Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/793

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

लागू जाता.जाल्यार,टेसावालामाय कायदो जाफनाच्या तमिळांखातीर लागू केला.न्यायालयां सुप्रीम कोर्ट, डिस्ट्रीक्ट कोर्ट, मॅजिस्ट्रेट कोर्ट आनी प्रायमरी कोर्ट, अशा पांवड्यांनी विभागल्यांत.सर्वोच्च न्यायालयांत दिल्लो निवाडो अंतीम आसता.

अर्थीक स्थितीःश्रीलंकेचो विकसनशील देशांत आस्पाव जाता.खाजगी आनी सरकारी नियंत्रणाखाल चलपी उद्देग मेळून देशाची अर्थवेवस्था सुदारपाचे यत्न करतात. शेतवड हो देशांतलो मुखेल वेवसाय. देशांतले 50% कामगार शेतांत वावुरतात. नाल्ल,भात,रबर आनी च्या हीं जुंव्यावयलीं म्हत्वाचीं पिकां. पशुपालनांतय बरी वाड जाल्या. संकरीत गायो आनी म्हशी पोसपाखातीर सरकार शेतकामत्यांक उत्तेजन दिता. रानांसावन मेळपी येणावळ मर्यादीत आसा. पूण नुस्तेमारी वेवसाय नेटान चलता.नुस्तें मारपाखातीर आधुनीक बोटींचो वापर करतात.खनिज साठ्यांभितर ग्राफायट चड म्हत्वाचें. मिठाचे खणीचेर सरकारी मक्तेदारी आसा.

उद्देगधंदे वाडोवपाखातीर हालींतेंपार सरकारान नव्यो नव्यो येवजणो आंखल्यात. तरीपूण हांगाचे उद्देगधंदे अजूनमेरेन बाल्यावस्थेंतच आसात.देशांतलें सुमार 10%लोक कारखान्यांनी वावरतात. शेतकी मालाचेर प्रक्रिया करप,शिमीट,कपडो,चामडें,सेरेमीक,टायर,कागद,प्यायवूड आनी तेलनिवळीकरण हे देशांतले मुखेल उद्देग.

तांदूळ आनी हेर अन्न पदार्थांची निर्यात जाता. अमेरिका, ब्रिटन, चीन, ऑस्ट्रेलीया, भारत, जपान आनी जर्मनीकडेन वेपारी संबंद आसात.सेंट्रल बँक ही देशांतली मध्यवर्ती बँक,जाल्यार श्रीलंकी रुपया हें देशांतलें अधीकृत चलन.

येरादारी आनी संचारणः येरादारी मळाचेर बरी सुदारणा जाल्या.देशांतले चडशे लोक बशींतल्यान यो-वच करतात.1% लोकांकडेन खाजगी मोटारी आसात. कोलंबो शारांत आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आसून,भौराष्ट्रीय विमान सेवा अस्तित्वांत आसा. कोलंबो हें देशांतलें मुखेल बंदर.त्रिंकोमाली आनी गाले हीं बंदरांय चड म्हत्वाचीं.टपाल आनी टेलिफोन वेवस्थात बरी आसा. दिसाळीं आनी हेर खबरांपत्रकां सिहली,तमिळ आनी इंग्लीश भाशेंतल्यान उजवाडा येतात.

-कों.वि.सं.मं.

श्रीविद्याः तंत्रशास्त्रांतली एक मुखेल विद्या. ही विद्या ललिता, राजराजेश्र्वरी, षोडशी, महात्रिपुरसुंदरी, बाला आनी पंचदशी ह्या नांवांनीय वळखतात.श्रीविद्या म्हळ्यार ब्रम्हविद्या वा ब्रम्हमयी विद्या.श्रीविद्या उतरांतलो श्री चो अर्थ लक्ष्मी असो नासून महात्रिपुरसुंदरी असो आसा,अशें हरिनायन संहितेंत आनी ब्रम्हाडपुराणांत सांगलां. महात्रिपुरसुंदरीचें तत्त्व सांगपी जी विद्या,तीच श्रीविद्या.श्रीविद्येची भक्ती केल्ल्यान आत्मज्ञान मेळटा. ही उपासना जर गुरूचे कृपेन मेळ्ळी जाल्यार मनशाक रोखडोच मोक्ष मेळटा.मोक्षप्राप्ती खातीर कर्ममार्ग आदी हेर मार्ग आपणायले जाल्यार तातूंत भोगाचो त्याग करचो पडटा. पूण श्रीविद्येचे भक्तीचें खाशेलेपण म्हणजे तातूंत भोगाचो त्याग करचो पडना.

