Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/884

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

सज्ज करतलो ताका आपूण आपली धूव दितलो असो पण ताणें घोशीत केलो. सीतेसारक्या देवी कुमारीकेक वीरपुंग असो घोव मेळचो हो ताचो ह्या पणाफाचलो हेत आशिल्लो. जायत्या देशांतल्या राजकुंवरांनी मिथिलेंत येवन तें धोमू उखलपाचो यत्न केलो. पूण कोणाकच तें जमलें ना. शेवचाक जनकान थारायल्लाय यज्ञाच्यावेळा विश्वमित्राच्या वांगडा आयिल्लया रामान तें शिवधोणू उखल्लें आनी ताचेर बाण लायतना तें मोडलें. हें पळयतकच थंय जमिल्ल्या सगळ्यांक अजापाचो धक्को बसलो. ताच्या उपरांत जनकान सीतेक आपणावपाची रामाक विनंती केली. शेवटाक दशरताच्या हयकारान रामान सीतेक आपणायली. रघुकुलाची नववधू म्हण ती मागीर अयोध्येंत आयली. उपरांतचो कांय काळ तिणें आपलो घोव, रामावांगडा सुखान सारलो.

राम वनवासाक भायर सरलो तेन्ना सीताय ताचेवांगडा वचपाक तयार जाली. आपल्या रावैभवाचो त्याग करतना तिका मातय वायट दिसलें ना. कारण रामाबगर जगप तिका शक्य नाशिल्लें. वनवासांत आसतना सीतेक कसलेच त्रास जावंचे न्हय म्बण राम तिची जायती जतनाय गेतालो.

सीतेक एक दीस फुलां पुंजायता आसतना एक हरण दिश्टी पडलें. तें हरण आपलेखातीर धरून हाड म्हणून रामाकडेन तिणें हट्ट धरलो. तो एक मायामृग आसा अशें जायते तरांनी ताणें तिका समजायलें. पूण तिका तें खरें दिसलें ना. शेवटाक राम त्या हरणाक धरपाक ताचेफाटोफाट गेलो. लक्ष्मणय ताच्या वांगडा गेलो. तें दोगय थंय ना तें पळोवन रावणान येवन सीतेक बळजबरीन उखलून लंकेत व्हेली आनी राक्षसणींच्या नदरेखाला अशोकवनांत दवरली. तिका वश करपाखातीर रावणन जायते यत्न केले. पूण सीता ताका वश जाली ना. फुडें रामान लंकेचेर स्वारी करून रावणाचो पराभव केलो आनी सीतेक ताच्या तावडेंतल्यान सोडयली. चरित्रान ती शुध्द आसा कांय ना हे पळोवपाखातीर रामान तिका अग्नीदिव्य करपाक लायलें. ती शुध्द आसा म्हणपाची खात्री जातकच ताणें सीतेक आपलेवांगडा अयोध्येक व्हेली. थंय रामावांगडो तिचो राज्यभिशेक जालो.

मागीरचो कांय काळ सुखाचो गेलो आनी सीता रुरवार जाली. त्या काळांत सीतेच्या चरित्र्याविशीं अयोध्येंत धुसफूस जावपाक लागली. हें रामाक कळ्ळें तेन्ना ताणें तिचो त्याग केलो. अशावेळार लेगीत सीतेन रामाक कांयच दोश दिवंक ना.

वनांत एकटीट बशिल्ली आसतना तिका वाल्मीकीन पळयली. ताणें तिका आपल्या आश्रमांत व्हेली. थंय तिणें लव आनी कूश ह्या दोगां पूतांक जल्म दिलो. सीतेवयलो आळ पयस करपाखातीर वाल्मीकीन दोगय पुतांक घेवन रामाची राजसभेंत भेट घेतली. ताणें रामाक सीतेक आफणावपाक सांगले. ते पळोवन, सीता चारित्र्यवान शुध्द आसा. पूण प्रजाजनांक हें पटले बगर आपूण तिका आपणावंचो ना आनी हे खातीर तिका परत एक खेप दिव्य करचें पडटलें अशें रामान वाल्मीकीक सांगलें.

