करपाची पध्दत फाटीं पडल्या. कुंड्यांतले सगळे पदार्थ वेगवेगळे करपाचीय वेवस्था कांयकडेन आसा.
उत्पादन केंद्रां आनी तांची तांक: भारत आनी चीन सारक्या देशांनी ज्या ज्या जाग्यार भात पिकता, थंय कुंडो तयार जाता. ह्या दोनूय देशांचें उत्पादन वट्ट संवसारीक उत्पादनाच्या अर्द्यापरस चड आसा. भाताचें संवासारीक उत्पादन सुमार ३८० दशलक्ष मॅट्रिक टन इतलें आसा आनी कुंड्याचें उत्पादन सुमार ७६ मॅट्रिक टन इतलें जाता. कुंडो उत्पादक मुखेल देश म्हळ्यार चीन: २४४ लाख मॅट्रिक टन; भारत: १७० लाख मॅट्रिक टन; बांगलादेश: ४९ लाख; थायलंड: ३० लाख; विएतनाम: २४ लाख; ब्रह्मदेश: २२ लाख; ब्राझील: १७ लाख; फिलीपीन्स: १६ लाख आनी अमेरिकेचीं संयुक्त संस्थानां १२ लाख मॅट्रिक टन.
उपेग: कुंडो गोरवां, घोडे, कुकडां, दुकर हांचे खाण म्हूण उपेगांत येता. तेभायर ह्या जनावरांक रावपाखातीर गोठे बांदतात, थंय जमनीर कुंडो घालतात. गिरणींखातीर वाफ तयार करूंक कुंड्याचो जळव म्हूण उपेग जाता. सार्यांचतय कुंड्याचो उपेग करतात. विमानांची वेवस्था राखपाखातीर आनी प्लास्टिक आनी धातू घासपाखातीर कुंड्याचो उपेग जाता, तेल-प्रदूशण आळाबंदाक हाडपाखातीर आनी शाब्वाखातीर कुंड्याचो उपेग जाता. तो उश्णता निरोधक म्हूण वापरतात.
कुंड्याचो गोबोर रबर, शिमीट हांच्या उद्येगांत उपेगी पडटा. तशेंच विटो, टूथपेस्ट, वेल्डिंग, कुत्र्यांक आनी हेर जनावरांक लावपाची पावडर हातूंतय कुंड्याच्या गोबराचो उपेग जाता.
तांदळाच्या गरावयली कात पाव, केके ह्या सारक्या पदार्थांनी वापरतात. वखदांखातीर तिचो उपेग जाता. रिफाय्न्डा तेल उद्येगांतय तो उपेगी पडटा.
गोंयांतलें उत्पादन: गोयांत जंय कुंडो तयार जाता अश्यो सुमार ४०० गिरणी आसात. १.५ लाख टन भाताचें उत्पादन आशिल्ल्यान हांगा सुमार ५२,५०० टन कुंड्याचें उत्पादन आसूंक जाय, अशें जाणकारांचें मत आसा.
- - मिंगेल ब्रागांझा
कुंती:
यदुकुलोत्पन्न ‘शूर’ नांवाच्या राजाची धूव आनी कृष्णाचो बापूय वसुदेव हाची भयण. मूळ नांव पृथा. पूण कुंतिभोज राजान तिका पोसकी घेतिल्ल्यान ‘कुंति’ अशें नांव मेळ्ळें. सोयर्यांूक येवकार दिवपाचें काम तिचेकडेन आशिल्लें. दुर्वास ऋषी एकदां अतिथी म्हूण आयिल्लो आसतना तिणें ताची बेस बरी सेवा केली. तेन्ना दुर्वास ॠषीन प्रसन्न जावन तिका एक मंत्र दिलो. त्या मंत्रान ज्या दैवताक होरायत, ताचेपसून पुत्रप्राप्ति जातली असो वर दिलो. ह्या मंत्राक लागून तिका आंकवारपणांत सूर्यापसून कर्ण हो तेजस्वी पूत जालो. ताच्या आंगार जल्मताच कवच-कुंडलां आशिल्लीं. स्वयंवराउपरांत ती पांडुची बायल जाली. पांडुचे सांगणेवेल्यान तिका यमधर्मापसून युधिष्ठिर (धर्म), वायूपसून भीम आनी इंद्रापसून अर्जून हे पूत जाले. पांडुच्या विनंतीवेल्यान तिणें माद्रिक लेगीत मंत्रोपदेश केल्ल्यान, माद्रिक अश्र्विनीकुमारांपसून नकुल आनी सहदेव हे जुंवळे पूत जाले. भारतीय झुजावेळार तिणें कर्णाक पांडवांचेवटेन झुजपाचो आग्रो केल्लो. कुरू-झुजाउपरांत गांधारी, धृतराष्ट्र आनी विदूर हे महाप्रस्थानाक वचपाक भायर सरिल्ले आसतना कुंतीय तांचेवांगडा गेली आनी एका रानांत पेटिल्ल्या जाळांत लासून तिचो अंत जालो.
- - कों. वि. सं. मं.
कुंदे, जयवंत सिनाय:
(जल्म: २ एप्रिल १९१९, कुंकळ्ळी - साश्टी)
गोंयचो सुटके झुजारी. ताणें प्राथमिक आनी लिसेवाचें पांचवे वर्स मेरेन शिक्षण घेतले. १९४६ वर्सा सावन तो ‘राष्ट्रीय काँग्रेस-गोंय’ संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. १९४६ वर्सा, डॉ. नारायण भेंब्रे हाणे उजवाडायिल्लें ‘आंदोलन’ नांवाचें राष्ट्र्वादी मराठी खबरां-पत्रक ताणें छापलें.
