माहदी मुहमद्द हो अध्याक्ष जालो. दुसऱ्या वर्सा ‘युएससी’ आनी हेर पंगडाभीतर पराकोटींचें झुज सुरु जालें. उपरांत जनरल मुहमद्द फराह आयदीद हाचे अध्यक्षतेखाल युती सरकार सत्तेर आयलें. 1992त सोमालियेंत परतून व्हड दुकळ पडलो तेन्ना आयदीद हाणें संयुक्त राश्ट्रांकडेन आदार मागलो. त्याच वर्सा दुकळात सांपडिल्ल्या लोकांक पालव दिवंचे खातीर अमेरीका आनी हेर देशांतलें सैन्य थंय पावलें. डिसेंबर 1992त अली महादी आनी मुहम्मद आयदीद हांच्या विद्रोही पंगडाभायर संयुकत राश्ट्रांचे मध्यस्थीन शांतता कबलात जाली. मार्च 1994त अमेरिकेचें सैन्य सोमालियेंतल्यान परत गेलें. जून 1994त एकुणीस सोमाली मपखेल्यांनी कबलात केली. पूण देशांच्या कांय भागांनी हिंसाचार चालूच उरलो. 1996त दोनय पंगडाभीतर परतून झगडीं सुरू जालीं. ऑगस्ट 1996त आयदीद हाका मरण आयलें, पूण झगडीं चालूच उरलीं. फाटल्या पांच वर्सांत दुकळ आनी यादवी झुजांक लागून सुमार 3500 सोमाली लोक मेलें अशें म्हण्टात.
राज्यवेवस्था:- इ.स. 1969 ते इ.स. 1991 मेरेन सोमालियेंत लश्करी शासन आसलें. 1991त युनायटेड सोमाली काँग्रेस ह्या विद्रोही पंगडान लश्कर शासन मोडून उडोवन राजपाटण आनी भोंवतणच्या प्रदेशाचेर आपलो शेक बसयलो. जाल्यार हेर विद्रोही पंगडांनी वेगवेगळ्या प्रदेशांनी आपलो शेक बसयलो.
अर्थीक स्थिती – सोमालियेची अर्तीक वेवस्था मागाशिल्लें स्थितीतच आसा. देशाची अर्थवेवस्था पशुपालन आनी शेतवडीचेर आदारल्या. पशुधनांत मुखेलपणांत उंट, गोरवां, बोकडां आनी मेंढरांचो आस्पाव जाता. वसणुकेच्या तेंपार इटाली लोकांनी वाबे शेबिले आनी जुबा न्हंयांच्या देगांनी लायिल्ले केळ्यांचे मळे आयजय आसात. सद्या सोमाली लोकांनी केळीं, लिंबू जातींची फळां आनी उसांचे व्हड मळें रोयल्यात. हेर पिकावळींत मको, कापूस, सोरघूम, भिकणां आनी सिसामचो आस्पाव जाता. पशुपालना फाटल्यान शेतवड हो सोमालियेचो दुसरो म्हत्वाचो वेवसाय आसलो, तरी शेतकी मळार देश मागाशिल्लोच आसा. उपणी आनी लावणी आयज लेगीत मुखेलपणान पारंपारीक पध्दतीनच जाता.
सोमालियेची दर्यादेग लांब आसून लेगीत यांत्रिकी बोटींच्या उणावाक लागून नुस्तेंमारी मर्यादीत प्रमाणांत जाता. उद्देग धंद्याच्या मळार ल्हव ल्हव उदरगत जाता. अन्न आनी नुस्तें प्रक्रिया, साकर आनी कपडो हांचे ल्हान ल्हान कारखाने आसात. जिप्सम, लोखण आनी युरेनियम हीं हांगाचीं मुखेल खनिजां. पूण भांडवलाच्या अभावाक लागून तांचो उपेग फावो त्या प्रमाणांत जायना. देशांतल्यान निर्यात जावपी म्हालांत जनावरांची कात, कमायल्लें चामडें, केळीं, उंट, बोकडां आनी मेंढरांचो आस्पाव जाता. सोमालियेचे वेपारी संबंद मुखेलपणान इटली आनी साउदी अरेबियाकडेन आसात.
