Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/14

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

कॉरोना कंप्नीन अशा यंत्राची प्रतिकृती तयार केली. हे उपरांत रेमिंग्टन-रॅंड,स्मिथ-कॉरोन,अंडरवुड-इलियट-फिशर आनी रॉयल ह्या चार कंपन्यांनी पोर्टेबल यंत्रांचें उत्पादन करपाक सुरवात केली. पोर्टोबल यंत्रांत अशेतरेन सुदारणा जायत गेल्यो आनी चडश्यो सगळ्यो कंपन्यो अशीं यंत्रां तयार करपाक लागल्यो.

१८७२त टॉमस एडिसन हाका विजेच्या टंकलेखन यंत्राचें एकस्व दिलें. पूण खरेपणी विजेच्या शक्तीचो उपेग टंकलेखन यंत्राखातीर विसाव्या शेंकड्याच्या सुरवातीच्या काळांत जालो. ब्लिकेन्सडर्फर टायपरायटर कंपनीन १९०२त आनी मर्सिडीज ह्या जर्मन उत्पादकांनी १९२१त विजेचें टंकलेखन यंत्र बाजारांत हाडलें. वुडस्टॉक कंपनीचें विजेचें यंत्र आनी नॉर्थईस्ट इलेकिट्रक कंपनीचें 'इलेक्ट्रोमॅटिक'हें यंत्र १९२० उपरांतच्या दशकांत बाजारांत आयलें. १९३२त इलेक्ट्रोमॅटिक यंत्राचे हक्क इंटरनॅशनल बिझिनेस मशीन्स(आयबीएम)कॉर्पोरेशनान विकते घेतले आनी आयबीएम इलेक्ट्रोमॅटिक ह्या नांवान तें बाजारांत हाडलें. दुस-या म्हाझुजापयलीं अशा विजेच्या यंत्रांक चड मागणी नाशिल्ली. पूण दुस-या म्हाझुजाउपरांत ह्या यंत्रांत ब-योच सुदारणा जाल्यो आनी अशा यंत्रांची मागणी वाडली. १९४७त अंडरवुड कंपनीचें आनी १९४७त रेमिंग्टन-रॅंड कंपनीचें,१९५०त रॉयल कंपनीचें आनी १९५३त आर. सी. अलन कंपनीचें अर्द विजेचें यंत्र,१९५४त स्मिथ-कॉरोनाचें आनी १९६१त आयबीएम चें 'सिलेकिट्रक'हीं यंत्रां बाजारांत आयलीं. पोर्टेबल विजेचें यंत्र १९५६त आयबीएमान तयार केलें.

वेपारी मळाचेर बेगीन टंकलेखन करपी आनी हातान मूळ टंकलिखीत केल्ल्या सारक्यो प्रती तयार करपी यंत्राची चडानचड गरज पडपाक लागली. स्वयंचलीत पियानोसारकी मूलभूत कार्यपद्द्त आशिल्लें 'हूवन'स्वयंचलीत टंकलेखन यंत्र बेगीन टंकलेखनाखातीर पयलेच खेप वापरांत आयलें. हें यंत्र जड आशिल्लें आनी कालांतरान ताचो वापर कमी जालो. १९२७त 'ऑटोटायपिस्ट'हें शुल्झ फ्लेयर यंत्र पियानो कंपनीन तयार केलें. हाची सुदारिल्ली आवृती अमेरिकन ऑटोमेटीक टायपरायटर कंपनीन तयार केली. फ्लेक्झोरायटर नांवाचें स्वयंचलीत यंत्र लश्कराखातीर दुस-या म्हाझुजांत तयार केलें. आतां ताचो हेर मळांचेरय उपेग जाता. १९३५त फ्रॅंक कार्लसन हाणें बुराक आशिल्ले फितीखातीर निर्वात तत्वाचो उपेग करून 'रोबो टायपर' नांवाचें स्वयंचलीत यंत्र तयार केलें. १९६०त 'रॉयल टायपर' नांवाचें स्वयंचलीत यंत्र बाजारांत आयलें. ह्या यंत्राचेर एक मनीस १२५ पानां टंकलिखीत करपाक शकतालो.

सदच्या कार्यालयीन कामाखेरीज हेर मळांचेरुय टंकलेखन यंत्राचो आनी ताच्या तत्वाचेर आदारिल्ल्या हेर यंत्राचो उपेग करतात. गणितीय कामां करपी,हिशोबाचीं कामां करून तीं टंकलेखीत करपी असल्या प्रकारचीं यंत्रां टंकलेखन यंत्राच्या तत्त्वाचेरच तयार करपांत आयलीं. अशा यंत्राच्या सोदाक लागून टंकलेखन यंत्राची आनी कॉँप्युटराची सांगड घालप शक्य जालें. 'पेपर टेप पंच अण्ड रीडर'हें हेच पद्द्तीचें एक यंत्र. विजेच्या टंकलेखन तत्वाचेर आदारिल्ल्या टेलेक्स दूरमूद्रक (टेलिप्रिंटर)सारकिल्लीं यंत्रां आयज वापरांत आसात. मोनोटायप,लायनोटायप हीं यंत्रां १९५० वर्साउपरांत व्हड प्रमाणांत वापरांत येवपाक लागलीं. वयर दिल्ली सगळी म्हायती रोमन लिपींतल्या टंकलेखन यंत्राची जावन आसा आनी ह्याच यंत्राची सगळ्यांत चड निर्मिती जाता. पूण कांय देशांनी प्रादेशिक गरजेप्रमाण टंकलेखन यंत्रां तयार केल्यांत.

