Page:Konkani Viswakosh Vol1.pdf/841

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

७ नोव्हेंबर १९४६ दिसा पोलिसांनी ताका कुंकळ्ळे सत्याग्रह करता आसतना धरलो,ताका बरोच मार दिलो आनी ४५ दीस बंदखणींत दवरलो.बंदखणींतसावन सुटतकच नॅशनल कॉंग्रेस गोंय संघटनेच्या बेळ्गांव आनी कानपूर शारांत आशिल्ल्या कार्यालयांच्या सत्याग्रही शिबिराचो ताका मुखेली नेमलो.१५ ऑगस्ट १९४७ दिसा तो कसलींय निदर्शनां करत म्हूण फोंड्या वाठारांत पोलिसांनी ताका राजाराम प्रियोळकार आनी गोपिनाथ लोटलीकार हांचे वांगडा धरलो.ताच्या घराचेर धाड घाली आनी ताच्या घरांत आशिल्लें सगळें राश्ट्रवादी साहित्य जप्त केलें.पोर्तुगेजांआड तो लेख आनी पत्रकां उजवाडायतालो,म्हूण पोर्तुगेज सरकाराच्या प्रादेशिक लश्करी न्यायालयांत (Territorial Military Tribunal)२२ मार्च १९४८ दिसा ताका पांच वर्सां बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली.ते भायर पंदरा वर्सांखातीर ताचे राजकी हक्क काडून घेतले.

George Evagru Francisco-Konkani Vishwakosh.png

एक बरो बरोवपी म्हूण जॉर्ज इव्हाग्रियुची नामना आसा.तो पत्रकार आसलो.१९४२-६१ काळांत ताणें सुटके चळवळीचेर सोळा पुस्तिका आनी जायतीं पत्रकां उजवाडाक हाडिलीं.बंदखणींतसावन सुटका जातकच मुंबय डॉ.टी.बी.कुन्य हाणें सुरू केल्ल्या आनी उजवाडाक हाडिल्ल्या 'आझाद गोंय'ह्या नेमाळ्याखातीर ताणें जायतो वावर केलो.१९५५ वर्सा तो आकाशवाणीचेर कोंकणी आनी पोर्तुगेज भाशेंत विदेशी वितरावणेच्या विभागांत काम करूंक लागलो.१९७० वर्सा ताणें आकाशवाणीवेले नोकरेक सोडचीट दिली.उपरांत तो 'उजवाड'ह्या रोमी लिपींतल्या कोंकणी दिसाळ्याचें संपादन करूंक लागलो.१९७२ वर्सा भारत सरकारान ताका ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.२० ऑगस्ट १९७८ दिसा पणजे शारांत ताका अपघाती मरण आयलें.ताचें निमणे इत्सेप्रमाण,ताका हिंदू पध्दतीन,पणजेचे हिंदू स्मशान भुयेंत अग्नी दिलो. १८ जून १९८४ दिसा गोंय सरकारान ताच्या सुटकेझुजांतल्या वावराचो मरणोत्तर भोवमान केलो.

जॉर्ज,लुईस पेरेरा:(जल्म:१९३५,सांत इश्तेव्ह-तिसवाडी). गोंयचो सुटके झुजारी.बापायचें नांव इनासियु जॉर्ज.ताणें एम्.ए.मेरेन शिक्षण घेतलें.'गोवा अॅक्शन कमिटी'चो तो वांगडी आसलो.भुंयगत राजकी कार्यांत तो वांटो घेतालो.फेब्रुवारी १९५४ त,ताणें कानपुराक डॉ.गिलबर्ट रिबेलो हाणें दिल्लो हात-बॉंब हाडलो.हो बॉंब पणजेच्या आदिलशाहा राजवाड्याचेर (आताचें सचिवालय)घालपाखातीर ताणें जुजे कॉस्टेलिनोकडे हाचेकडेन दिलो;पूण ग्राबियल क्वोड्रोस हाच्या निश्काळजीपणाक लागून बॉंब घालपाचो बेत फसलो.त्याच दिसा पोलिसांनी ताका धरलो आनी पणजे बंदखणींत दवरलो. चार वर्सा बंदखणीची ख्यास्त भोगतकच ताची सुटका जाली.उपरांत तो मुंबय,पोर्तुगेजांआड जाल्ल्या बसकांनी,निदर्शकांनी आनी संपांनी वांटो घेतलो.भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.

जॉर्डन:अल मानलाका अल उर्दुनीया अल हशमिया.नैऋत्य आशियांतलो एक अरब देश.क्षेत्रफळ:९५,५९४ चौ.किमी;लोकसंख्या:२७,५०,०००(१९८६).हाचे उत्तरेवटेन सिरिया,उदेंतेवटेन इराक आनी सावदी अरेबिया,आग्नेयेक आनी दक्षिणेक सावदी अरेबिया आनी अस्तंतवटेन इझ्राएल आसा.राजधानी-अम्मान. भूंयवर्णन:जॉर्डन न्हंयचे उदेंत देगेवयलो वाठार,ताचेय उदेंतेक आशिल्लो वाळवंटी वाठार,अस्तंत देगेवयलो वाठार आनी जॉर्डनची खचदरी अशे चार स्वभावीक वांटे भुगोआचे नदरेंतल्यान जातात.उदेंत देगेवयलो वाठार उदेंतेवटेन देंवत गेला.ताचो न्हंयचे वटेंतलो वाठार तुटिल्ल्या कड्याभशेन आसा.ताची दक्षिणेवटेनची उंचाय सुमार १,७५४ मी.आसा.तातूंत जेबेल राम्मं ही १,७५० मी.उंचायेची दोंगरा तेंगशी आसा.ह्या वाठाराची सरासरी उंचाय ६०० ते ९०० मी.आसा. उदेंतेवटेन जॉर्डन न्हंयचे पलतडी ८०% जॉर्डनचे भुंयेंत पातळिल्लें वाळवंट आसा.अस्तंत पठारी वाठार सरासरी ९०० मी.उंचायेचो आसा.थंयसावन उदेंतेवटेन खोल अरूंद दरयो आनी अस्तंतेवटेन देगणां पातळ्ळ्यांत.हांगा पिकाळ मळां आसात.

Jordan-Konkani Vishwakosh.png

जॉर्डनची खचदरी ही आफ्रिकेंतल्या व्हडले खचदरीचोच एक वांटो जावन आसा.तातूंत समुद्र थरापरस सुमार ३९७ मी.सकयल आशिल्लो मेल्लो दर्या (Dead Sea)आसा.संवसारांतलो सगळ्यांत उणे उंचायेचो हो वाठार जावन आसा.यार्मूक न्हंय,पठाराच्या दोनूय कडांनी व्हांवपी न्हंयो आनी टायबीरियस सरोवर हांचें उदक घेवन जॉर्डन न्हंय मेल्ल्या दर्याक उत्तरेवटेन मेळटा. हवामान:भूंयमध्य सम्रुद्रालागीं आशिल्ल्यान आनी सम्रुद्र थरासावन उंचायेक लागून हांगाच्या हवामानाचेर परिणाम जाला.अम्मान ह्या ७२० मी.उंचायेक आशिल्ल्या राजधानीच्या शारांत सरासरि म्हयन्याळें तापमान ७ से.ते ३१ से.आसता;जाल्यार जेरिको ह्या सम्रुद्रथराखाल १५० मी.आशिल्ल्या शारांत तापमान १६ से.तर ३२ से.आसता.