श्रीविद्या ही आत्मशक्त आसा. तिका कामश्र्वेरी ह्या नांवानय वळखतात. कामेश्र्वरी ही महाकामेश्र्वराचे मांडयेर बशिल्ली आसा. उपाधी नाशिल्लो शुध्द आत्मो होच महाकामेश्र्वर.कामाख्या हांगासल्ले देवतेक तंत्रीक लोक कामेश्र्वरी ह्या नांवान पाचरतात.शुवाक ते कामेश्र्वर अशें म्हणटात.कामेश्र्वरी देवीच्या चार हातांत पाश,अंकुश,इक्षुधणां आनी पंचपुश्पबाण हीं शस्त्रां आसात. पाश म्हळ्यार छतीस रोगांचें निदर्शक चिन्न,अंकुश म्हळ्यार दुस्वास,इक्षुधणू म्हळ्यार मन आनी पंचबाण म्हळ्यार शब्द,स्पर्श,रूप,रस,गंध. ह्यो पांच तन्मात्रा जावन आसात.आत्मशक्तीक जगदंबिका अशेंय आनी एक नांव आसा.

श्रीविद्येची शक्त ही गुणत्रयात्मक आशिल्ल्यान तिका त्रिपुराशक्त अशेंय म्हणटात. श्रीविद्येचीं ज्ञानशक्त,क्रियाशक्त आनी इत्साशक्त अशीं तीन रुपां आसात, अशें वामकेश्र्वरतंत्रांत सांगिल्लें आसा. इत्साशक्त हो माथ्यावयलो भाग.त्रिपुरा हें उतर रूढ जावपाचें आनीक एक कारण आसा. मनीस कुडीत इडा, पिंगला, आनी सुषुन्ना अशो तीन नाडयो आसात आनी तांचो राबितो मन, बुध्द आनी चित्त ह्या तीन पुरांमदीं आसता. म्हूण हे शक्तित्रयींक त्रिपुरा अशें म्हणटात.तशेंच ती ब्रम्हा, विष्णु आनी महेश ह्या तिगांची, तशेंच ऋक्, यजु आनी साम ह्या तीन वेदांची आवय म्हणून आनी प्रलया वेळार भू: भुव: आनी स्व: ह्या तीनूय लोकांक गिळपी अशी शक्त म्हूण तिचें नांव त्रिपुरा अशें पडलें.

श्रीविद्येच्या भक्तांनी दरदिसा देवीची पुजा करूंक जाय. उमानंदनाथाच्या नित्योत्सव ह्या ग्रंथांत देवीचे पुजेचो विधी दिल्लो आसा. पूण पुजा करप शक्य नासल्यार श्रीविद्याखड्गमाला हो ग्रंथ वाचचो. कारण ह्या ग्रंथाचे पारायणान पुजेचें फळ मेळटा, अशी श्रध्दा आसा.

-कों.वि.सं.मं.

श्रीशैलः दक्षीण भारतांतले एक पुण्यस्थळ.बारा ज्योतिर्लिंगांतलें एक. तशेंच एक शक्तिपीठ. हें थळ आंध्रप्रदेशांतल्या कर्नूल जिल्ह्यांतल्या नंदीकोटकूर ह्या तालुक्यांत आसा. हाका दक्षिण कैलास अशेंय म्हणटात. हें कृष्णेचे उदेंत देगेर वशिल्लें आसा. ही सुवात शिवाच्या आठ मुखेल थळांतली एक अशें मानतात.

श्रीशैल हो एक दोंगर आसून ताची दर्याथरासावन उंचाय 1563 मी. इतली आसा.दोंगराच्या माथ्यारय सगळें सपाट आसा.