मुखेल घटकांक धरून आशिल्ले (अ) सामाजिक नियंत्रण, (आ) सामाजिक समस्या, (इ) सामाजिक बदल, (ई) सामाजिक संतुलन ह्या उपघटकांचो आस्पाव जाता.
१९ व्या शतमानामेरेन समाजशास्त्राक एक स्वतंत्र शास्त्र म्हूण मानपांत आयलें ना तो मेरेन समाजशास्त्र हें राज्यशास्त्र वा अर्थशास्त्र हांच्या पोटविभाग समजप जातलें. ऑगस्ट कॉम्त हाणें सगळ्यांत पयलीं स्वतंत्रपणान समाजशास्त्राचो १८३९ त उल्लेख केलो. उपरांत हर्बट स्पॅन्सर , कार्ल माक्स एमिल डुरखायम, मॅक्स वॅबर हांणी समाजशास्त्राच्या स्वतंत्र अभ्यासाक चालना दिली. विशेश करून मॅक्स वॅबर हाणें आधुनिक समाजशास्त्राची हुन्याद घाली. समाजाची मांडावळ, ताची उत्क्रांती आनी विकास , समाजांतल्या विवीध घटकांचो परस्पर संबंद हांचो अभ्यास म्हणजे सनाजशास्त्र असो समाजशास्त्राचो मुळावो सिध्दांत ह्या समाशास्त्रज्ञांनी मांडलो. ह्या सिध्दांताचें दायज घेवन फुडाराक जायत्या विद्वानांनी समाजशास्त्राच्या विविध आंगाचो खोलायेन विचार करून समाजशास्त्र हें हेर शास्त्रा इतकेंच प्रगत आसा हाची गवाय दिली. हांतुंतल्या डार्विनचो उत्क्रांतीवाद, एमिल डुरखायमचो कार्यवाद, उपरांतच्या विद्वानाचो रचनावाद आनी आंतरक्रियावाद, कार्ल मार्क्सचो नियतीवाद ह्या सिध्दांतांनी समाजाची चिकित्सा. तुलनात्मक, रचनात्मक आसो अभ्यास जावन समाजाची निर्मिती धरून तांचो विकास, विस्तार आनी -हास मेरेन हांची कारण मिमांसा केली.
समाजशास्त्राचो अभ्यास आनी संशोधन करपांत ज्या अन्य बुदवंतांचो हातभार लागला तांतुंतले मुखेल अशे- हर्बट स्पॅन्सर, एल्. टी. हॉबहाऊस, ब्रॉमीस्ली मॉलोनस्की, लुइस मॉर्गन, इ.बी. टायलर, जॉर्ज सिमेल, विल्यम सूमनॅर, चार्ल कुले, सोरोकीन, टॅसकोट पार्सन्स, टॉयन्बी, विल्याम जॅम्स, जॉर्ज मीड, विल्याम थॉमस, एल्सवर्थ फॅरीस, रॉबर्ट पार्क अर्नेस्ट बर्गस्, कार्ल मॅनहॅम.
समाजशास्त्रचो स्वतंत्र अभ्यास भारतांत खुबच उसरां जाले. प्राचीन भारतीय ग्रंथांनी समाजासंबंदीं उल्लेख आयले आयले आसले तरी ते भौतेक करून राज्यशास्त्र, नितिशास्त्र, धर्मशास्त्र अशी शास्त्रांच्या सदर्भांत आयिल्ले आसात. एक स्वंत्र शास्त्र म्हणून समाजशास्त्राचो उदय भारतांत विसाव्या शेंकड्यांत जालो. भारताच्या वेगवेगळ्या समाजांमदले वेव्हार, परस्पर संबंद, विंगड विंगड संस्कृती सामाजिक बदल हांचो विविध शिक्षणीक संस्थांनी खोलायेन अभ्यास चलता. जी. एस्. घुर्ये, इरावती कर्वे, डी. एन्. मुजुमदार, एस्. सी दुबे ह्या समाजशास्त्राज्ञांनी ह्या शास्त्राक व्हड योगदान दिलां.
