कोंकणी विश्वकोश : २ हे समितीन निग्रो लोकांक कांय अधिकार मेळोवन दिले. १९५४ त शिक्षण मंडळान अमेरिकेंतल्यो सगळ्यो शाखा आनी हेर निजाम राजवंश कल्पना आनी गूणविशेष. ह्या तिसच्या अध्यायांत एकेकडेन उपमा दिवपाचे शिक्षण संस्थांभितर वर्णभेद पाळचेनात अशें धोरण जाहीर केले. हें निग्रोंचे उदरगतीचे नदरेन म्हत्वाचे पावल आशिल्ले. पूण बसीींनी वर्णभेद पाळटाले. जालो. १९५७ त अमेरिकन कॉंग्रेसीन ‘समान नागरीकत्वाचो कायदो' पास केलो. ताचेखातीर केल्ले नागरी हक्क मेळोवपाचे चळवळींत साबार संघटणांनी वांटो घेतिल्लो. दक्षिणेकडेन काळ्या आनी गोन्या विद्यार्थानी तिचो परिणाम म्हळ्यार कॉग्रेसीन सगळ्यांखातीर बसी उकत्यो दवरल्यो. वंशीक एकवट दाखोवपाखातीर १९३३ त दोन लाख काळ्या आनी गोल्या लोकांनी जोड मोचों काडली. १९६५ त मतदान हक्कांविशों कायदो पास संघटणांनी निग्रोंक मतदानाचे हक्क मेळोवन दिल्ले. हातूंत निग्रो लोकांचो मुखेली मार्टिन लुथर किंग हाचो म्हत्वाचो वांटो आशिल्लो. अध्यक्ष जॉन्सन वेगवेगळे प्रकार एकठांय केल्यात. ‘नैगमकांड' वा 'ऐकपदिक कांड' हें नदरेन कठीण अशा अनेकार्थ शब्दांचो संग्रह तातूंत आसा. आदी देवतांच्या नांवाच्या संग्रहावांगडाच तांचेकडेन संबंदीत आशिल्लया इषु, रथ, दुंदुभी ह्या सारक्यो वस्तू वा अश्व, मंडूक आदी प्राणी हांचोय अास्पाव जाला. ह्या कांडांतल्या एका अध्यायाचे वट्ट स विभाग आसून पयल्या तीन विभागांनी धर्तरेवयल्यो देवता वा वस्तू चवथ्या आनी पांचव्या विभागांनी अंतरिक्षांतल्या देवतांचो आस्पाव आसा. निघंटुंतल्या पयल्या तीन अध्यायांतल्या दरेका पदाचेर यास्काचे भाश्य ना. पूण चवथ्या आनी पांचव्या अध्यायांतल्या दरेका पदाचेर ताणे भाशय केहल्ले आसा. निघंटुचेर निघंटुनिर्वचन नांवाची देवराज यज्वा ह्या दक्षिणात्य पंडितान बरयल्ली एक टिका उपलब्ध आसा. भास्करराय नांवाच्या हाणेय निग्रोंखातीर चड नागरी हक्क दिवपाचे नदरेन काँग्रेसीक फाटबळ दिले. राजकीय वा कायदेशीर हक्क मेळवचेपरस अर्थीक थिराय मेळोवपाखातीर काळ्या लोकांचे चळवळीक चड नेट आयलो. १९७० च्या शाळेतल्या विद्याथ्यांनी उठाव केल्लो. १९७२ त एकेच बसींतल्यान प्रवास करपाची कायदेशीर मान्यताय सर्वोच्च न्यायालयान दिली. अशा तरांच्या संघर्शाक आनी विंगड विंगड कायद्यांक लागून अमेरिकेंतल्या निग्रोंक समाजांत समानताय मेळत गेली. - कों. वि. सं. मं. निघंटु : वैदिक पदांचो वा शब्दांची सगळ्यांत पोरणो कोश. यास्कान हाचेर ‘निरूक्त' नांवाचें भाश्य रचिल्ले आसून ताचे सुर्वेकच ह्या कोशाक समान्माय (वैदिक शब्दकोश) अशें म्हळां. ह्या समान्मायाचेच ‘निघंटवः' वापरतात अशे म्हण्टात. सदया उपलब्ध आशिल्लया कोशांत जायत्या जाणांनी वेगवेगळ्या काळांनी तातूंत भर घालून तो पुराय केलो आसूक तिसन्या कांडांत दरेकी एक-एक अध्याय अशी पांच अध्यायांची विभागणी नामनेच्या तांत्रिकान एक ल्हानसो ग्रंथ बरोवन निघंटुंतले सगळे शब्द अमरकोशाचे धर्तीचेर श्लोकबध्द केल्ले आसात. - कों. वि. सं. मं. निजाम राजवंश : एक मुसलमान घराणे. ह्या घराण्याची मुळावी व्यक्ती म्हळ्यार ख्वाजा आबिद. हो मध्य आशियांतलो समरकंद-बुखाराचो आशिल्लो. बादशाह शहाजहान हाच्या तेंपार तो हिंदुस्थानांत आयलो. दिल्लीचे गादयेर येवपाक ताणे औरंगजेबाक आदार केल्लो. औरंगजेबाच्या दरबारांत ताका खूब मान आशिल्लो. उपरांत ताणे आपलो चलो शहाबुद्दीन हाका आपोवन हाडून ताचे शहाजहानाचो प्रसिद्ध वजीर सादुल्लाखान हाचे १६८२ सावन औरंगजेबाचे दक्षिणेचे मोहिमेंत निजामुल्मुल्क हाचो मुखार १७१३ त ताका दक्षिणेची सुभेदारी मेळ्ळी. दोन वस उपरांत तो माळव्याचोय सुभेदार जालो. १७१९ त सय्यद भावांनी ताचेआड कारस्थान केल्लया कारणान तो माळवो सोडून दक्षिणेक आयलो आनी ताणे १७२२ त ताची दिल्ली दरबारांत वझीर म्हणून नेमणूक जाली. वझीर जाले आसा. पयल्या कांडांत समानार्थी शब्दांचो झेलो आसून खंयच्या शब्दांचो खंयचो अर्थ आनी त्या अर्थाचे वाचक अशे कितले शब्द आसात हें सांगलां. तें करतनाच नामांचो गट आनी क्रियापदांचो गट असो भेद दवरला. नामाचो गट अासल्यार 'नामानि' वा 'नामधेयानि' आनी क्रियापदचो गट आसल्यार“कर्माणः ‘अशे शब्दप्रयोग केल्ले आसात. देखीक-हिरण्यनामानि, ज्वलतिकर्माणः. पयल्या तीन अध्यायांनी येवपी शब्दांची विभागणी केल्या ती अशी - पयल्या अध्यायांत पृथ्वी, अंतरिक्ष, मेघ, उषा आदी विश्वरचणुकेविशीं आनी दरबारांतल्या कारस्थानांक विटून तो १७२४ त दक्षिणेक आयलो. पूण बादशाहाचो सरदार मुबारिजखान हाणे ताका विरोध केल्लो. साखरखेडाक सगळो आंध्र प्रदेश, त्रिचनापल्ली मेरेनचो तमीळ प्रांत आनी म्हैसूरचो चडसो भाग, येदो व्हड भूय प्रदेश निजामान आपल्या शेकातळा दवरिल्लो. निजाम
