Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/940

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

आसपाव जाता.1960 ते 1970त परकीय भांडवल गुंतवणूक आनी पर्यटन वेवसायाक तेजी आयिल्ल्यान स्पेनाचे अर्थवेवस्थेचे खूब वाड जाली.त्या तेंपार स्पेनाचेम उत्पादान तीन पटीन वाडलें.बांदावळ.कारखाने आनी खणकाम ह्यता वेवसायातल्यान कामगारांच्या प्रमाणांत खूब वाड जाली.सद्या शेतकी उत्पादनापरस उद्देग धंद्यांसावन मेळपी येणावळीचो वांटो चार ते पाच पटींनी चड आसता.

स्पेनाची उद्देगीक वाड जावचे पयलीं देशाची अर्थवेवस्था मुखेलपणान शेतवडीचेरय आदारिल्ली.पूण थंयचे सुकें हवामान आनी वसू जमनीक लागून,आंवाठा मानान उत्पन्न उणेंच येता.सद्या लेगीत देशाची चडशी जमनीक शेतवड आनी चरोव मळां म्हूण वापरतात.बार्ली,ओलिव,संत्रां,बटाट,गंव आनी द्राक्षां हीं हांगाची मुखेल पिकावळ,कार्क,लिंबू,मको,कांदे,सुगर बीट,सुर्यफुलां ,बियो आनी टमाट हींय हांगा जावपी म्हत्वाची पिकां.देशाच्या उत्तर भागांत मुखेलपणान कड्डण पिकयतात.देशाच्या दक्षिण आनी उदेंत प्रदेशांतले शेतकामती मुखेलपणान मेंढरांचो आस्पाव जाता.गोरवां ,बोकडां,दुकर आनी कुकडां पोसपाच्या वेवसायाकय सद्या नेट आयला.सदया स्पेनिश सरकारान शेतकी मळाचेर चड प्रमाणांत आधुनिक पद्दतीचो वापर करपाक सुरु केलां.तरी पूण हेर युरोपी राश्ट्रांच्या मानान स्पेन शेतकी मळार मागशिल्लोच देश आसा.

स्पेनांत खनिज संपत्ती चडशी ना.कांटब्रीयन पर्वताचेर लोखण आनी कोळशाचे सांठे आसात.तांबें,शिशें,मरकुरी,पोटॅश,पायरायट.मीठ,टिटानीयम,युरेनियन आनी जस्त हांचेय सांठे देशांत कांय प्रमाणांत सांपडटात.

नुस्तेंमारी हो देशांतलो म्हत्वाचो वेवसाय आसा.सद्या आधुनिक बोटींच्या आदारान खूब नुस्तें मारप जाता.अँच्योवीस,कॅडफिश,हॅक,ऑक्टूपसीस,सारदीन,स्क्युडस् आनी टयूना ह्या गणांतलें नुस्तें थंय खूब प्रमाणांत मेळटा.

1970 उपरांत स्पेनाची उद्देगीक मळावयली कामगिरी तोखणाय करपासारकी आसा,मोटारींच्या उत्पादनांत स्पेनाचो संवसारांत पयलो आंकडो उपकरणां.लोखण,तिखे,मशिनरी,प्लासटीक,रबराच्यो वस्तू,जहाज बांधणी,जोती आनी कपडो उद्देग हे स्पेनांतले चड म्हत्वाचे उद्देग.देशांत वापर जावपी विद्युत शक्तीचो सुमर चवथो वांटो जलशक्तीसावन मेळटा.उरिल्ली विद्युत शक्त कोळसो वा हेर इंधन जळोवन तयार करतात.स्पेनांत अणुभट्टयोय खूब आसात.

