Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/852

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

उंसाभाशेंन शुगर बिटांसावन साकर काडप शक्य आसा हें दाखोवप दिलें. १७९९ त मार्ग्राफचोच विद्यार्थी फ्रांस आचार्ड हाणें शुगर बिटांसावन साकर करपाची प्रक्रिया पद्दतशीर मांडली उपरांत युरोवपांत आनी रशियेंत साकरीचे खूब कारखाने अस्तित्वांत आयले.

सद्या भारत, ब्राझील, रशीया, क्युबा, अमेरीका, चीन हे देश साकर उत्पादनाखातीर प्रसिद्द आसा. १९८७ वर्सा सेविएत युनियनाचें साकर उत्पादन हेर राश्ट्रांपरस चड आशिल्लें. त्या वर्सा थंयचे साकरेचें उत्पादन ९,७८०,००० मेट्रीक टन, कक्युबाचे ८,५३३,००० मेट्रीक टन, ब्राझीलाचें ८,५१०,०० मेट्रीक टन, कक्युबाचे ८,२१८,००० मेट्रीक टन ,अमेरिकेचें ६,६४७,००० मेट्रीक, चीनाचें ६,२७३,००० मेट्रीक टन आनी मेक्सिकोचें ४,०३१,००० मेट्रीक टन आसलें.

ब्राझील, भारत, क्युबा, चीन, मॅक्सिको आनी पाकिस्तान हे उंसापासून साकर तयार करपी मुखेल देश आसात, जाल्यार रशिया, फ्रांस, अमेरिका, जर्मनी, पोलंड, इटली हे शुगर बिटांसावन साकर काडपी मुखेल देश.

साकार हो भारतांतलो शेतकी उद्देगांतलो दुसरो म्हत्वाचो इद्देश. ३१ जानेवारी १९९५ मेरेन भारतांत ल्हान व्हड मेळून ८३५ सैकर कारखाने आशिल्ले. तातूंतले २४४ कारखाने सहकारी पद्दतीचेर आसले. आठवे पंच वर्सुकी येवजणेंत (१९९२-९७) सैकर उत्पादन आनी साकर कारखान्यांची वाड करपाचेर खाशेली भर दिल्ली.

साखरदांडो, प्रभाकर यशवंत :(जल्म : १४ फेब्रुवारी १९२८, सांखळी-दिवचल).

सुटकेझुजारी. ताणें प्राथमिक शिक्षण मराठींतल्यान घेतलें. डॉ. लोहिया हाच्या उलोवपांतल्यान स्फुर्त मेळून ताणें आपली नोकरी सोडली आनी तो गोंयांत आयलो. 1947 त ताणें सांखळी हांगा सत्याग्रहांत वांटो घेतलो. पोलिसांनी ताका धरलो आनी सुमाराभायर मार घालो. सात म्हयन्याउपरांत बंधखणींतल्यान पळून वचपाचे तयारेंत आसतना फार घालून तो जखमी जालो. तशेंच अवस्थेंत तो गोंयची शीम हुंपून गेलो. उपरांत पोलिसांनी ताका धरपाचे फर्मान काडिल्लें. पूण तो भूंयगत वावर करूंक लागलो. गोयांत तो चोरयां पत्रकां, हातीबीलां, तिरंगी बावटे पावयले. १५ ऑगस्ट १९७३ दिसा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.

सातोस्कर, बा. द. :(जल्म : २६ मार्च, १९०९).

पुराय नांव बाळकृष्ण दत्तात्रय सातोस्कर. विंगड विंगड तरांचे खूब बरोवपी लेखक रहस्यकथाकार, संपादक, अणकारपी, इतिहासकार, ग्रंथपाल- ग्रंथालयतज्ञ, संशोधक, स्वातंत्र्यझुजारी, प्रकाशक आनी वेगवेगळीं तासां आशिल्लो गोंयकार.

सातोस्कर मूळ घराणें गोंयचें. ताचें उपनांव कामत

Satoskar_B._D.

बाटाबाटीच्या वेळार ताचो पूर्वज सावंतवाडी संस्थानांतल्या सातोशे गांवांत गेलो आनी थंयचे कुळकर्णी जाले. कांय तेंपाउपरांत ते परत गोयांत परतले आनी तांणी हांगाच वेपार धंद्याक सुरवात केली. ताणें खूब कश्टांनी शिक्षण घेतलें. सुरवेक ७ वी यत्ता ताणें म्हापशेंच्या सारस्वत विद्यालयांत केली. उपरांत पुर्तुगेजीचें मुळावें आनी माध्यमिक शिकपय ताणें थंयच पुराय केलें. लिसेंवाच्या चवथ्या वर्सा मात ताकाकांय कारणांक लागून शिक्षण मदिच सोडचें पडलें. फुडाराक इंग्लीश माध्यमांतल्यान तो मॅट्रीक्युलेट जालो. शिल्पकलेचें उंचेलें शिक्षण घेवपाखतीर म्हणून तो मुंबयच्या ज. ज. स्कूफ ऑफ आर्टसांत दाखल जालो. पूण थंय तो तिगलो ना. उपरांत सेंट झेवियरांतल्यान तो बी. ए. जालो. एम. एची परीक्षाय दिवप ताका जमलेंना. फुडाराक पिरायेच्या ४४ व्या वर्सा ग्रथांलय शास्त्राचे परीक्षेक बसून तो पयल्या क्रमांकान उत्तीर्ण जालो.

भुरगेपणासावन ताका वाचपाची भोव आवड आशिल्ली.' गांव थंय वाचपघर ' आसचें अशें ताका दिसतालें. देखून भुरगेपणांत ताणें माशेलांत शारदा मंदिर नांवाचें वाचपघर सुरू केल्लें. त्याच ग्रंथ आनी वाचप घराचे ओडीन तो मुंबय विद्यापिठांत सहाय्यक ग्रंथपाल म्हणून नोकरेक लागलो. तेवळार पुर्तुगेज, फ्रेंच, स्पेनिश ग्रंथाचे वर्गीकरण आनी तालिकीकरण ताणें केलें. फुडाराक हांगाची नोकरी सोडून तो मुंबय मराठी ग्रंथसंग्रालयाचो मुखेल ग्रंथपाल जालो. उपरांत तो ते संस्थेचो कार्यवाह जालो. हांगाच आसतना ताणें बरीच मेहनत करून ग्रंथवर्गीकरणाचीएक नवी आनी पयल्यापरस सोंपी अशी पद्दत सोदून काडली आनी तिची प्रक्रिया मुंबय मराठी ग्रंथ संग्रहालयांतल्या सुमार पावणेलाख ग्रंथाचेर केली. आयज बरेच कडेन ताची ही वर्गीकरण पद्दता आपणायल्ली दिश्टी पडटा. हेच पद्दतीचेर ताणें तात्विक वर्गीकरण संबंदीचे ग्रंथ बरयले. महाराष्ट्र सरकारान ग्रंथाचे शास्त्राचे परीक्षेखातीर ते पाठ्यापुस्तकां म्हणून लायल्यात. मुंबय आनी पुराय महाराष्ट्रांत ग्रंथालय चळवळ उबारपाखातीर तो बरोच वावुरलो. ते पसत ' साहित्य सहकार ' हें मुखपत्र ताणें काडलें आनी ताचो संपादक म्हणून वावर पळयलो. बरेच कडेन ग्रंथालय परिशदोय ताणें घडयल्यो. १९३५ त ताणें गिरगांव मुंबय हांगा सागर प्रकाश संस्था सुरू