Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/150

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

5)गौरीतांडव 6) संहातांडव आनी 7)उमातांडव.हे सातूय प्रकार शिवाक आवटाले अशें सांगतात. भारतांत प्रचलीत आशिल्ले सगळे नाच-परंपरेंत तांडवाचें आंग अस्तित्वांत आसा.मणिपूरी नाचांतले सगळे प्रकार म्हळ्यार तांडव शैलींतलेच आसात.कथकली नाचांत लास्यांपरस तांडव शैली चड परिपूण जाल्या.कथकली नाचांतूय कथानक कसलेंय आसूं,तातूंत तांडव शैलीचें नृत्य हो एक अविभाज्य घटक आसता.दक्षिणेंत प्रचलित आशिल्ल्या नटनदि वाद्य रजनम ह्या ग्रंथांत तांडवाचे बारा प्रकार वर्णिल्ले ते अशे- आनंद ,संध्या.शृंगार,त्रिपुर,औध्दव,मुनी,भुजंग,संहार,उग्गीर.भूत,शूध्द आनी प्रलय,उत्तरे कडेन प्रचलित आशिल्ले परंपरेप्रमाण फक्त शिवान म्हळयार एकाच नर्तकान केल्ले नाच(सोलो) पाच आसात ते अशे-आनंद,संध्या,कलिका,त्रिपुर आनी सहांर.हाचे भायर गौरी तांडव आनी उमा तांडव हे पार्वती वांगडा केल्ले युगल तांडव नाच.आठ वा धा भुजांच्यो तांडव नृत्यांततल्यो मुर्ती घारापुरी,वेरुळ,भुवनेश्वरच्या शिल्पसंभारांत दिसतात.उत्पत्ती.स्थिती,संहार,तिरोभव आनी अनुग्रह ह्यो देवांच्यो पांच अवस्था शिव तांडवांत परगटायतात.


