Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/499

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

‘बांबर’, ‘वसंतोत्सव’, ‘दायज’; नवलकाणी: ‘अच्छेव.’ नाटक: ‘खण खण माती’, ‘रक्तखेव’, ‘राखण’, ‘सुरींग’, ‘सुर्यसांवट’, ‘देमांद’, ‘मुक्तताय’, ‘शबय शबय भौजनसमाज’, ‘पिंपळ पेटला’, ‘श्री विचित्राची जात्रा’, ‘दायज’, ‘चैतन्याक मठ ना’, एकाकीका संग्रह : ‘गांवधनी गांवकार’, ‘चौरंग’, ‘दिगंत’; नभोनाट्य संग्रह : ‘आकाशमंच’, भुरग्यां खातीर साहित्य : ‘रानसुंदरी’ (गीत-नाट्य), ‘आळश्यांक वाग खातलो’ (नाटकुलें), ‘मनू’ (नवलिका). नाटकुलें : ‘छपन्न ठिगळी येशवंत’, ‘वेंचीक कोंकणी एकांकी’ हें संपादीत आनी ‘काझी नझरूल इस्लाम’ आनी ‘नानालाल’ हीं ताचीं अणकारीत पुस्तकां आसात. पुंडलीक नायक कितलीशींत वर्सां कोंकणी कवितेक ओंपिल्लें ‘रुतू’ हें नेमाळें संपादीत करतालो. कोंकणी भाशेक तिची हक्काची सुवात दिवपा खातीर गोंयांत जी चळवळ जाली, तातूंत चड करून कोंकणी राजभास चळवळींत पुंडलीक नायक हाणें म्हत्वाचो आनी मोलादीक वावर केला. ‘कोंकणी प्रजेचो आवाज’ हे राजभास चळवळ चलोवपी संघटनेचो तो निमंत्रक आशिल्लो. गोवा कोंकणी अकादमीचो उपाध्यक्ष तशेमच हेर साहित्यीक संघटनांचोय वांगडी म्हणून ताणें काम केलां.

कोंकणींत नाटकां, नाटकुलीं, एकांकी नभोनाट्य बरोवपा वांगडाच ताणें कोंकणी नाट्य प्रयोगांचें दिग्दर्शन आनी निर्मिती केल्या. आकाशवाणी वयल्यान ताच्या श्रुतिकांचें सादरीकरण जालां.

1975 ते 1983 मेरेनच्या काळांत गोंयच्या कोंकणी भाषा मंडळाचे साहित्य पुरस्कार येवजणेंत ताच्या पुस्तकांक इनामां मेळ्यांत.

‘रानसुदंरी’ ह्या भुरग्यां खातीर गीत-नाट्याक आनी ‘अच्छेव’ हे नवलकाणयेक कला अकादेमीचे राज्य पुरस्कार मेळ्ळे. ताचे ‘मर्णकटो’ हे एकांकीच्या सादरीकरणाक 1980 वर्साचो अखील भारतीय पांवड्या वयलो आकाशवाणी पुरस्कार मेळ्ळो. 1984 वर्साचो भारतीय साहित्य अकादेमीचो साहित्य पुरस्कार ताच्या ‘चौरंग’ ह्या एकांकी-संग्रहाक फावो जालो. ‘श्री विचित्राची जात्रा’ ह्या ताच्या नाटकाक ‘ऑस्ट्रेलियन ऍकॅडॅमी ऑफ ब्रॉडकास्टाचो’ 1988 वर्साचो पॅटर्स ऑस्ट्रेलियन अवॉर्ड, हो आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार फावो जालो. 1985त भारतीय जेसीन भारतांतल्या धा कर्तृत्वी तरणाट्यांची निवड केल्ली, तातूंत पुंडलीक नायक हाचोय आस्पाव जाल्लो. 1986 वर्सा ताच्या ‘श्री विचित्राची जात्रा’ ह्या नाटकाक अखिल भारतीय पांवड्या वयलो आकाशवाणी पुरस्कार मेळ्ळो. तशेंच, 1987 वर्सा आकाशवाणीन घेतिल्ले अखिल भारतीय नभोनाट्य लेखन सर्तींत ‘म्हासागरांतलें तारूं’ ह्या नभोनाट्याक ताका पयलें इनाम फावो जालें. ताका सर्गेस्त गुंडू सीताराम आमोणकार पुरस्कार मेळ्ळो.