पर्यटन वेवसाय हो सद्या स्पेनांतलो सगळयांत म्हत्वाचो उद्देग जावन आसा.वट्ट कामगारंतल्या सुमार एक दशांश कामगारांक तो वेवसाय काम दिता.त्या वेवसायासावन स्पेनाक दर वर्सा साडेसात अब्यांवयर अमेरिकन डॉलर्स मेळटात(1992 मेरेन).दर वर्सा सुमार चार कोटी पर्यटक देशाक भेट दितात.त्या वेवसायाक प्रोत्साहन दिवपाखातीर स्पेनिश सरकारान पर्यटन वेवसाया संबंदींच्या वेगवेगळ्या क्षेत्रांनी खाशेलें प्रशिक्षण दिवपाची तजवीज केल्या.भोंवडकारां मदीं मुखेलडणान फ्रेंच,पुर्तुगेज,जर्मन,ब्रिटीश,बेल्जीयम,डच आनी अमेरिकन लोकांचो आस्पाव आसता.

सद्या संवसारंतल्या लागीं लागीं सगळ्या देशां कडेन स्पेनाचे वेपारी संबंद आसात.पणू फ्रांस,जर्मनी,ग्रेट ब्रिटन,इटली,मेक्सिको,नेदर्लंड्स,साउदी अरेबिया आनी अमेरिका हे देश स्पेनाचे मुखेल वेपारी भागीदारी.स्पेनाची निर्यातीपस आयात चड जाता,निर्यात जावपी मालांत मुखेलपणान मोटारींचो आस्पाव जाता,.निर्यात जावपी हेर मालांत लिंबू जातीचीं फळां,लोखण माल,ओलिव आनी ओलिव तेल,कपडे आनी व्हायन हांचो आस्पाव जाता.जाल्यार आयात जावपी मालांत मुखेलपणान पट्रोलियम,सोयाबीन,मको,मशिनांचे सुटे भाग आनी वेगेवेळ्या रसायनांचो आस्पाव जाता.अर्थीक उदरगत घडोवन हाडपा खातीर 1987त स्पेन युरोपियन कम्युनिटी हे अस्तंत युरोपी देशाचे संस्थेचो सदस्य जालो.पॅसेटो हें देशांतलें अधिकृत चलन आसा.

येरादारी आनी संचारणः

येरादरीच्या मळार स्पेन खूब फुडारिल्लो देश आसा.शारांतले आनी नगरांतले दोशींवटेन फुटपाथ आशिल्ले रूंद रस्ते आसात.चडशा स्पेनिश लोकां कडेन मोटार आसा.स्पेनिश नॅशनल रेल्वे ही सरकारी संस्था देसांतल्यो रेल्वे मार्गांचेर देखरेख दवरता.पूण हालिंच्या तेंपार चडशा लोकांकडेन मोटारी आशिल्ल्यान आनी वाडटया हवाई प्रवासाक लागून रेल्वेचें म्हत्व ल्हव ल्हव उणें जायत आसा.मालाची हाड –व्हर मुखेलपणान उदका मार्गांतल्यानच जाता.आल्जेसिरास,बार्सेलोना आनी बिल्वाओ हीं देशांतलीं मुखेल बंदरां.सरकारी मालकेची इबेरीया अर लायन्स ही संस्था आंतरराश्ट्रीय हवाई मार्गांचेर देखरेख दवरता.

पोस्टल आनी टेलेग्राफ सर्वीस तशेंच टेलीविजन आनी रेडोओ वितरणाचेर सरकाराचेंच नियंत्रण उरता,स्पॅनिशांच्या चडशा घरांनी टेलिफोन,टि.व्ही संच आनी रेडियो आसात.वेगवेगळ्या नांवांनी उजवाडा येवपी स्पेनांत शंबरांवयर दिसाळी आसात.तांचो खपूय चड आसा.तातुंतली मादरीद शारांत उजवाडा येवपी एल पायस आनी बार्सेलोनांतले ला वांगुर्दीया हीं चड म्हत्वाचीं आसात.देशांत उजवाडा येवपी हेर नेमाळयांचो आनी सातोळ्यांचोय आंकडो व्हड आसा. समाजजीणः

1991चे जनगणनेप्रमाण स्पेनाची लोकसंख्या 39,784,000 इतली आशिल्ली.1950 ते 1960 ह्या तेंपार स्पेनाची नेटान उद्देगीक उदरगत जाली.ताचे आदीं चडशे स्पेनिश लोक गरीब शेतकामतीच म्हूण वावुरताले.रोमन कॅथलीक हो देशांतलो अधिकृत