ईजिप्त
उदेंतेकडल्या वाळवंटाक अरेबियन वाळवंट अशें म्हण्टात. हो वाठार नायलसावन उदेंतेवटेन पातळ्ळा. तांबड्या दर्यादेगेलागचो हाचो कांय वाठार 2,100 मी. परस. ऊंच आसा.
सिनाय व्दिपकल्प ईशान्येक आसा. हो ईजिप्तांतलो सगळ्यांत चड ऊंच वाठार आसा. हांगाच्या 2,285 मी. उंचायेच्या जेबेल मूसा पर्वताचेर मोझेसाक देवाकडल्यान ‘धा आज्ञा’ मेळिल्ल्यो असो समज आसा. हाचे उदेंतेक अकाबाचें आखात आसा. जेबेल कॅथेरिना हें हांगाचें सगळ्यांत ऊंच (2,637 मी.) दोंगरातेमक जावन आसा.
नायल् न्हंयचेर ईजिप्ताचें जिवीत चलता. ही न्हंय ईजिप्तांत सुमार 1,500 किमी. मेरेन व्हांवत. नायल् न्हंयक वर्सांतल्यान एकदां हुंवार येता. इथिओपियांतली सोबॅत न्हंय (नील नायल्) धवे नायल् न्हंयेक मॅलॅकॅल हांगा मेळटा आनी पावसाळ्यांत नायल् न्हंयक चडशा उदकाची पुरवण करता.
इथिओपियांतल्यो बारो, आब्बाय आनी आतबारा न्हंयो सुदानांतल्यान ईजिप्तांत वचपी नायल् न्हंयक 90% उदकाची पुरवण करतात. गिमाच्या दिसांनी मात धवे नाय्लचें आनी उपन्हंयाचेंच उदक नाय्ल न्हंयंत वता. एल्बर्टा सरोवरांतल्यान धवी नायल भायर सरता आनी जूबा सावन व्हांवत ‘सूद’ च्या चिखलाच्या वाठारांत पावता. मॅलॅकॅल उपरांत वाडी हॅल्फा आनी आस्वानच्या मदीं बांदिल्ल्यान हुंवार येवन रेबो सगळेवटेन पातळपाचें उणें जालां.
हवामान: ईजिप्तांतलें हवामान वाळवंटी आसा. गिमाच्या दिसांनी तापमान 270 से. ते 32 से. आसता. शियाळ्यांतय उश्णताय आसता आनी तापमान 120 से. मेरेन आसता. वायव्येवटेनच्या वाऱ्याक लागून दर्यादेगांवेलें तापमान मात्शें थंड आसता. वसंत ऋतूंत दक्षिणेवटेनच्यान व्हांवपी वाऱ्यांक ‘खमसिन’ म्हण्टात. तांकां लागून वाळवंटांतलें तापमान बरेच खेपो 430 से मेरेन पावता. ईजिप्तांत पावसाळो ना. भूंयमध्य दर्यादेगेर सादारण 20 सेंमी. पावस पडटा, दक्षिणेवटेन सादारण 2.5 सेंमी. जाल्यार वाडी हॅल्फा हांगा मातय पावस पडना. एलेक्झांड्रीया हांगा वर्सांतल्यान 40 दिसांक 19 सेंमी; पोर्ट सैद हांगा 8 सेंमी. आनी कायरो हांगा 2.3 सेंमी. पावस पडटा.
वनस्पत आनी मोनजात: ईजिप्तांत चडसो वाठार वाळवंटाचो आशिल्ल्यान लजे झोपां, झाऊ आनी वाळवंटांत वाडपी हेर प्रकारची वनस्पत दिसून येता. उदेंतेवटेन आनी सिनाय वाठारांत जमनीभितर आशिल्ल्या उदकाच्या आदाराचेर खाजराचीं झाडां वाडटात. नाय्ल देगणांत कांय रानवट वनस्पत आसा. ईजिप्तांत जरी रानां नासलीं तरी खाजराचीं आनी लिंबाचे जातीचें झाडां वाडटात.
बोकड्यो, मेंढरां, गाडवां, उंट ही हांगाची मुखेल मोनजात. हरणांच्यो कांय जाती, तरस, कोलो, खोकड, आयबेक्स हीं जनावरां, तेभायर 300 वयर सुकण्यांच्यो जाती, पाखे, विंचू, सोरोप, पारो ही मोनजात हांगा आसा. नाय्ल न्हंयंत तरेतेरचें नुस्तें आसा. मानगीं मात हालींच्या तेंपार उणी जायत गेल्लीं दिसून येता.
इतिहास: ईजिप्ताचो पूर्विल्लो इतिहास तीस घराण्यांभितर वांटून घालूं येता. इ.स.प. 3100 ते इ. स. 642 मेरेनचो इतिहास तातूंत येता. 639 त अरब सैन्याचो अधिकारी इब्न-अल-अस हाणें ईजिप्त आपले सत्तेखाला हाडलें आनी तो खलीफा जालो. ताच्या वंशजांनी 200 वर्सां राज्य केलें. 969 सावन 1171 मेरेन फातिमी वंशान राज्य केलें. सुमार 970 त, अल-अझार विद्यापीठाची थापणूक जाली. आयूबिद घराण्यान 1171 सावन 1250 मेरेन राज्य केलें. फुडें गुलाब घराण्याचें राज्य तुर्कांची 1517 तली घुरी येयसर तिगून उरलें. तुर्कांचो शेक 1805 मेरेन चल्लो. उपरांत पाशा मुहम्मद अलीच्या घराण्यान 1914 मेरेन हांगा राज्य केलें. मुहम्मद अली मूळ आल्बेनियाचो, ताणें ह्या देशाचे
