ही संस्था १९३४त स्थापन केली . थंय संधिवात, हाडांचो क्षयरोग आदींचेर उपाय करतात. वर्णचिकित्सा : रोगोपचाराखातीर जे चिकित्सेंत रंगाचो उपेग करतात तिका वर्ण चिकित्सा म्हण्टात. एडविन डी. वेंबिट हाणे ही पद्दत पयलीं रंगसंगती केल्ले कूडींत न्हिदयतकूच फायदो जाता. हळदुवो रंग दिल्ले कुडिंत मंदबूद्दीचीं भुरगीं सुदारतात. सादें अन्न वा पेय रंगीत किरणांक लागून वा जुबुपार किरणांक लागून चड पुश्टीक करूं येता. शुद्ध उदक मातयेचे उपाय : मातयेचो निसर्गोपचारांतलो उपेग म्हळ्यार एक म्हत्वाचो भाग. जर्मन निसर्गोपचार तज्ञ ए. जस्ट हाणे मातयेच्या उपाचारा विशीं म्हायती दिवन माती खंयचेय असाध्य रोग बरे करता अशें सांगलां. पूण ही माती नितळ आनी बरी आसची पडटा. मातयेचे वेगवेगळे प्रकार माती बन्याक पडटा. देखीक - विंचू चाबिल्लया जाग्यार माती लायतात. महात्मा गांधीन मातयेविशीं आपले अणभव अशे दिल्यात. १) मोडशी जातकूच पोटार मातयेचो दाट लेप लायल्यारं ही पिडा २-३ दिसांनी उणी जाता २) तकली दुखल्यार मातयेचो लेप तकलेर बांदल्यार बरें दिसता. ३) दोळ्यांचो जाळ जाल्यार मातयेचो दाट थर दवंरल्यार बरें दिसता, संगीत चिकित्सा : मानसीक वा शरिरीक विकृतीचेर उपचार म्हणून (4.3 (9 नीकॉल, शार्ल झ्यूल आंरी पयलीं वापरलें. आर्विल्लया काळांत बॉकल्सवी, डी. टी. विमर, एल्. एस्. बैंडर आदी अमेरिकी दोतोरांनी संगीत चिकित्सेंत भर घाली. न्युयॉर्काक ताणीं हॉस्पिटल म्युझिक कमिटी स्थापन केली. मानसीक विकृती जाल्ल्या रोग्यांचेर संगीत चिकित्सा चड उपेगी थरता अशें दिसलां. १९३८त संगीत चिकित्सेची सुरवात अमेरिकेंतल्या इलॉइसांत केली. थंय वेगवेगळे अमेरिकेच्या इरा एम अल्टशुलर हाणे संगीत चिकित्सेचेर खोलायेन अभ्यास करून बरेंच संशोधन केलें. ताच्या मता प्रमाण १) संगितांत चयापचय, श्वसन, रक्तदाब, नाडी, अंत:स्त्रावी, ग्रंथी आनी स्नायूंची उर्जा हांचेर परिणाम करपाची क्षमताय आसता. २) तातूंत लक्ष ओडून घेवपाचो आनी तें तिगोवन दवरपाचो गूण आसता. ३) मनस्थितीत योग्य ते बदल घडोवन मनोरंजन करपाचो गूण आसा ४) तें चित्तवृत्ती नियंत्रीत करूंक शकता आनी ५) संगीत बुद्धिक चेतना दिता. मनीस हो सैमविश्वाचो एक घटकजाल्ल्यान सेमाचो ताचेकडेन लागोंचो संबंध उरता. तसोच ताचे प्रकृतीचेर सैमाचो व्हड प्रभाव पडटा. जीव सृश्टीतले हेर भोवतेक जीव निसर्गोपचार हेच उपचार पद्दतीचेर अवलंबून आसता. मनशाखातीर ती सभावीक पद्दत आसा. आधुनीक विज्ञानयुगांतूय तेखातीर निसर्गोपचार आपले खाशेलेपण दवरून आसा. - कों. वि. सं. मं. नोकॉल, शार्ल इयूल अांरी : (जल्म : २१ सप्टेंबर १८६६, रुआन फ्रान्स; मरण : २८ फेब्रुवारी १९३६, टद्युनिस). फ्रेंच वैज आनी सुक्ष्मजंतूविज्ञानीक. रुआन आनी पॅरिसांत शिक्षण घेवन ताणे १८९३त एम्. डी. ही पदवी मेळयली. रुआन वैजकी विद्यापिठांत सुक्ष्मजीव विज्ञानाचो प्राध्यापक आसतना ताच्या कार्याचे म्हत्व फ्रेंच सरकाराच्या लक्षांत आयलें. टद्युनिशियांतल्या सरकारी भलायकी सेवा संस्थांचे उद्घाटन ताचे हस्तुकों १९०३त जालें. ट्युनिसाच्या पाश्चर इन्स्टिटयूटाचे एके शाखेचे मुखेलपद ताका दिल्ले, हे संस्थेचे संचालकपद ताणे १९३२ मेरेन चलयलें. ह्या काळांत ताणे संसर्गजन्य खेरीज ताचे कारकिर्दीत हे संस्थेन सूक्ष्मजंतूविज्ञान विशींच्या संशोधनकार्याची बरी संस्था म्हणून संवसारीक नामना जोडली. १९२८त ताणे हे संस्थेच्या संचालकपदाचीं २५ वसाँ पुराय केल्ले खातीर एक मनशाक प्रलापक सान्निपात जोर, हुल्को आनी पिसवा ह्या दोन ब्रूसेलोसिस, हुरहुरें, घटसर्प, लोहितांग जोर आनी टी. बी. ह्या रोगांच्या गिन्यानांत ताणे मोलादीक भर घाली. १९३२त ताची कॉलेज द फ्रांसांत एका अध्यासनाचेर निवड जाली. शास्त्रीय गिन्यानाखेरीज एक तत्त्ववेत्तो म्हणुनूय ताणे नामना मेळयल्या. १९०९ त मनशाच्या आंगावयल्या पेडिक्युलस ह्युमनस प्रकार कॉर्पोरिस नांवाच्यो हुलको प्रलापक सन्निपात जोर (टायफस जोर)