देवनागरी टंकलेखन यंत्रां खरेपणी खंयच्या वर्सा वापरांत आयलीं हें सांगप शक्य जाय ना. १९३२ वर्साच्या अदमासाक एके जर्मन कंपनीन पुण्याच्या अनाथ विद्यार्थी गृहाच्या शं. रा. दाते हाचे मागणेवयल्यान एक देवनागरी टंकलेखन यंत्र तयार केल्लें. दुस-या म्हाझुजाउपरांत अमेरीकेंतल्या वुडस्टॉक कंपनीन १९४८ वर्सा लखनौच्या एका मनशाचे मागणेवयल्यान देवनागरी लिपीतलीं यंत्रां व्हड प्रमाणांत तयार केल्लीं. पूण तांकां मागणी नाशिल्ल्यान तातूंतलीं चडशीं यंत्रां परत रोमन लिपींत रुपांतरीत केलीं. ऑलिंपिया हे कंपनीन १९५०-५१ च्या अदमासाक कांय देवनागरी यंत्रां बाजारांत हाडलीं. रेमिंग्टन कंपनीनय अशीं यंत्रां तयार करपाक सुरवात केली. गोदरेज कंपनीन १९६२ वर्सा केंद्र सरकार पुरस्कृत देवनागरी टंकलेखन यंत्राची नमुनो आवृत्ती जर्मनींतल्या ऑप्टीमा कंपनीच्या आदारान तयार केली आनी १९६८-६९ वर्सा तांचें व्हड उत्पादन सुरू केलें. तरीपूण ह्या यंत्राक व्हडलीशी मागणी नाशिल्ली. १९७५ वर्सासावन मात केंद्र सरकारान सगळ्या कार्यालयांनी देवनागरी टंकलेखन यंत्र दवरपाची स्कती केली आनी हाकालागून मागणी वाडली. भारतांत तमीळ,तेलुगू,कन्नड,गुजराती,बंगाली,गुरूमुखी ह्या लिपयांतलीं टंकलेखन यंत्रां आसात. चडश्या राज्य सरकारांनी प्रमाणीत मुद्राफळो तयार केल्ल्यान यंत्रांचें उत्पादन करप सोंपें जालां. रसायनशास्त्र,गणित सारकिल्ल्या विशयांनी परत-परत येवपी कुरवो,घातमूल कुरवो, रसायनीक कुरवो हांच्या सकट अशा विशयांतलो मजकूर टंकलेखीत करपाक येवंचो देखून अशीं यंत्रां तयार करपांत आयलीं.

अठराव्या शेंकड्याच्या शेवटाक आनी एकुणिसाव्या शेंकड्याचे सुर्वेक कुड्ड्या मनशांक वापरपाक येवपासारकें टंकलेखन यंत्र तयार करपाचे यत्न जाले. उठाव आशिल्लीं अक्षरां छापपी एक यंत्र १८५६ त ए. ई. बीच हाणें तयार केलें. पूण ताचेर टंकलेखन खूब सवकास जातालें आनी तातूंत अशीर फितीचेरच छपाय जाताली. देखून तें प्रायोगिक अवस्थेंतच उरलें. १८३४ त ब्रेल लिपयेंत सुदारणा जाल्या उपरांत तिचेर आदारिल्लीं टंकलेखन यंत्रां तयार करपाचे यत्न जाले. १८६२ त तयार केल्लें मार्टिन टंकलेखन यंत्र ब्रेल लिपीचेर आदारिल्लें आशिल्लें. हेर यंत्रांपरस हीं यंत्रां वेगळीं आशिल्लीं. १९५० तल्या मॅट्रिक्स मॉडेल एफ १२२१ ह्या यंत्रांत फकत सात बटण आसून स टिंबांनी बसयल्ली ब्रेल लिपी ताचेर टंकलिखीत करपाक जाता. १९७२ त अमेरिकेंत पर्किन्स ब्रेलर नांवाचें यंत्र तयार केलें ह्या यंत्रावेली मापकपट्टी मात ब्रेल लिपीचीच आसता आनी हाकालागून कुड्ड्या मनशाक कागदाची कड समजपाक शकता. जपानांतल्या शिंजिरो मात्सुई हाणें एकेच खेप हेर यंत्रांप्रमाण टंकलिखीत मजकूर आनी ब्रेल लिपींतलो तोच मजकूर टंकलिखीत करपाक शकपी यंत्र तयार केलें. हाकालागून अशा यंत्रान टंकलिखीत केल्लो मजकूर ब्रेल लिपी जाणा आशिल्लो वाचपाक शकतालो. भारतांत कुड्ड्यांखातीर ब्रेल पद्दतीचीं यंत्रां आजून तयार करूंक नात.

सगळे तरेच्या कचे-यांनी आयज टंकलेखकाक आनी टंकलेखन यंत्राक सुमाराभायर म्हत्व फाव जालां. टंकलेखन यंत्राक लागून खुबशें कागदी काम सोंपे जाता आनी हाकालागून मनशाचे कश्ट आनी वेळ वाटवता. टंकलेखन यंत्राच्या वाड्ट्या उपेगाकलागून टंकलेखन शाळा,वेवसायीक म्हाविद्यालयां,धंदेशिक्षक शाळा सारकिल्ल्या शैक्षणिक संस्थांनी भर