Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/883

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

बॅबिलोनीयन पंगडान सिरीयाचेर ताबो मेळयलो. सिरियाचेर राज्या करपी बॅबिलोनीयन हो निमणो सॅमिटीक पंगड. उपरांत इ. स. प. 539 त परसियन लोकांनी बॅबिलोनीयांक हाराव सिरिया प्रदेश परसियन साम्राज्याक जोडलो. इ. स. प. 333त अलेक्झांडराच्या फुडारपणाखाला ग्रीक आनी मॅसिडोनीयन सैन्यान परसियनांचो पराभव केलो. अलेक्झांडर आनी ताच्या फाटल्यान आयिल्लो सेल्युसीड हांणी सिरीया आनी भोंवतणच्या प्रदेशांनी ग्रीक संस्कृती पातळ्ळी. इ. स. प. 312 ते इ. स. प. 64 त रोमी लोकांक सिरीया आपल्या शेकातळा व्हेलो. उपरांत तो सुमार 700 वर्सा रोमी साम्राज्याचो भाग म्हूण उरलो. ह्या काळांत ग्रेटर सिरीयाच्या पॅलेस्टायन प्रदेसांत किरिस्तांव धर्माची वाड जाली. इ. स. 300 च्या सुमाराक किरिस्तांव हो सिरीयांचो राजधर्म जालो.

इ. स. 636त अरबी द्विपकल्पांतल्या मुसलमानांनी बायझांटन सैन्याक हारावन सिरीयाचेर जैत मेळयलें. ताणें सिरीयांच ल्हव ल्हव इस्लाम धर्म पातळावन अरबी भाशेचो विस्तार केलो. 661 सावन उमाय्याद वंश दामस्कसच्यान इस्लाम साम्राज्य चलयतालो. पूण 750त उमाय्यादांचो पराभव करून अब्बासीद वंश सत्ता गाजोवपाक लागलो. उपरांत युरोवपी किरिस्तांव धर्मझुजाऱ्यांनी इकराव्या शेंकड्यासावन पॅलेस्टायन ही आपली पवित्र भूंय मुसलमानांकडच्यान घेवपाक थंय साबार झुजां उबारलीं. पूण इजिप्ताचो सम्राट सालदीन हाणें तांचो पराभव केलो. 1100त सिरियेचो चडसो भाग सलादीनाच्या शेकातळा आशिल्लो. 1260 ते 1516 मेरेन सिरिया ईजिप्ताच्या मामेल्युक वंशाच्या शेकातळा आशिल्लो. 1517त तुर्कांनी सिरियाचेर जैत मेळोवन तोऑटोमन एक भाग म्हूण उरलो. सोलाव्या शेंकड्यांत आशियेंत येवपाखातीर युरोवपियनांनी उदकामार्गाचो सोद लायिल्ल्यान वेपारी केंद्र म्हूण प्रसिद्द आशिल्ल्या सिरियाचें म्हत्व उणें चालें. 18 व्या शेंकड्यासावन ऑटोमन साम्राज्याक देंवती कळा लागली. तशेंच वाडट्या प्रभावाक लागून सिरियन लोकांच्या मनांत राश्ट्रीय भावना निर्माण जाली. विसाव्या शेंकड्यांच्या सुरवेक सावन सिरियन लोक स्वातंत्र्याची मागणी करपाक लागले.

पयल्या महाझुजाच्या काळांत सिरियन आनी हेर अरबीलोकांनी ब्रिटीशांक तेंको दिवन ऑटोमन साम्राज्या आडसाबार उठाव केल्ले. ताच्या बदला ब्रिटीशांनी सिरियन आनी अरबी लोकांक स्वातंत्र्य दिवपाचें मान्य केल्लें. पूण झुजा उपरांत लिग ऑफ नॅशन्स हे संस्थेन ग्रेट सिरियचे सिरिया, लेबानन, पॅलेस्टायन आनी ट्रान्सजॉर्डन अशे चार भाग केले. तशेंच लिगान सिरिया राज्या फ्रँच देखरेखीखाला दवरलें. सुरवेक सिरियन लोकांनी फ्रेंचांक खूब विरोध केलो. फ्रेंचांनी सिरियांत खूब सुदारणा घडोवन हाडली. पूण सिरियन लोकांनी स्वातंत्र्याची मागणी चालू दवरली.