येरादारिच्या मळारय हो देश फाटसार आसा. देशांत रेल्वेमार्ग ना. 1991 मेरेन हांगा 21,300 किमी. लांबायेचे रस्ते आशिल्ले. पूण तांतुतले फकत 5,850 किमी. लांबायेचें रस्ते बरे अवस्थेंत आशिल्ले. सोमालियेंतल्या एक टक्क्यांपरस उण्या लोकांकडेन मोटारी आसात. आयात-निर्यात मुखेलपणान दर्यामार्गांतल्यानच जातात. मोगादिसीओ, किसमाथू, बेर्बेरा आनी मर्का हीं देशांतलीं मुखेल बंदरां. हीं बंदरां बांदचेखातीर सोमालियेन जागतीक बँक, अमेरिका आनी रशियेकडच्यान आदार घेतला. विमान येरादारींत सुदारणा जायत आसा. मागादिसीओ शारांत आंतरराश्ट्रीय विमानतळ आसा.
लोक आनी समाजजीण- सोमालियेंतले लोक सुन्नी मुस्लिम पंथी आसून ते सोमाली भास उलयतात. सोमाली लोकांतलें सुमार 60% लोक हेडपी. ते आपले मोनजातींक उदक आनी तण मेळचें म्हूण एके सुवातेसावन दुसरेकडेन भोंवत आसतात. ते तणाच्या खोपींनी वा कातीसावन तयार केल्ल्या तंबूंनी रावतात. दूद हें तांचें मुखेल अन्न. पूण तांच्या अन्नांत तांदूळ, कड्डण आनी मांसाचोय आस्पाव जाता. चडशें सोमाली लोक भडक रंगाचो कपडो आपल्या आंगाभोंवतणीं रेवडटात. कांय दादले लुंगी न्हेसतात. शारांनी रावपी लोक अस्तंती पद्दतीचो भेस करतात. सोमाली परंपरेप्रमाण सोमाली बायलांक राजकी वा अर्थीक हक्क नात. पूण हाली तेंपार सरकारान तांका कांय खास सवलती दिवपाक सुरवात केल्या. सोमाली लोकांची भास, संस्कृती आनी धर्म एकच आसलो तरी पंगडाप्रमाण तांची विभागणी केल्ली आसा. चडशा सोमाली लोकांचो ‘सामाल’ पंगडांत आसपाव जाता. तांच्यो मुखेलपणान चार पोट-जाती आसात. गोरवां आनी मेंढरां पोसप हो तांचो मुखेल वेवसाय. ‘साब’ होय थंयचो म्हत्वाचो पंगड. हे लोक दक्षिण न्हंयांच्या देगांनी रावतात. शेतवड हो तांचो मुखेल वेवसाय. पंगडा-पंगडाभितर पारंपारिक दुस्मानकाय आसून आतऱ्या-पयऱ्यान तांच्यांत झगडीं चालूच आसतात. सद्या तांच्यांत राश्ट्रीय एकात्मतेची भावना उत्पन्न करपाचे सोमाली सरकाराचें यत्न चल्ल्यात. सोमाली हे मुखेलपणी सुन्नी पंथी. अल्पसंख्योन रावपी लोकांत अरब, भारतीय, इटालीयी आनी पाकिस्तानी लोकांचो आस्पाव जाता.
सोमालीही देशाची राजभास. तिच्यो साबार पोटभासो आसात. पूण 1973 मेरेन हे भाशेंतल्यान साहित्य निर्माण करचेखातीर खंयची लिपी आपणावप हो सद्द्याचो धगधगतो विशय. शासकी मळार अरबी, इंग्लीश आनी इटाली भाशेचो वापर जाता. शिक्षणीक मळारय हो देश फाटीं उरला. सुमार 20% इतलींच भुरगीं शाळेंत वतात. हेडपी लोकांच्या भुरग्यांक वाचपा-बरोवपाक शिकोवपाखातीर सरकारान कांय खाशेल्यो येवजणी आखल्यात. मोगादीश् शारांत सोमाली राश्ट्रीय विद्यापीठ