समाजशास्त्र हें समाजाच्या वेगवेगळ्या आंगाचो विचार करता आशिल्ल्यान ह्या शास्त्रांत समाजाचे सगळेच घटक आस्पावतात. हाका लागून समाजशास्त्राचे संबंद हेर सामाजिक शास्त्राकडेन लागींच्यान लागता. समाज हे संज्ञेंत समाजांतल्या घटकांचो अर्थीक वेव्हार, राजकीय वेव्हार, नैतिक आचार, न्यायपद्दत , इतिहासीक दायज, भुगोलीक अवस्था, मानसशास्त्रीय नजर, वंशपरंपरा हांचो आस्पाव जाता देखून समाजशास्त्राचो अभ्यास करतल्याक मानवशास्त्र, मानसशास्त्र, अर्थशास्त्र, राज्या शास्त्र, नितिशास्त्र, न्यायशास्त्र, इतिहास आनी भुगोल हांच्या अभ्यास करचो पडटा, म्हणून हीं सगऴीं हेर शास्त्रा समाजशास्त्राक पुरक अशीं शास्त्रा आसात.
आदुनीक विज्ञानीक युगांत समाजांत सातत्त्यान परिणामकारक अशीं परिवर्तनां एकेवटेन बादा हाडटात आनी दुसरेवटेन नवी मांडावळ प्रस्थापित जावंक सोदता. विशेश करून समाजाच्या बुन्यादी मुल्यांत जाल्लें परिवर्तन आयच्या काळातल्या समाजशास्त्राचो संशोधनाचो विशय जाला.तेचवांगडा नवीन मांडावळीचें विश्लेशण करून तिका समाज शास्त्रीय सिध्दांत दिवप होय एक समाजशास्त्राखातीर अभ्यासाचो विशय आसा.
समाधी :एक ध्यान अवस्था. ही अश्टांग योगांतली निमणी अवस्था. ध्यानाची ही फुडली अवस्था आसा. जेन्ना ध्यान ध्येयस्वरूप जाता आनी ताका परिसराची वेगळी अशी जाणीव उरना अशे अवस्थेक समाधी म्हण्टात. समाधींत देशालंबन सुट्टा आनी अर्थमात्राचोच एकाकारक अणभव येता. तेचप्रमाण योगांत योवपी आडमेळीं पयस जावन एकाग्रता साधता. समाधीची व्याख्या अशी आसा-
तदेवार्थमात्रनिर्भासं स्वरूपशून्यमिव समाधि:| भाव्य वस्तूशिवाय हेर खंयचोय अर्थ भासमान जायना सतना फकत ती भाव्य वस्तूच भासमान जावप, ही ते वस्तूची अर्थमात्र निर्भासता म्हणजेच समाधी.
समाधीचे मुखेलपणान दोन भेद आसात-
१) संप्रज्ञात समाधी: हिका सबीज समाधी अशेंय म्हणटात. हे समाधींत चित्त वृत्तिरहित जायना आनी ध्येयाविशींची वृत्ती शेवटेरेन तशीच उरता. तशेच हे समाधींत भाव्य पदार्थाविशीं दुबाव जांव फट गिन्यान उरनासतना त्या भाव्या पदार्थाचें स्वरूप बरेभशे कळटा. संप्रज्ञात समाधीचे चार भेद आसात-
१) सवितर्क : सवितर्कांत पंचमहाभूतां आनी इंद्रियां हे स्थूल विशय ध्यानाक आलंबन म्हण आसतात.
२)सविचार : पंचतन्मात्रा, अंत:करण ह्या विशयांचो आलाशिरो घेवन देश, काल आनी धर्म हांचेविशीं जेन्ना भावना चलता तेन्ना ते समाधीक सविचार म्हण्टात. तशेंच जेन्ना देशादिकांचो विचार उतपन्न जायनासतना फक्त धर्माविशीं भावना चलता तेन्ना तिका निर्विचार समाधी म्हण्टात.
३)सानंद: जेन्ना रज तमांच्या त्रासांनी मुक्त जाल्ल्या
