चार्टिस्ट चळवळ-चालुक्य राजवंश दुर्योधनाक निमाण्या वेळार आपलो इश्ट चार्वाकाची याद आयली. आपूण महळा. इ.स. ८ व्या शतमानासावन साहित्यांत चार्वाक हे उतर जायते फावटीं आयलां. कृष्ण मिश्राच्या इकराव्या शेंकडयांत बरयिल्ल्या आसून चार्वाक हो ताचो पट्टशिष्य आनी त्या दर्शनाचो प्रचारक कोंकणी विश्वकोश : १ आयली. हे बंदीक लागून चळवळीक हिंसक मोडण मेळ्ळे, संप, दंगली घेतली. जुलय १८४० त नॅचेस्टर हांगा ‘राश्ट्रीय चार्टिस्ट संघ' स्थापन जावन चळवळीक परत संघटित स्वरुप प्राप्त जाले. इंग्लंडांत इ. स. १८४२ चे उद्येगीक मंदीक लागून कामगारांचे संप आनी दंगली सुरु उडयतकच नीतिवादी (मवाळ) गटाचे वजन कमी जावन चळवळीचीं सूत्रां ओकॉनरच्या जहाल (हिंसावादी) गटाकडेन गेली. पूण तांणी चार्वाक राकेस म्हळयार नास्तिक तaत्त्वज्ञानी चार्वाक जावन आसा, अशे कांय विद्वानाचे मत आसा. चार्वाकान लोकायत दर्शनांत व्हड भर घाल्या आनी ताची खूब प्रसारय केला. - कीं. वि. सं. मं. काम करून उपजिविका चलोवपी नवो कामगारवर्ग उदयाक आयलो, इंग्लंडांत ह्या श्रमिक वर्गान इ.स. १८३६ ते इ.स. १८४८ ह्या काळांत आपल्या राजको आनी अर्थीलं; मागण्यांखातीर जी एक देशव्यापी चळवळ घडोवन हाडली, तिका ' चार्टिस्ट चळवळ' अशें म्हण्टात, मे १८३८ त ‘जनतेची सनद' (पेिपल्स चार्टर) ह्या नांवान एक पत्रक उजवाडाक ह्या पत्रकांत स गजालोंचो आस्पाव आशिल्लोः दादल्या नागरिकांक सार्वत्रिक मताधिकार, स्तमान मतदारसंघ, पार्लमेंटच्या सभासदत्त्वाखातीर किमान मालमत्तेची अट रद्द करप, पार्लमेंटच्या सभासदांक वेतन, गुप्त मतदानपध्दत आनी दर वसा सार्वत्रिक वेंचणूक विल्यम लोव्हेट अानी फ्रांसिस प्लेस हांणी लंडन हांगा १८३६ त स्थापन राजकी हक्क मेळयल्याबगर श्रमीकांची परिस्थिती सुदारपाची ना, हो विचार मांडलो आनी हे चळवळीक खूब नेट हाडलो. आशिल्ले. हेविशीं इ. स. १८३२ च्या संसदीय सुदारणा कायद्यावरवीं मुजरांक मताधिकार न मेळिल्ल्यान ते पुराय निशैले. तो कायदो करुन घेवपाखातीर भांडवलदार मध्यम वर्गान, भाटकारांआड़ जो लढो दिल्लो, मताधिकार सार्वत्रिक जाले जाल्यार अTपले प्रतिनिधी भोव संख्येन कामगारांचे बळ वाडीवपाखातोर आशिल्ली. वेस्टमिन्स्टर पॅलेस याडति १८३९ चे फेब्रुवारोंत सनदवाल्यांचो राश्ट्रीय मतभेद जाले. तांच्यांत फूट पडली आनी नीतिवादी चार्टिस्ट (मवाळ) आनी हिंसावादी चार्टिस्ट (जहाल) अशे मुखेल गट तयार जाले. तांच्यांतल्या जहाल गटाक सार्वत्रिक संप करचो, अशें दिसताले. नेिमाणे म्हयन्यांत चर्चा केली. पूण पार्लमेंटांत गिरस्त मध्यम वर्गाचेच प्रतिनिधी व्हिग आनी टोरी ह्या दोनूय मुखेल राजकीय पक्षांत आशिल्ली. मताधिकार सार्वत्रिक केल्यार पार्लमेंटावयलो आफ्लो प्रभाव नश्ट जातली म्हूण तांणी कडक विरोध केली. ताका लागून पार्लमेंटॉन प्रचंड पुरस्कृत केल्लो भौशीक संप आनी गुप्त लश्करी संघटनेचे यत्न बारगळ्ळे. १८४८ त परत वेपारी मंदी आयली. ह्याच वसा जायत्या युरोपीय देशांनी क्रांत्यो घडून येताल्यो. युरोपांतल्या प्रक्षोभक वातावरणाक लागून आयलो. परत एकदां संसदेक मागण्यांची अर्ज.सादर करषाचे चार्टिस्टॉनी मोर्चा काडून पन्नास लाख सयांचो अर्ज संसदेक सादर करप, अशें पार्लमेंट्रामुखार घडोवन हाडिल्ल्यो विशाल सभा जावंक पावल्योनात. दोन अजाप्रमाणूच तिसच्याय अर्जाची वासलात लायली. अजांची छाननी व्यक्तींच्यो आनी कांय बनावट सयो आशिल्ल्याचे दिसून आयले. ताका लागून चार्टिस्टांची सगळ्याक बदनामी जाली. चळवळींतल्या जायत्या कार्यकत्यांनी कामगारांचे समाजीक अानी मागणी सोडल्यार हेर मागण्यो फुडल्या ५०-७५ वर्सात मान्य जाल्यो. पूण राजकी हक्कांक लागून कामगारांची समाजीक आनी अर्थीक कामगार आंदोलनाच्या इतिहालांत चार्टिस्ट चळवळीक खूब म्हत्व जावन केल्लें तें पयलेंच व्यापक अांदोलन आशिल्लें. ह्या आंदोलनाक लागून कामंगारांच्या वर्गीय लढयाक फाव ती दिका मेळ्ळी आनी फुडल्या तत्त्वगिन्यानाचे नदरेन आनी शासनस्वरुपांचे उदरगतीचे नदरनूय हे चळवळीक म्हत्व अासा. - कीं. वि. सं. मं. चालुक्य राजवशः दक्षिणेत, खासा करून कर्नाटक आनी वंशाचो एक फांटो चड नामनेक पावलो तो म्हळ्यार बादामीचे चालुक्य आनी तांचे वंशज कल्याणीचे चालुक्य, तेभायर तांचे हेर ल्हानसान फांटे गुजरात, तेलंगण आनी हेरकडेन पातळिल्ले. फातरापटयांनी ह्या बैिंगड विंगड पध्दतीन बरयल्लें सांपडटा. हें घराणें मूळ कर्नाटकांतलें; पूण १० व्या शेंकङयासावन दक्षिणेतल्या कल्याणीच्या राजवंशान स्वताक सोमवंशी समजून उत्तरेंतल्या नामनेच्या पौराणिक घराण्याकडेन, • सोमवंशाकडेन संबंद जोडपाचो यत्न केली. बादामी चालुक्यांतल्या मानताले. ह्या घराण्याचो मूळ पुरुस उदयन आनी उपरांतचे ५८ राजा ԾՀ o