फ्रांसान 1946त सिरियांतलें आपलें सैन्य काडून सिरियांचे स्वातंत्र्य जाहीर केलें. स्वातंत्र्य मेळ्ळे उपरांत सिरियन लोकांनी ग्रेटर सिरिया निर्माण करपाचो खूब यत्न केलो. 1947त संयुक्त राश्ट्रांनी पॅलेस्टायनची इझ्रायल आनी अरबी राश्ट्र अशी विभागणी केली 1948त इझ्रायलचें स्वातंत्र्या जाहीर केल्याउपरांत सिरिया आनी हेर अरब राश्ट्रांनी इझ्रालाचेर घुरी घाली. ग्रेटर सिरियाची विभागणी थांबोवपाक अपेश आय़िल्लें सरकार उमथावन 1949त सिरियांत लश्करी राजवट आयली. अरबी एकवट घडोवन हाडपाखातीर 1958त सिरिया, इजिप्त देशाक मेळ्ळो. 1960त सिरियेंत बाथ पक्ष सत्तेर आयलो. त्या वेळार सरकारान चडश्या उद्येगांचें आनी आंतरराश्ट्रीय वेपाराचें राश्ट्रीयकरण केलें. 1971त हाफेझ अल्- असाद हो सिरियाचो अध्यक्ष जालो.

शिमवादावयल्यान सिरियान आनी इझ्रायल हांच्यांत 1960 सावन झगडीं चालू आशिल्लीं. 5 जून 1937 दिसा इझ्रायल आनी सिरिया, जार्डन, इजिप्त हांच्यात झूज सुरू जालें. तातूंत इझ्रायल जैतिवंत थारावन ताणें अरब राज्याचो व्हड देश हातासलो. त्या प्रदेशांत सिरियाच्या ' गोलन हायट ' ह्या भागाचो आस्पाव आशिल्लो. त्या प्रदेशावयल्यान सिरिया आनी इझ्रायल हांच्यांत झगडी चलूच उरलीं. 1981त इझ्रायलान गोलन हायतचेर आपलो राचकीय आनी कायदेशीर हक्क जाहीर केलो. सिरिया आनी हेर अरब देशांनी हे घडणुकेचो निशेध केलो. गोलन हायट ह्या प्रदेशाक धरून सिरिया आनी इझ्रायल हांच्यांत आयज तणावाचें वातावरण चालू आसा. सद्या अरब राश्ट्रांभितर सिरियाक म्हत्वाची सुवात आसा. 1990त इराकी सैन्यान कुवेटाचेर घुरी घालून आपल्या शेकातळा व्हेलो तेन्ना इराकाक विरोध करतल्या राश्ट्रांमदीं सिरियाचोच आस्पाव आशिल्लो.

सीताः सीरध्वज जनकाची धूव आनी दशरथी रामाची बायल.जनकाची ती रगताची धूव न्हय. एक दीस यज्ञाखातीर भूंय नांगरता आसतना ताका ती मातयेंतल्या वयर आयिल्ली मेळ्ळी. जनकाक धूव नाशिल्ली देखून ताणें तिका आपणायली आनी तिचें नांव सीता दवरलें. सीतेची प्रप्ती उत्तरा फाल्गुनी नक्षत्राचेर उरली.

सीता खूब सोहीत आशिल्ली. कोमलांगी, चंद्रवदना, आपल्या तेजान धाय दिको पर्जळीत करपी, भांगरा कांतीची आनी रतीची प्रतिमा अशीं जायतीं विशेशणां वाल्मीकीन तिका दिल्यात.

महापराक्रमी पुरूशाक लेगीत उखलपाक येवंचे ना अशेतरेचें परंपरेन चलत आयिल्लीं एक शिवधोणू जनकाच्या घरांत आशिल्लें. ताचो उपेग करून ताणें सीतेचे लग्न करपाचें थारायलें. जो तें शिवधोणू