अर्थ: ऐकार हो परम, दिव्य, महाकुंडलिनी जावन आसा. तो कोटिचंद्रांइतलो पर्जळीत आसून पंचप्राणमय आसा. मातृकान्यासांत सकयलो औंठ ही हाची सुवात जावन आसा. त्रिपुरालोहिता, भौतिकासन अशींय हाका नांवां आसात.
- कों. वि. सं. मं.
ऐजाल;ब्रह्मदेशालागीं आशिल्ल्या मिझोराम ह्या केंद्रशासित प्रदेशाची राजधानी. लोकसंख्या ३,४०,८२३ (१९८१). लुशाई दोंगुल्ल्यांनी व्यापिल्लो, आसाम राज्यांत आशिल्लो मीझो जिल्हो जानेवारी १९७२ वर्सा भारत सरकारान केंद्रशासित केलो. तेन्ना मिझो जिल्ह्याचें ठाणें आशिल्लेम ऐजाल शार ह्या केंद्रशासित प्रदेशाचें मुखेल ठिकाण जालें. समुद्रथरासावन १०६४ मी. उंचायेचेर आशिल्ले दोंगुल्लेचेर ऐजाल शार सवलां. हांगाची हवा थंड आनी भलायकेक बरी. हें शार आसामांतल्या सिलचर रेल्वेस्थानकाचे दक्षिणेक १९२ किमी. अंतराचेर आसा. ऐजालाक वचपी रस्तो दाटबरानांतल्यान वता. ऐजालासावन सुमार २० किमी. अंतराचेर धालेश्वरी न्हंय अस्तंतेकडल्यान व्हांवता. ह्या न्हंयमार्गान ऐजाल शारांतल्यान जावपी येरादारी त्या मानान सोपी आसा. घातपाती वावर करपी मिझो टोळीवाल्यांचेर लक्ष दवरूंक ऐजाल शार मध्यवर्ती सुवात आसा, तेचपरी ह्या टोळीवाल्यांचें दिवपा-घेवपाचें हें एक व्हड केंद्र आसा. हांगा आकाशवाणीचें एक केंद्र आसा.
–कों. वि. सं.मं.
ओंकारो;पोटांतलें अन्न वा वीख, वखदांसारकिले हेर उपद्रवी पदार्थ तोंडया नेटान भायर पडप, हे क्रियेक ओंकारो म्हण्टात. ही क्रिया कशी घडून येता तें चित्र क्र. १ हातूंत दाखयलां. डायफ्रॅम (diaphragum) (हड्डें आनी पोट हांचेंमदलो स्नायूचो पड्डो) आनी पोटाचे स्नायू अकस्मात नेटान आकुंचित जावन येता, जाका लागून पोटाभितरलो दाब वाडटा. त्याच वेळार पोटाचें आंतकड्यांकडलें पोंत अावळून बंद जावन येता तर ताेंडाकडलें (वयलें) पाेंत उक्तें उरता आनी अशे तरेन वयले वटेन पोट रितें जाता. मनशाचे कुडींतल्यो विंगडविंगड क्रिया मेंदवांतल्या नियंत्रण केंद्रावरवीं घडत आसतात. ओंकारो नियंत्रण केंद्राची सुवात मेंदू-देंठांत (brain stem or medulla oblongata) आसा. ओंकारो हो रोग वा दुयेंस नासून कितल्याशाच रोगांचें वा दुयेंसांचें तें मुखेल लक्षण जावन आसा. अन्नाबगर कांय कारणांक लागून ओंका-यांत रगत पडूं येता. देखीक- पोटांतलो घाव (peptic ulcer), जठराचो कॅन्सर, अन्ननलिकेंत रक्तगांठी (varicose veins). पोटांत रग्ताचेर हायड्रोक्लोरिक अम्लाची (hydrochloric acid) प्रक्रिया जावन रगताक काळपटपणा येता. ताका लागून रगताचो ओंकारो सदांच डांबरी कोराचो आसता. केन्नाकेन्नाय ओंका-यांतल्यान दंतूय भायर पडटात.
ओंकारो मुखेल चार कारणांक लागून जांव येता:
१.रगतांत बदल वा बिघाड निर्माण जावन थेट ओंकारो केंद्र उत्तेजित जावन ओंकारो येवप. देखीक- गुरवारपण (सकाळीं-सकाळीं ओंकारो येवप हें खाशेलेपण, morning sickness), युरेमिया (मुत्रपिंडाचे अकार्यक्षमतेक लागून- renal failure), युरिया नावाच्या उपद्रवी रसायनाची अतिप्रमाणात रगतांत वाड जावप ,कमीण यकत सुजुन वा निकामी जावन -hepatitis or hepatic failure),रगतांत पित्त (bile) घातक प्रमाणांत वाडप, गोडेमूत (diabetes- रगतातल्या साकरेची चड प्रमाणांत वाड जावन किटोन नांवाचें विखारी रसायन निर्माण जावप), सादारण गुगी (General Anaesthesia).
वखदां: ओपियम, मॉर्फीन, हेरोईन, पेथीडीन, पेन्टाझोसीन, नॉर्फीन, डीजिटलीस कॅन्सराचेर उपेगी वखदां तशेंच तशेंच अदृश्य किरण उपचार पध्दत (Radiation Therapy or Radiation sickness), किडे-हुंदरांखातीर आशिल्लीं विखां, सेप्टेशिमिया, रगताक रोग बाधा (Blood infection).
२.अप्रत्यक्षपणान ओंकारो केंद्र उत्तेजित जावन ओंकारो येवप. देखीक- काळजाचो झटको (heart attack), अपेंडिसायटीस (appendicitis), मुतखडो वा पीत्तखड्याक लागून कळो येवप, स्वादुग्रंथी वा पित्तेंद्रियांक सरूज येवप (pancreatitis, cholecystitis), कोलेखांक (whooping cough), प्रवासी दुयेंस (travel sickness), मेनर्स दुयेंस (Meiner’s Disease).
३.पचनेंद्रियांचे रोग आनी दुयेंसां: देखीक- अतिसार, अमांश (मोडशी), अन्नवीखबादा (food poisoning), पोटांतलो वा आंतडेचो घाय (peptic ulcer), पाेटार ताणी हाडपी दुख वा संधीवाताचेर उपेगी अाशिल्लाीं वखदां. पोटाचो वा स्वादुग्रंथीचो कांक्र. अन्न चलनाक बादा हाडपी विकार देखीक- आकुंचित अन्ननलिका (stricture oesaphagus- चित्र क्र.२), अकार्यक्षम अन्ननलिका (achalasia), पोटाचो हर्निया (Hiatus hemia- चित्र क्र.२),आंकुचित पोट (pyloric stenosis- चित्र क्र. २), आंतकडेचो पीळ (Volvulus- चित्र क्र.३),आंतकडेंत दंतांचो चुमडो घुस्पून उरप. ४).मेंदूचे रोग आनी दुयेंसां : देखीक- मेनिंजायटीस (Meningitis),