१९४६ वर्सा ताका केपें वाठारांत पोलिसांनी धरलो आनी एक दीस बंदखणींत दवरलो. फुडें १९४७ वर्सा तो आझाद गोमंतक दल संघटनेचो वांगडी जालो. आसगांव आनी बारदेस तालूक्यांतल्या दल संघटनेच्या शाखांचो तो मुखेल जालो. २१ जुलय १९४७ दिसा म्हापशें वाठारांतल्या सारकारी बँकेचेर आनी फाझेन्दाचेर (Fazenda) हल्लो करपांत ताणें वांटो घेतलो. ह्या आरोपाखाल डिसेंबर १९४७ वर्सा पोलिसांनी ताका धरलो. उपरांत पोर्तुगेज सरकाराच्या प्रादेशिक लश्करी दंडाधिकार्याोमुखार (Territorial Military Tribunal) ताची चवकशी जाली आनी ताका सव्वीस वर्सां बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. तेभायर दंडा भरपाक ताणें न्हयकार दिल्ल्यान आनीक तीस दिस ताका बंदखणीची ख्यास्त फाव जाली. आग्वाद बंदखणीत ताणें सुमार साडेचार वर्सां ख्यास्त भोगली. फुडें १ जून १९५२ वर्सा ताका लिश्बोआक व्हेलो.
उपरांत ताका आंगोला (Angola) व्हेलो. ताणें आल्जुबे, लुआंदा, मोसामेदिश, से द बांदैरा, फोर्त रोसादश सारक्या वेगवेगळ्या बंदखणींनी ख्यास्त भोगल्या. बंदखणींत दिल्ले वायट वागणुकेक लागून ताणें विरोध केलो तेन्ना ताका आनीक चाळीस दीस एकांतवासाचे बंदखणींत दवरिल्लो. फुडें २४ मार्च १९६१ दिसा सोडून दिलो. तो ५ ऑगस्ट १९६१ दिसा कुंकळ्ळे, गोंयांत पावलो.
१९७८ वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
- - कों. वि. सं. मं.
कुंभ (ॲक्वॅरियस) :
राशीचक्रांतली इकरावी रास. हातूंत धनिश्ठेचो तिसरो आनी चवथो चरण (चतुर्थांश), शततारका आनी पूर्वा भाद्रपदाचे पयले तीन चरण अशीं सव्वादोन नखेत्रां येतात. शनी हो हे राशीचो स्वामी. हातांत कुंभ (कलश) घेवन उबो आशिल्लो मनीस हें राशीचें प्रतीक. ही रास थीर आसून तिचो वर्ण शूद्र अशें मानतात. १३ फेब्रुवारी ते १२ मार्च मेरेन सूर्य निरयन कुंभ राशींत आसता. कुंभ राशींत सव्या प्रतीमेरेनचे वट्ट ४५ तारे आसात. पूण आल्फा (सादलमेलिक, प्रत ३.९७), डेल्टा (स्केत, प्रत ३.०७), गॅमा (सादकबिया, प्रत ३.९७), डेल्टा (स्केत, प्रत ३.५१), थीट (अँका, प्रत ४.३२) आनी लॅम्डा (प्रत ३.८) इतलेच तारे ठळक आसात. हे राशींत सोबीत रंगीत तारकांयुग्मां (double stars), कांय चल तारे (आर् ॲक्वॅरी), सॅटर्न बिंबाभ्रिका (एन्जीसी ७००९) आनी वांटकुळे (एम् २) तातकागुच्छ (clusters) लेगीत आसात. हॅली धूमकेतूकडेन संबंदीत आशिल्ले मे आनी जुलयांत जावपी कांय उल्कावृश्टींचे उद्गम बिंदू हेच राशींत येतात. हर्शेल हाणें प्रजापती हो ग्रह सोदून काडलो, तेन्ना तो कुंभ राशींत आशिल्लो.
पूर्विल्ले संस्कृतायेंत पावसाळ्याचो तशेंच ईजिप्तांत नाइल न्हंयेक येवपी हुंवाराचो संबंद हे राशीलागीं जोडटाले. ग्रीक पुराणकथेप्रमाण गॅनिमिडान देवांखातीर गरूडावेल्यान व्हेल्लो अमृतकुंभ, म्हणजेच हो कुंभ (कलश) जावन आसा.
- - कों. वि. सं. मं.
कुंभकोणम् :
तमिळनाडू राज्यांतल्या तंजावर जिल्ह्यांतल्या कुंभकोणम् तालुक्याचें मुखेल केंद्र. पूर्विल्लें नामनेचें संस्कृतीक केंद्र आनी तीर्थक्षेत्र म्हणून कुंभकोणम् शाराची बरीच नामना आसा.
लोकसंख्या: १,३२,८३२ (१९८१). कावेरी न्हंयचे देगेर तंजावर शाराचे उत्तर उदेंतेक ३९ किमी. अंतराचेर, चिदंबरम् शाराचे नैऋत्येक ६८ किमी. अंतराचेर हें शार वसलां.
हांगां पूर्विल्लें कुंभेश्वर महादेवाचें देवूळ आसा. त्या देवळावेल्यानूच ह्या क्षेत्राक कुंभकोणम् अशें नांव पडलां. ताचेविशीं पेरियपूराणांत आशी
