Page:Konkani Viswakosh Vol1.pdf/759

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

कोकगी िवश्वकोश ‘. त्यावेळार एक खास शैली थंय वयर सरली, अशें मानतात. थळाव्या स्वरुपाच्यो स्फुट लोकशैली मात महाराष्ट्र आनी भारतांत नामना जोडून

  • लोकशैली जिव्युी उरल्यात. नाना फडणीसाच्या मेणवली वाडघाचेर

वण्टीचित्रां आसात. आर्विल्ली भारतीय चित्रकला आनी चित्रकारुः ब्रिटीश मारतांत खास सुवात दिल्या. धुरंधर, आगास्कर, आचरेकर हे व्हड चित्रकार हेच भरसून एक आगळी शैली घडोवपी चित्रकार १९ व्था आनी २० व्या स. १९१० त कलकत्ता हांगा हवेल आनी डॉ. अवनीद्रनाथ ठाकूर हांणी नवी शैली हे संस्थेन केळयली. हे संस्थेन नंदलाल बसू, क्षितीद्र मुजूमदार, असेितकुमार हालदार, मुकूल दे, देवीप्रसाद राय चौधरी सारके फांकिवंत आसात. ह्या कलाकारांची सुर्वेचीं चित्रां दुखख, निशैवणी ह्या भावांक रविंद्रनाथ टागोर, गगनेंद्रनाथ टागोर, अमृता शेरगिल आनी यामिनी रुप ह्यो गजाली सामक्यो नव्यो आसात. तीर्णी आपल्या चित्रांत रुपापरस कलेच्या आविश्काराखातीर बंगालचे लोककलेची पालव घेतलो. विसाव्या रथीन मैत्र, गोपाल घोष, सुनील माधव सेन, गोवर्धन आशू, हेमंत मिश्र, परितोष सेन ह्या चित्रकारांनी आपल्या चित्रांत मानवतेची उपासना केल्या, पूण परंपरावादाचो विरोध केला. मुंबयतल्या यज्ञेश, शुक्ल, माळी, रावळ, रूजा, चावडा, सातवळेकर, गोडसे हे गोडे, अकबर, पदमसी, लक्ष्मण पै हे चित्रकार प्रगतिशील वर्गात शैलोज मुखजीं, वीरेन दे, दिनकर कौशिक, आर्यन, बद्री हे चित्रकार दिल्लीचे आसात. दक्षिणेत माधव मेनन, नरसिंहमूर्ती, श्रीनिवासन, धनपाल आनी रामगोपाल हे चित्रकार खूब गाजल्यात. आयचे चित्रकार भारतीय चित्रकलेचीं खाशेलपणांः निर्दोश रचणूक, निवळ आनी विंगड भावाविश्कार ही भारतीय चित्रकलेचीं खाशेलपणां अासात. बायलेची आकृताय चितारतना मत्स्याकृती दोळे, धनुश्याकृती भुवयो, हेविशींचे काल्पनीक सोबीतकायेचे संकेत पाळप, होवूय भारतीय चित्रकाराचे तीन वर्ग केल्यात. पयलो वर्ग सैमाचे अनुकरण करपाचे यत्न to 3 चित्रकला करतल्याची, दुसरो ह्या अनुकरणाचेर प्रभुत्व मेळयिल्ल्याचो आनी तिसरो स्वताचे प्रतिभेन स्वतंत्र नेिर्मिती करपाचो. ह्या तिसन्या वर्गातल्था विदेशी चित्रकला आनी चित्रकारः ज्या काळांत भारतीय लघुचित्रशैली उदरगतीचे अवस्थेत आसली त्याच काळांत चीन, जपान, कोरिया आनी वण्टीक लावपाच्या कागदावेलीं वा कापडावेली चित्रां वा पड्डयावेली खास रंगीत शायांच्या प्रवाही धुवणाचो (वॉश) हे वापर चित्रकार वापरताले. - वस्तुविश्वाचो चिकित्सक अभ्यास आनी मध्यमद्रव्याचे गिन्यान पुराय भत लिओनार्दो व्हिंची हाणे परगटायलें. प्रबोधन काळांत आकृतिवाद हो ग्रीक काळांत वयर सरिल्ल्या सममिती पुनरावृत्ती आनी हेर भौमितीक मोडणाचो (सिमेट्रिक कार्डेशिया) एक वेगळो पर्याय आसलो. आतां चित्र ही संकल्पना फाटल्यान पडून, वण्टीतल्यान आरपार मेकळे केल्ले आइक चे 'मॅडोना वुइथ चॅन्सलर रोलीन' चित्र हेच परंपरंतले आसा. एल ग्रेको, आल्ब्रेश्ट डयूरर,.राफाएल, मायकेल अँजेलो हे ह्या काळांतले व्हड कलाकार व्हालारी ह्या नामनेच्या समीक्षकान केिहंची, राफाएल, मायकेल प्रबोधन काळाउपरांत समाजीक परिस्थिती बदल्ली. खानदानी सैमाक, नेमाचे फास्केत बंद करिनासतना भावनेच्या मार्गान ताचेकडेन चड भर दिली. गोया, विल्यम ब्लेक, टर्नर, दलाकुवा, कूबैं, कॉरो हे जावंचे म्हूण कॅमरा ऑब्स्क्यूराचो (पटछिप्त चित्रक) उपेग जावं लागली. सोबीतकाय हीं सुत्रां जेन्ना चित्रकाराक सांपडली, तेन्ना दृक्प्रत्ययवादाची घनताय हाचेर भर दिला. ब्राक आनी पिकासो हांणी सेझाँचो घनवाद फुडें मनशाची असहायता, दुर्दैव ह्यो भावना परगटावपाखातीर आकाररंगाचे मनस्वी विरुपीकरण केलां. पयल्या म्हाझुजाउपरांत, त्या झुजांत जाल्ल्या भिरांकुळ संहाराविशीं एक तिडकीची भावना जल्माक आयली. हे बंडखोरोक विधायक मोडण