तांत्रीक शिक्षणः विज्ञानाचो वेव्हारीक उपेग करुन समाजाक उपेगी पडटा,अशा वेवसायांचें तंत्रगिन्यान दिवपी शिक्षणीक तांत्रिक शिक्षण अशें म्हण्टात.देशाचे अर्थवेवस्थेंत उद्देगधंद्यांत उत्पादनाक म्हत्व आसता.उत्पादनाचो पांवडो बरो दवरल्यार आनी उत्पादनाचो वेग वाडयल्यार आर्विल्ल्या उत्पादन तंत्राचो उपेग करचो पडटा.विंगड विंगड वेवसायाचें तंत्रगिन्यान ताका खबर आसूंक फावोच.पूण ते भायर विज्ञान आनी तांत्रीक फाटयांतलीं मुळावीं तत्त्वां हांची जाण आसची पडटा.उद्देधंद्यांत सादारणपणान तीन पांवडयांवयल्या तंत्रज्ञांची गरज आसता.ते तीन पांवडे अशे आसात- 1) कुशळ कामगार 2)पर्यवेक्षक 3)उत्पादन 4) अभिकल्पक आनी 5)वेवस्थापन तज्ञ. इतिहासः उत्खननांत पुर्विल्ल्या संस्कृतांयांचे जे अवशेश मेळळयात,तांचेवयल्यान आदल्या काळांत मनशाक नौकानयन ,धातूविज्ञान,वास्तुशास्त्र,स्थापत्यशास्त्र आनी हेर विशयांनी उदरगत केल्ल्याचें जाणवता.मदल्या युगांतल्यो इमारती,खारजां,बंदरां हांचेवयल्यान हे प्रगतीची पारख जाता.त्या काळांतल्यो साधनसामुग्री आनी हेर सोयीसुविधी मतींत घेतल्यार तंत्रज्ञांनी केल्ली कामां तुस्त करपासारकीं आसात.त्या काळांतल्या तंत्रज्ञांक आनी कारागिरांक विज्ञानाच्या मुळाव्या तंत्रांची जाण आशिल्ली काय किदें,हें निश्चतीपणान सांगूं नजो.घडये,गुरु-शिश्यपरंपरेंतल्यान गिन्यानाचो प्रसार जातालो आसुंये.उमेदवारी पद्दतीन शिक्षणाचो प्रसार जातालो.प्रगतीचो वेग जरी संथ आसलो,तरी तातूंतल्यान त्या काळांतली गरज सहज भागताली.अस्तंतेकडल्या देशांत नेटान सुरु जाल्लो विज्ञानाचो प्रसार आनी अठराव्या शतमानांतली उदेगीक क्रांती हांकां लागून यंत्रांचो वापर सुरु जालो.तरेकतरेचीं यंत्रां चलोवपाखातीर कामगारामचो उणाव व्हडा संख्येन जाणवूंक लागलो आनी उदेदवारी पद्दत उणी जावन संस्थांतर्गत शिक्षणाची पद्दत सुरु जाली. अस्तंती देशः जर्मनी आनी फ्रांस ह्या देशांनी संस्थात्मक शिक्षण क्रमान 1765 आनी 1775त सुरु जालें.फ्रांसांत 1766 झां रुदॉल्फ पेरँ हाणें एकोल द पॉलिटॅक्निक स्थापन करुन अभियांत्रिकी शिक्षणाची बुन्याद घाली,देखून पेरँ हाका आभियांत्रीकी शिक्षणाचो आद्य संस्थापक मानतात.1802त अमेरिकेंत वॅस्ट पॉयंट ह्या गांवांत यूएस्.मिलीटरी अँकॅडमी स्थापन जाली.ल्हव ल्हव यांत्रीक उदरगत जावंक लागली तशी युरोपांत अठराव्या शतमानाचे अखेरेक आनी अमेरिकेंत एकुणिसाव्या शतमानाचे सुर्वेक तांत्रिक शिक्षणीक विज्ञानीक बसका आसूंक जाय,अशी गरज दिसूंक लागली.देखून ह्या शिक्षणांत विज्ञान,गणित आनी तंत्रविद्येंतलीं मुळावीं तत्त्वां हांचो आसपाव केलो. 1845-60 ह्या काळांत अमेरिकेंत हार्वर्ड,मिशीगन,यॅल,कोलंबिया हीं विद्यपीठां स्थापन जालीं.1862 सावन विद्यापीठांचो आंकडोय बरोच वाडलो.तांत्रीक संस्था आनी अभियांत्रिका म्हाविद्यालय लेगीत वाडूंक लागली.1931 त सोसायटी फॉर ध प्रमोशन आँफ इंजिनिअरींग एज्युकेशन हे संस्थेन उजवाडायल्ल्या एका अहवालाक लागून तांत्रीक शिक्षणीक एक योग्य बुन्याद आनी पांवडो आसपाची गरज आसा,हे कल्पनेक चालना मेळळी.ह्या अहवालाक लागून तशेंच विज्ञानीक आनी अभियांत्रिकी उददेगांनी बेगोबेग जावपी वाडीक लागून प्रशिक्षीत तंत्रज्ञांची गरज,लशकरी तंत्रज्ञांची वाडटी गरज,तांत्रिक शिक्षणांतल्यान तयार जायत आशिल्ली वाडटी ग्रंथसंपत्ती ह्या कारणांक लागून अमेरिकेंत तांत्रीक शिक्षणाची रोखडीच वाड जाली.दुसऱ्या म्हाझुजाच्या काळांत आनी ते उपरांत तांत्रीक क्षेत्रांतलें संशोधन बरेंच वाडलें.पदव्युत्तर शिक्षणाचीय तजवीज जाली.अवकशयाकडेन संबंदीत उपकराणांच्या पूरक आनी पोशक अशे बदल जाले. एकुणिसाव्या शतमानामेरेन कुशळ कारागिरांचें शिक्षण उमेदवारी पद्दतीन दिताले.प्राथामिक आनी माध्यमिक शाळांतल्यान वेवसायीक शिक्षणाची सुरवात जर्मनींत 1870त जाली.अमेरिकेंत 1875त राष्ट्रीय पांवडयाचेर एक वेवसायीक शिक्षण विभाग स्थापन केल्लो.पूण शिक्षणीक मान्यताय मेळळी.कारखान्यांतल्यान उमेदवारी करुन शिकपी कामगारांक नियत्रंण उमेदवारी कायद्या प्रमाण करतात. भारतः पुर्विल्ल्या काळांत आनी मध्ययुगांत भारतांत हेर देशांइतकी प्रगाती जावंक नाशिल्ली.ताचीं उदाहरणां विंगड विंगड आदल्या काळांतले अवशेश अजिंठा-वेरुळासारकीं लेणीं,इमारती,किल्ले ,वस्त्र-उद्देग हांचेपसून मेळटात.पूण त्या काळांत लिखीत साहित्य मेळनाशिल्ल्यान तंत्रगिन्यानाचे विज्ञानीक फाटभुंयेसंबंदीं कळूंक मार्ग ना.ब्रिटीशांचे मुस्तींत पक्क्या म्हलाक बाजारपेठ मेळोवन दिवपा नदरेन थळाव्या उददेगधंद्याक राजकी फाटबळ मेळळना आनी कालांतरान थळावे उद्देदधंदे अस्ताक गेले. एकुणिसाव्या शेंकडयाच्या दुसऱ्या अर्दांत अशे परिस्थितिंतूय कांय उद्देगपतींनी कापडा गिरण्यो,यंत्रां तयार करपाचे कारखाने आनी तिख्या कारखाने सुरु केले.तातूंत कागपी तंत्रज्ञांचें शिक्षण कारखान्यांत दिवपाची