सीता त्याय दिव्याक तयार जाली. आपल्या चरित्र्याची तिका शुध्दता दाखोवपाची आशिल्ली. पूण रामावांगडा सिंहासनाचेर मात तिका बसपाचें नाशिल्लें. आपल्या जिविताची आनी सुखोपभोगांची तिका सामकी उबगण आयिल्ली. दिव्य करून ह्या लोकांतल्या तिका वचपाक जाय आशिल्लें. देखून तिणें दिव्याची प्रतिज्ञा सामकी वेगळेतरेन उच्चारली. यथाहं राघवादन्यं मनसापि न चिन्तये | तथा मे माधली देवी विवरं दातुमर्हति ||

अर्थ- जर हावें रामचंद्रशिवात दुसऱ्या कोणय पुरूशाचो विचार मनांत हाडला आसत जाल्यार, देवी वसुंधरे, तूं म्हाका आपल्या पोटांत घे.

सीतेच्या तोंडांतल्यान हीं उतरां आयल्याबरोबर धर्तरेक चीर पडली आनी तातुंतल्यान एक दिव्य सिंहासन वयर आयलें. त्या सिंहासनाचेर धरणीमाता विराजमान जाल्ली. तिणें सीतेक आपल्यालागीं ओडली. रोकडेंच तें सिंहासन रसातळाक खोल गेलें. त्याच खिणाक मळबांतल्यान दिव्य फुलांचो वर्शाव जालो.

सीतेचें हे चरीत्र वाल्मीकीरामायणाच्या आदारान कळटा. हेर रामायणांनाय सीताचरीत्राचो मुखेल गाभो तसोच दवरून कांय वेग वेगळे पर्याय आनी प्रसंग दिल्ले आसता. चडकरून सीतेच्या जल्माविशीं जायत्यो कथा सांगिल्ल्यो आसात.

सीताफळः (पळेयात आंतेर)

सीमांतपूजनः लग्नापयलीचो एक लौकिक विधी. व्हंकलेच्या बापायक आपली चली चडकरून दुसऱ्या गांवांत दिवपाचो प्रसंग येता. अशावेळार न्हवऱ्यावटेनत्या लोकांनी व्हंकलेच्या गांवांत वचचें अशी चाल आसा. जेन्ना न्हवऱ्यावटेनची मंडळी व्हंकलेच्या गांवचे शिमेर येता तेन्ना व्हंकलेचो बापूय आपल्या लोकांवांगडा वाजत- गाजत मुखार येता. पयलीं तो न्हवऱ्याच्या बापायक अलिंग दिवन मेळटा. व्हंकलेची आवय न्हवऱ्याचे आवयक अशीच मेळटा. मागीर व्हंकलेचो बापूय त्या गांवशिमेर न्हवऱ्याची पुजा करता. दोनयकडच्या शिमांचो जंय अंत जाता थंय केल्ली पुजा ही सिमांत पुजा.

हे पुजेचो धार्मिक विधी असो-

व्हंकलेचो आवय- बापूय गणपती आनी वरूण हांची पुजा करून न्हंऱ्याचे पांय धुतात. व्हंकलेचो बापूय न्हवऱ्याच्या कपलाक कुंकमाचो तिळो लायता. न्हवऱ्या नवें कपडे दिवन हार घालता. बाशिंग बांदता. व्हंकलेचोी आवय न्हवऱ्याच्या आवयचे आनी न्हवऱ्यावटेनच्या हेर मानदीकांचो पांय धुवन तांका हळद- कुकूम लायता आनी तांची व्होंटी भरता. ह्या वेळार न्हवऱ्यावटेनच्या लोकांक फोव