Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/832

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

पितरांक अर्पण करपाखातीर केल्ले शिताचे गुळे असो ताचो अर्थ आसा. निरुक्तांतूय ह्याच अर्थान हो शब्द आयला. पूण पुराय वैदिक संहितांत सपिंड हो शब्द मेळना. ताचो उपेग सुरवेक धर्मसुत्रांत केल्लो आसून सपिंड लग्नाक मलाय आसा अशें तातंत म्हळां.तेउपरांतच्या सगळ्या घर्मशास्त्राकारांनी सपिंड सग्नाक मनाय केल्ली आसा.

सप्टेंबर:ग्रेगॉरियन कॅलेंडरलांतलो ३० दिसांचो णवो म्हयनो. पुर्विल्ल्या रोमन प्रजासत्ताक कॅलेंडरलांतलो तो सातवो म्हयनो आशिल्लो. लॅटीन भाशेंत सप्टेम(septem) म्हळ्यार सात असो अर्थ जाता. ताचेवयल्यान ह्या म्हयन्याक सप्टेंबर नांव पडलें.पुर्पिल्ल्या रोमांत रोमी लोकांचे वर्स मार्च म्हयन्याचे एक तारखेक सुरू जातालें. तेन्ना सप्टेंबर म्हयन्याक २९ दीस आसताले. पूण चडीत म्हयनो येता तेन्ना३१ दीस आसताले. पूण रोमी सम्राट आगस्टान १ जानवारी सावन रोमनाचें नवें वर्स सुरू केल्लेमेरेन सप्टेंबर हो कॅलेंडरांतलो णवो म्हयनो जावन ताका ३० दीस आसता.

सप्टेंबर म्हयनो हो चडश्या देशांतलो कापणेचो म्हयनो. ह्या म्हयन्यांत पृथ्वीच्या उत्तरेकडच्या चडश्या भागांत दीस मातशे उश्ण आसले तरी राती शितळ आसतात. साहार युरोवपी देश सप्टेंबर म्हयनो हो कापणेचो म्हयनो म्हूण ह्या म्हयन्यांत उत्सव मनयतात. ग्रीक लोक ह्या म्हयन्यांत डिमेटर हे शेतकी देवीचो उत्सव मनयतात जाल्यार रोमी लोक सिरस हे शेलकी देवीचो उत्सव मनयतात. रोश-हा-सान ( नवें वर्स), झोग गॅडालिया, उपास, योम किप्पूर, अॅटोनेमॅन्ट डे, सुक्कोट हे ज्यू सण ह्या म्हयन्यांत येतात. १७ सप्टेंबर हो दीस अमेकिरेंत नागरिक दीस आनी संविधानीक दीस म्हूण मनयतात. जाल्यार सप्टेंबर म्हयन्याच्या पयल्या सोमारा थंय कामगार दीस म्हूण मनयतात.

हिंदू पंचांगाप्रनाण सप्टेंबर म्हयनो भाद्रपद- आश्विन म्हयन्यांत येता. भारतांत ५ सप्टेंबर हो शिक्षक दीस म्हूण मनयतात. जाल्यार ८ सप्टेंबर हो दीस आंतराष्ट्रीय साक्षरता दीस म्हूण मनयतात.सप्टेंबराचो तिसरो मंगळार आंतराष्ट्रीय शांती दीस म्हूण पाळटात.