ताचें ‘श्री विचित्राची जात्रा’ हें नाटक तमीळ भाशेंत अणकारीत जालां. ‘मर्णकटो’, ‘श्री विचित्राची जात्रा’ आनी ‘पांज’ ह्या नाट्य बरपांचीं रुपांतरां भारतीय भाशांनी जावन, देशांतल्या सगळ्या नभोवाणी केंद्रां वयल्यान तीं प्रसारीत जाल्यांत.

‘पिंपळ पेटला’, ‘श्री विचित्राची जात्रा’ ह्या नाटकांचे मराठी रुपकार रंगमाचयेर आयल्यात.

‘रानसुंदरी’, ‘जैत’, ‘मर्णकटो’ हांचें पणजी दूरदर्शनाचेर अनुक्रमान बालनाट्य, टॅलीफिल्म आनी टॅलीप्ले ह्या रुपांनी वितरण जालां. मराठी, कोंकणी ह्या टेलीफिल्मां खातीर ताणेम लेखन केलां. -प्रा. हरिश्र्चंद्र नागवेंकार

नायक बर्वे, रामकृष्ण : सतराव्या शतमानांतलो पुर्तुगेजांचो दुभाषी विसरै कॉंदि द आल्वारे हाणें ताका कवी कलशा कडेन उलोवणीं करपाक धाडिल्लो. 1684त संभाजी कडेन वाटाघाटी करूंक पाद्री फ्रेय गेल्लो तेन्ना वांगडा दुभाषी म्हणून रामकृष्ण बरवे आशिल्लो. इ.स. 1694त राजाराम महाराजाचो प्रधान रावजी श्यामराव हाचे कडेन तहाच्यो वाटाघाटी करपाक ताकाच धाडिल्लो. ताचे विशीं पुर्तुगेज सरकाराक विशअवास आशिल्लो. ताणें पुर्तुगेज राज्या खातीर खूब किदें केलें अशें शिफारसपत्र पुर्तुगेजां कडल्यान ताका मेळिल्लें.

-कों. वि. सं. मं.

नायक बांदोडकार, रामचंद्र विनायक : (जल्म : 24 जुलय 1930, म्हापशें). गोंयचो सुटके झुजारी. तो ‘आझाद गोमंतक दल’ संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. 18 जुलय 1946 ह्या दिसा ताणें म्हापश्या सत्याग्रहांत वांटो घैतलो. आंबोली नी वज्रें गांवांनी आझाद गोमंतक दल संघटनेचें जें शिबीर भारिल्लें तातूंत ताणें वांटो घेतिल्लो. भूंयगत क्रांतीविरांक तो आपल्या घरांत रावपाक आदार दितालो. 24 मार्च 1955 ह्या दिसा पोलीसांनी ताका धरलो. प्रदेशीक लस्करी न्यायालया मुखार उबो केलो तेन्ना ताका 13 वर्सां बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. तो बंदखणींत आसतना ताका जायत्या त्रासांक तोंड दिवंचें पडलें. ऑगस्ट 1959त ताची बंदखणींतल्यान सुटका जाली. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. तो ‘इंडियन नॅशनल कॉंग्रेस’ संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. 1978त म्हापश्यां गांवकारांनी ताचो सत्कार केल्लो. तो मराठी पत्रकार संघ ‘सार्वजनीक गणेशोत्सव’ मंडळ आनी श्री देव बोडगेश्वर संस्थान हांचो वांगडी आसा. -कों. वि. सं. मं.

नायक, मोगाबाय सखाराम : (जल्म : म्हापशें) गोंयचो सुटकेझुजारी. ती आझाद गोमंतक दल संघटणेची वांगडी