Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/31

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

हो भोवमान मेळिल्लो.पिरायेच्या ४७ व्या वर्सा ताका मरण आयलें.मरणाउपरांत ताणें जमयल्लो कलावस्तुसंब्रह 'प्रिन्स ऑफ वेल्स'वस्तुसंग्रहालयाक दिलो.तशेंच ताची सगळी आस्पत ताच्या नांवान उबारिल्ल्या 'सर रतन टाटा ट्रस्ट'ह्या न्यासकडेन दिली.

जहांगीर रतनजी दादाभाई टाटा (जे.आर्.डी.टाटा):(जल्म:२९ जुलाय १९०४;मरण:१९९४). जमशेटजीच्या चुलत भावाचो चलो.१९२२ त तो टाटा सन्स लि.हातूंत सहाय्यक म्हणून आशिल्लो.१९२६ त तो एक संचालक जालो.१९३८त तो टाटा उद्देगाचो अध्यक्ष जालो.भारतीय विज्ञान संस्थेचे विधीसभेचोय तो अध्यक्ष आशिल्लो.भारतांत विमानचालकाचो परवानो मेळोवपी तो पयलो मानकरी आशिल्लो.३ मे १९३० दिसा ताणें इंग्लंडाक एकट्यान विमान उड्डाण केलें.ताचेच प्रेरणेन १९३२ वर्सा टाटा सन्स लि.चो एक विभाग म्हणून टाटा अॅरलायन्सचो स्थापना जाली.१९४६ त स्थापन जाल्ल्या अॅर इंडिया लिमीटेडचो आनी १९४८ त स्थापिल्ल्या अॅर इंडिया इंटरनॅशनल लिमीटेडचो तो अध्यक्ष आशिल्लो.हाचेभायर नागरी हवाई येरादारीच्या राश्ट्रीयीकरणापासून अॅर इंडिया इंटरनॅशनल निगमाचो तो अध्यक्ष आशिल्लो.तेचपरी भारतीय अणूउर्जा आयोग,केंद्रीय स्ल्लागारी उद्देग परिशद,राश्ट्रीय अनुप्रयुत्त्क अर्थशास्त्र संशोधन परिशद हांचो तो वांगडी आशिल्लो.नॅशनल सॅंटर फॉर ध परफॉर्मिंग आर्ट आनी टाटा एनर्जी रिसर्च इन्स्टिट्यूटचो तो अध्यक्ष आशिल्लो.मिलवॉकी (विस्कॉन्सिन)हांगाच्या 'नॅशनल असोसिएशन ऑफ फोरमन'हे संस्थेन १९५३ त इंटरनॅशनल मॅनेजमेंट मॅन म्हणून फ्रान्स सरकारान आनी ऑफिसर ऑफ लिजन ऑफ ऑनर म्हणून ताचो भोवमान केलो.भारत सरकारान ताका पद्मविभूषण हो किताब दिलो.मद्रास मॅनेजमॅंट असोसिएशनान ताका १९६९ वर्सा बिझनेस लिडरशिप पुरस्कार दिलो.

१९४४ वर्सा ताणें आपल्या नांवाचो एक न्याय सुरु केलो.भारतीय उद्देगधंद्यांची आदली स्थिती,तांच्यो गरजो आनी उद्देगधंद्यांनी जाता तितली उदरगत घडोवन हाडपाची नदर दवरली.

टाटा उद्देगसमूह होप देशांतल्या मुखेल उद्देगसमुहांतलो एक.ह्या समुहान सुरू केल्ले देशांत आनी देशाभायर ६० वयर उद्देग सद्या चालू आसात.ह्या समुहांत कापड-वस्त्रां,तिखें,लोखण,वीज,शेती आवतां,रेल्वेडबे,इंजिनां,डिझेल ट्रक आनी हेर जड सामुग्री,रसायनां,शिमीट,खावपाचीं तेलां,शाबू,प्रसाधन वस्तू,मनोरंजनात्मक आनी इलॅक्ट्रॉनीक उपकरणां आदी वेगवेगळ्या प्रकारांचें उत्पादन जाता.हाचेभायर पर्यटन उद्देग,हॉटेल उद्देग आनी विमान वेवस्था आदी मळांरय ताका यश मेळ्ळें.हाचेभायर भलायकी,समाजशास्त्र,तंत्र आनी विज्ञान कला आनी हेर मळांकडेन संबंदीत अश्यो जायत्यो संस्था आसात.धर्मादाय आनी दुर्बळांक पालव दिवपी कांय ट्रस्ट आसात.टाटा उद्देगसमुहाची सद्याची आस्पत ७,६०० कोटी रुपया इतली आसा.उद्देगसमुहाची कारखान्यांत सादारण २,५०,००० लोक वावुरतात

