Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/542

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

निलगिरी पर्वत सोडपाक लायिल्ले. १९७१ त उर्देत पाकिस्तानांतल्यान (बांगलादेश) राजकीय आनी धर्मीक छळांक लागून सुमार एक कोटी लोकांनी भारतांत अालाशिरो घेतिल्लो. सादारणपेणान निर्वासितांचे चार प्रकार केल्ले आसातः (१) तात्पुरते निर्वासीत - लश्करी हालचालींक लागून वा आक्रमणाक हालूय सॉसचे पडटात. पूण आक्रमण सोंपले उपरांत आनी थंय शांतताय (२) अदलाबदली जावपी निर्वासीत - दोन देशांभितर झूज चलता घेतात. पूण झूजकबलात जाले उपरांत अशा लोकांची अदलाबदली करतात. (३) राजकीय निर्वासीत - कांय लोक अकस्मात बदल जाल्ले राजकीय परिस्थितीक विरोध करतात, तेन्ना अस्तित्वांत आशिल्ली राजवट तांकां देशाभायर धांवडावन घालता वा तशी परिस्थिती निर्माण करता. देखीक - रशियी क्रांतीच्या तेंपार वा उपरांत रशिया सोडून गेल्ले लोक. अशे लोक तांचे राजकीय नदरेन फावो आशिल्ली राजवटीची स्थापणूक करपाचे यत्न करतात आनी अशी राजवट आयल्यार ते आपल्या देशांत परत वचूंक शकतात. हें शक्य नाशिल्यान ज्या देशांत ते निर्वासीत म्हणून वतात. थंयच ते आपलो राबितो करतात. (४) भुगोलीक पुनर्रचणुकेक लागून निर्माण जाल्ले निर्वासीत - अस्तित्वांत आशिल्लया भुगोलीक क्षेत्राचे पुनर्रचणुकेक लागून साबार फावटी निर्वासीत निर्माण जातात. दुसच्या म्हाझुजाउपरांत जर्मन देश विभागिल्लो तेन्ना अशे निर्वासीत निर्माण जाहल्ले. निर्वासीतांची परिस्थिती काकुळट करपासारखी आसता. आपलो शारिरीक आनी मानसिक ताण पडिल्लो आसता. मालमत्ता, भुरगींबाळां, आसता. रस्त्यावयल्यो अडचणी, वत-पावस, जेवणखाणचे उणेपण, थाटपाखातीर नव्या राश्ट्राचे नागरिकत्व मेळोवंचे पडटा. कामधंदो करचो पडटा आनी आलाशियाखातीर नवें घर बांदचे पडटा. नव्या लोकांचे रितीरिवाज, संस्कृताय, भास हीं वेगळीं आशिल्लयान ती समजून घेवपाची वा शिकपाचीय गरज आसता. नव्या राश्ट्रातंल्या लोकांनीय निर्वासीतांक निर्वासितांचो प्रस्न खूब आदलो, पूण ताचेर आंतरराश्ट्रीय नदरेन १९१७ - २० ह्या काळांत सुमार १५,००,००० निर्वासीत रशियेंतल्यान धांविल्ले. पयल्या म्हाझुजाक लागुनूय साबार लोक निर्वासीत जाल्ले. ह्या सगळ्या निर्वासितांखातीर त्या तेंपावयल्या राश्ट्रसंघान १९२० त नॉर्वेच्या फ्रित्यॉफ नान्सेन हाका आयुक्त म्हणून नेमिल्लो. १९३०त ताका मरण आयले उपरांत निर्वासितांच्या प्रस्नाखातीर संघराश्ट्रांनी ‘नान्सेन Կ3 o कोंकणी विश्वकोश : २ इंटरनॅशनल ऑफिस फॉर रेफ्युजीस' हे आंतरराश्ट्रीय स्वायत्त संघटनेची स्थापणूक केली. ही संस्था निर्वासितांची वळख पटपाखातीर ‘नान्सेन पासपोर्ट' दिता. ताचो उपेग निर्वासितांक नागरी दजों, नोकरी, शिक्षण १९४७ ‘दी इंटरनॅशनल रेफ्युजी ऑर्गनायझेशन' हाची स्थापणूक जाली. हे संघटनेन १९५१ मेरेन काम केले. १९६८ त मनीस हक्कांचे आंतरराश्ट्रीय वर्स मनयलें. त्या वसा उच्च आयुक्त प्रिन्स सदुद्दीन आगाखान हाणे सगळ्या देशांक १९५१ची कबलात आनी १९६७ची घोशणा मान्य उदारतेची वागणूक दिवपाचे आव्हान केले. - कों. वि. सं. मं. निलगिरी पर्वत : दक्षिण भारतांतलो मुखेल दोंगरांची चोमो. हो दोंगरी वाठार तमीळनाडू राज्यांत सुमार २५९० चौ. किमी. वाठारांत पातळिल्लो आसा. हाचे उत्तरेक सरासरी १,० ० ० ते १,२१० मीटर उंचायेचों म्हैसूरचो सडो आसा. भोंवतणच्या सखल वाठारासावन १,८३० ते २,४४० मीटर ऊंच आसून, दोडाबेट्टा ह्या तेमकाची उंचाय सगळ्यांत चड म्हळ्यार २,६३७ मी. आसा. उदेंतेवटेन फकत ३ किमी. अंतराचेर २,०००मी. ची देंवती आसा. दक्षिणेक कोईमुत्तूरचो सरासरी ६१० मी. उंचायेची सडो आसा. निलगिरीच्यो कोईमुतूराकडल्यो (दक्षिण) देंवत्यो च्याच्या मळ्यांनी व्यापिल्लयो आसात. पैकारा आनी मोयार ह्या न्हंयांच्या देगणांनी निलगिरीक दख्खन सडद्यापसून आनी दक्षिणेकडल्या भवानी न्हंयेच्या देगणान कोईमुतूर सडयासावन वेगळे केलां. दक्षिणेकडल्या पालघाट खिंडी पलतडीन म्हळ्यार फकत पोरण्या सडयांचो अवशिश्ट भाग नासून, उत्तर जुरासिक आनी तृतीयक सुर्वेच्या काळांत निर्माण जाल्ले हे गटपर्वत (हॉस्र्ट) आसात. निलगिरी वाठारांत वाडटे उंचायेप्रमाण पावस १५० सें. मी. ते ४०० सेंमी. मेरेन वाडत वता. शिंया तेंपार हांगाचे तापमान ३.२°सें. ते २०° सें. आनी गिमादिसांनी १३° सें. ते २४° सें. आसता. भरपूर पावस आनी फावो ती जमीन आशिल्लद्यान हांगासल्लो वाठार झाडांनी भरिल्लो आनी निलगिरीचो अर्दापरस चड वाठार दाट रानान व्यापिल्लो काळवीट, सांबर, हत्ती हे प्राणी दिसतात. थंयच्या उत्तर भागांतल्या निलगिरी वाठारांतल्यो चडशो अर्थीक घडामोडी उटकमंड ह्या थंड हवेच्या वाठारांत घडटात. थंड हवा आनी सोबीत वाठार हांकां लागून हें निलगिरीच्या देगणाचेर खूब प्रमाणांत काफी आनी च्याचे मळे आसात. हांगाच्या कारखान्यांत क्विनीन तयार करतात. हांगा १९३२त पैकारा जलविद्युत् येवजण तयार जाली. पैकारा आनी मोयार ह्या दोन न्हंयांच्या देगणांतल्या येवजणांक लागून ह्या वाठारांतल्या उद्देग धंद्याची वाड