श्री सप्तकोटोश्वर देवस्थान, नार्वे: गोंयांतले एक खूब पुर्विल्लें देवस्थान. इतिहासीक आनी पुराणीक नदरेन ह्या थळाक खूब म्हस्व आसा. ह्या थळांविशी पुराणीक म्हायती मेळटा ती अशी- सह्याद्रीच्या मुळसांत पंचन्हंयांचो जो संगम जाला त्या थळार सप्तऋषींनी सुमार ७ कोटी वर्सा खर तपश्चर्या केली. तेन्ना तांका महादेव प्रसन्न जालो आनी ताणें तांकां जाय तो वर मागंक सांगले. तेन्ना ह्या ब्रह्मज्ञानी मुनींनी ताका सांगलें, जाचे कृपे खातीर आमी सात कोटी वर्सा खर तप केलें तितलीं वर्सा त्याच नांवान तेजोरूप जावन तू हांगा राव. त प्रमाण महादेव श्री सप्तकोटीश ह्या नांवा तेजोरूप लिंग जावन थंय रावलो. सातऋषींचो स्वामी हायो अर्थाम ताका सप्तनाथ म्हणटात. जरासंधाकडे झूज करपाच्या वेळार श्रीकृष्णान सपितकोटेश्वराची आराधना करून ताचो वर मेळयल्लो, असो एक पुराणीक पुरावो मेळटा.

श्री सपितकोटेश्वराची मूळ स्थापना पोरन्या गोंयां मुखार आशिल्ल्या दिवाडी जुंव्याच्या उत्तर वाठारांत नार्वे नांवाच्या थळांत जाली.

Shri_saptakoteshwar

असो उल्लेख सह्याद्री खंड मांगिरीश माहात्म्य सप्तकोटीशाखा्यान अध्याय-३ हांगा मेळटा.

इतिहासीक पुरावे:पुर्विल्ल्या काळांत गोमंतकाचेर मौर्या, कदंब,चालुक्य आदी वंशाच्या राजानी राज्य केला. हातुंतलें कदंब राजवंशाचे घराणें श्री सप्तकोटेश्वराचें परम भक्त आशिल्लें असो पुरावो, त्या काळांतलें भांगराचें नाणें मेळ्ळां ताचेवयल्यान कळटा. हें नाणें कदंब राजा जयकेशी दुसरो (इ.स. ११०४ ते ११४८) हाच्या काळांतलें आसून ताचे एकवटेन श्री सप्तकोटीश वरविराजयकेशी देव मालवरा मारी अशे शब्द आसून दुसरे वटेन शींवाचें चित्र, कदंब राडघराण्याचें चिन्न आनी विखर असो शब्द आसा.

इ.स. १३५४ वर्सा सुलतान अल्लाउद्दीन हसन गंगू हाणें कदंबाचेर जैत मेळयलें तेन्ना सुमार तवदा वर्सां, १३६६ वर्सा मेरेन गोमंतक बहामनी सत्तेखाला आसशिल्लो. हे सत्तेच्या निमाण्या आठ वर्सा गोमंतकांत हिंदू धर्मीयांचो छळ आनी देवस्थानाचो विध्वंस केलो. तातूंत श्री सप्तकोटेश्वराचे लिंग ताचे पोंदा भरपूर संपत्ती मेळटली हे आशेन मुळासयत हुमटून काडलें.पूण ताचे पोंदा तांकां कांयच मेळ्ळेंना. देखून ताणें ते शेतांत शेंलटिलें, पूण विजयनगरच्या पराक्रमी हरिहर रायान, विध्यारण्य माधव नांवाच्या आपल्या प्रधानाक इ.स. १३६७ त व्हड सैन्यासयत धुरी घालूंक धडील्ले. तांणी थंयच तूर्क लोकांक धावंडावन घालो आनी तांणी हुमटून काडिल्ले देव परत आपल्या जाग्यार स्थापन केले. अशेतरेन इ.स. १३९१ वर्सा दिवाडी जुंव्यारच परत श्री सप्तकोटेश्वराची रीतसर स्थापना केली.

इ.स. १५१० वर्सा पुर्तुगेजांनी गोमंतकाचो कांय वाठार जिकून घेतलो आनी तांणी थंय ख्रिस्त धर्माचो प्रसार करपाखातीर थंयचीं देवळां मोडून त्या जाग्यार इगर्ज बादूंक सुरवात केली. श्री सपितकोटेश्वराचें लिंगय तांणीं हुमटून काडून एके बांयचेर आडवे घालें