टाटा न्यास-१)जे.एन.टाटा एण्डावमॅंट फॉर हायर एज्युकेशन:स्थापणूक १८९२.वावर:समाजांतल्या हुशार पूण गरजेवंत भुरग्यांक उण्या कळंतरान अर्थीक आदार दिवन मानव्यविद्या,विधी,वैजकी आनी अभियांत्रिकी ह्या विशयांनी खाशेलें प्राविण्य मेळोवपाक इंग्लंड,अमेरिका आदी देशांनी धाडप. २)सर रतन टाटा ट्रस्ट:स्थापणूक १९१८.वावर:हातूंत शिक्षण वैजकी साहाय्य,सैमीक आपदग्रस्तांखातीर मदत,समाजीक आनी उद्देगीक कल्याणकार्य,लोकोपयोगी सेवा उद्देगांक आदार हांचो आस्पाव जाता.ह्या ट्रस्टान जमशेटपूरच्या राश्ट्रीय धातूविज्ञान प्रयोगशाळेचे स्थापनेखातीर आदार दिला. ३)लेडी मेहेरबाई डी.टाटा एज्युकेशन ट्रस्ट:स्थापणूक १९३२.वावर:हो सर दोराबजी हाणें आपले बायलेचे यादी खातीर स्थापन केल्लो ट्रस्ट.पदवीधर बायलांक परदेशांत वचून समाजीक वावराचो अभ्यास करपाक मेळचो देखून शिश्यवृत्त्यो दितात. ४)लेडी टाटा मेमोरियल ट्रस्ट:स्थापणूक १९३२.वावर:सर दोराबजी टाटा हाणें आपले बायलेचे यादीक दवर्ल्लो ट्रस्ट.हातूंतल्यान रक्तार्बुदाविशींच्या संशोधनार्थ आंतराश्ट्रीय आनी भारतीय संशोधकाक पुरस्कार दितात. ५)सर दोराबजी टाटा ट्रस्ट:स्थापणूक १९३२.वावर:सैमीक अरिश्टांपसून राखण,गिन्यानाच्या सगळ्या फांट्यांतल्या चड करून वैजकी आनी उद्देगीक तशेंच विज्ञानाविशींच्या शाखेंतल्या संशोधनाक आदार आनी शिक्षणसंस्थांक आदार आनी विद्यार्थ्यांक शिश्यवृत्त्यो अशे ह्या न्यासाचे मुखेल हेत आसात.टाटा न्यासांत हो न्यास सगल्यांत व्हड आसून राश्ट्रीय म्हत्वाच्या नव्या संस्थांची स्थापणूक करप आनी कांय काळा परांत त्यो संस्था राश्ट्राकडेन दिवप हें ह्या न्यासाचे तत्व.स्थापणुकेपसून आतां मेरेन ह्या न्यासान सुमार ६.२८ कोटी रुपयांचो विनियोग सेंटर:हातूंत टाटा मॅमोरियल हॉस्पिटल आनी भारतीय कर्करोग संशोधन केंद्र ह्यो दोन संस्था आसात. २)टाटा समाजीक्विज्ञान संस्था:(टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ सोशल सायन्स):समाजीक कार्यकर्त्यांक प्रगत प्रशिक्षण दिवपी भारतांतली एक प्रवर्तक संस्था.हिची स्थापणूक १९३६ त जाली.हे संस्थेंत कामगार कल्याण आनी उद्देगीक संबंद,आदिवासी कल्याण आनी नागरी समूह विकास ह्या सारक्या समाजीक विज्ञानांतर्गत उप-शाखांचें शिक्षण दिता आसतना विद्यार्थांक संस्थेन चलयोल्ल्या ग्रामीण आनी नागरी कल्याण केंद्रांत क्षेत्राभ्यास करपाची संद मेळटा. ३)टाटा मौलिक संशोधन संस्था:(टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ फंडामॅंटल रिसर्च):१९४५ त मुंबय सरकाराच्या सहकारान भौतिकी,गणित आनी आनुषांगिक विज्ञानां हांच्या प्रगत अभ्यासाखातीर स्थापिल्ली संस्था.१९५६ त भारत सरकार,महाराष्ट्र राज्य सरकार आनी सर दोराबजी टाटा ट्रस्ट हांच्या निपक्षीय करारावरवीं अणुकेंद्रीय विज्ञान आनी गणित हांच्या प्रगत अभ्यासाचें आनी मौलिक संशोधनाचें राश्ट्रीय केंद्र म्हणून ही संस्था वळखतात. ४)टाटा ब्लड बॅंक अॅड ट्रॉन्सफ्यूजन सर्व्हीस:जे.जे.हॉस्पिटल,मुंबय हे सुवातेर सर दोराबजी आनी सर रतन टाटा ट्रस्ट हे दोन न्यास आनी महाराष्ट्र राज्य सरकार हांच्या सहकार्यान मुंबय शाराखातीर रक्त पेढी सेवा व्हड प्रमाणांत सुरू जाली. ५)ग्रामीण कल्याण मंडळ:(रुरल वॅल्फेर बोर्ड)महाराष्ट्र आनी