सतारीचे बोल आनी इतर कथा; काही वृध्द; काही तरूण; प्रेम आनी माजर हांचो आस्पाव जाता. काव्यात्मता आनी विचारप्रेरकता हें ताच्या संस्मरणांनी बालकथा आनी बालगीतां ताणें बरयल्यांत.
ताचें आस्वादक- समिक्षक हें रूप पळोवंक मेळटा. शिरवाडकर हो एक मानवतावादाचो पुरस्कर्तो-अन्यायाबद्दलची चीड, दलिताविशींची सहानभूती आनी समाजीक विशमतायेचेर केल्लो खर प्रहार हें ताचें प्रतिभागुणांचें खाशेलेंपण.
भारतीय साहित्यांत ताणें मोलादीक भर घाली म्हूण साहित्य नामनेचो असो भारतीय ज्ञानपीठ पुरस्कार भेटोवन ताचो भोवमान केला, जाल्यार नटसम्राट ह्या ताच्या नाटकाक साहित्या अकादमीचो पुरस्कार मेळ्ळा. 1964त मडगांवांत भरिल्ल्या 45व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचें अध्यक्षपद ताका फाव जाल्लें.
-कों.वि.सं.मं.
शिरसाट,रवींद्र वासुदेव: (जल्मः27 नोव्हेंबर 1930, कळंगुट-बारदेस).
सुटकेझुजारी. ताणें प्राथमिक शिक्षण मराठी आनी पुर्तुगेजांतल्यान घेतलें. तो नॅशनल काँग्रेस गोवा हे संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. तो चडसो भूंयगत वावरांनी वांटो घेतालो. 26 जानेवारी 1955 हया दिसा जाल्ल्या सत्याग्रहांत ताणें वांटो घेतिल्लो. पोलिसांनी ताका धरलो आनी प्रदेशीक लश्करी न्यायालया मुखार उबो करून बारा वर्सां बदखणीची ख्यास्त फर्मायली. फुडें 27 ऑगस्ट 1959 दिसा बंदखणींतल्यान ताची सुटका जाली. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों.वि.सं.मं.
शिरोडकार,अनंत कृष्णा: (जल्मः16 मे 1929, मयें-दिवचल)
सुटकेझुजारी. तो ’आझाद गोमंतक दल’ संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. तो भूंयगत वावरांनी वांटो घेतालो. तेचपरी मयेंच्या म्हत्वाच्या सुवातींनी तिरंगी बावटे लावप असलींय कामां तो करतालो. 15 जानेवारी 1947 वर्सा पोलिसांनी ताका अटक केलो आनी ताच्या घराचेर तशेंच आस्पतीचेर जप्ती हाडली. उपरांत न्यायालयांत उबो करून ताका तीन वर्सां खर बंदखणीची आनी एक वर्स सादे बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. चार वर्सां बंदखणीची ख्यास्त भोगतकच ताका दीवाक व्हेलो आनी थंयच्यान दोन वर्सांनी ताची सुटका जाली. 1976 वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों.वि.सं.मं.
शिरोडकार,काशिनाथ: (जल्मःतरवळें,शिरोडा-फोंडा).
नामनेचो अभिनयकुशल नट. ताणें चवथी मेरेन मराठींतल्यान शिकप घेतलें. तशेंच संगिताचें मुळावें शिकप ताणें हार्मोनियम वादक शंकर पेडणेकर आनी गोंयचो श्रेशठ नाट्यदिग्दर्शक सखारामबुवा बर्वे कडल्यान घेतलें. मास्टर भार्गवराकडल्यान ताणें संगीताचें आनी नाट्यसंगीताचेंय शिक्षण घेतलें.
ताका ह्या अभिनयाची ओड वर्सुकी उत्सवाच्या रंगमाचयेन लायली. ह्या उत्सवांत जावपी सातय नाटकांक उपस्थिती लावप आनी प्रत्येक नाटक पळोवपी जाल्या उपरांत दुसऱ्या दिसा आवयचीं पिंजकीं न्हेसणां न्हेसून बायलांच्या भुमिकांचें अनुकरण करप हो ताका छंद लागलो. स्त्री भुमिकेक योग्य असो आंगलोट, मुखामळ आनी आवाजाची देणगी ताच्या आगांतल्या अभिनयाक पूरक थारली.
गांवच्या वर्सुकी जात्रेच्या नाट्योत्सवांत ‘साक्षात्कार‘ ह्या नाटकांत ताणें द्रौपदीची भुमिका करून ह्या मळार पयलें पावल घालें. उपरांत पणजेच्या रथसप्तमीर मंडळाच्या नाटकांनी ताणें नेमान स्त्री- भुमिका केल्यो.‘संधीसंग्राम‘-द्रौपदी,‘एकच प्याला‘-सिंधू, ‘मानापमान‘-भामिनी, ‘भावबंधन‘-लतिका, ‘प्रेमसंन्यास‘-लीला,‘दाजी धडपडे‘-मंदा,‘उधार उसनवार‘-शैलजा ह्यो भुमिका ताणें केल्यो. एक उत्कृश्ट कलाकार म्हणून ताणें गोंयांत आनी गोंयांभायर शाबासकी जोडली. नाट्य-माचयेवयल्या ताच्या योगदानाचो भोवमान हंस संगीत नाट्य मंडळ(फोंडें), सम्राट क्लब(कपिलेश्र्वरी),गोंय सरकार, गिरिजाबाई केळकर स्मृती संमेलन (फर्मागुडी), गोमन्तक मराठी अकादमी,मराठी रंगभुमी शतकोत्तर महोत्सव समिती, प्रतिभा फ्रेंडस सर्कल(बोरी), केपें पत्रकार संघ, प्रभाकर नाटक कंपनी(पुणें) सारकिल्ल्या मान्यवर संस्थांनी केला.
-कों.वि.स.मं.
शिरोडकार,ताराबाई: (जल्मः1889 शिरोडें; मरण 6 जुलय 1949).
गोंयची नामनेची गायिका.भुरगेपणा सावन तिका गायनाची आवड आशिल्ली. पिरायेच्या सोळाव्या वर्सा तिणें गायनाचार्य वझेबुवा हाचेकडल्यान संगीताचें शिक्षण घेतलें. उपरांत पंडीत भास्करबुवा बखलेकडल्यान एक वर्स तालीम घेतली.1912 वर्सा फुडल्या शिक्षणा खातीर ती पुण्यांत गेली.
1913 वर्सा मुंबय स्थायिक जाल्या उपरांत वेगवेगळ्या संगीत मंडळांत तिचे संगिताचे कार्यक्रम जावंक लागले.पदांतल्या कांय आंगांची परिपूर्तताय करपाखातीर तिणें मरहूम नत्यनखा आग्रेवाले हाचे बुध्दिमान खाँ साहेब महंमदखाँ हाचेकडे शिकपाक सुरवात केली आनी टप्पा, ठुमरी, गझल,आदी प्रकारांचो अभ्यास केलो.
