Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/729

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

तांकां अर्थ ना.शाप दितल्यान शास्त्रांच्यो मर्यादा सांबाळपाक जाय आनी धर्माचे आज्ञे प्रमाण वागपाक जाय अशें महाभारतांतल्या गांधारी, कृष्ण, शांडिली, धर्मराज हांच्या शापावयल्यान दिसता.

बळगें आंगांत आसा म्हूण कोणेंय सहज शाप दिवंचो न्हय. जर समाज वेवस्थेचेर वायट परिणाम जाता, लोकजीमेचो नाश जाता जाल्यारच शाप दिवचो असो शापाचो उद्देश आसूंक जाय, म्हणपाचें रामायण, महाभारत आनी पुराणांतल्या गजालींतल्यान दिसता.

शापाचो परिणाम पयलीं कळना म्हणून कांय खेपे शाप दिले उपरांत उ:शाप दितात.शाप मेळिल्लो आपली चूक मान्य करीत वा माफी मागत जाल्यारूच उ:शाप दिवप जातालो. अशा वेळार शाप दिवपी मनशाच्या मनांत दया येताली आनी तो उ: शाप दितालो. चंद्राक दक्षान शाप दिल्ल्यान समाज जीण उध्वस्त जावपाचो प्रसंग आयिल्लो तेन्ना कांय अटींचेर ताका शापमुक्त केलो.

शाप हो दंड दिवपाची लेगीत एक शक्त आसा.ताका लागून पुर्विल्ल्या काळांत समाजाचेर खुबशें नियंत्रण आशिल्लें. शाप नाशिल्लो जाल्यार समाज स्वैर आनी बंधन नाशिल्ले भशेन जातलो आशिल्लो.रावणाक शापाचें भंय आशिल्ल्यान सीतेक तिच्या मनाआड तो आपणावंक शकलो ना.

शापाक लागून कांय बऱ्यो गजाली जाल्यो दिश्टी पडटात.अर्जुनाक उर्वशीन दिल्लो शाप अज्ञातवासांत उपेगी पडलो. शाप हो जरी दुसऱ्याचें वायट जावचें म्हणून दिल्लो आसता तरी केन्ना केन्नाय तातुंतल्यान बरेंय जाल्लें दिसता.

-अनंत राम भट

शाबू: कपडयांचो चिखोल काडपा खातीर आनी आंग धुवपा खातीर वापरतात असो एक पदार्थ.

क्षार आनी चरबीयुक्त आम्ल(अॅसिड)हांच्या मिश्रणान हो पदार्थ तयार करतात.जनावरांची चरबी,दुकरीची पातळ चरबी वा ऑलिव्ह झाड,नाल्ल, भिकणां हांच्या तेला पसून तयार केल्ली वनस्पतिजन्य चरबी आनी सोडा तशेंच पोटॅश हांच्या मिश्रणान शाबू तयार करतात. केन्नाय बोरॅक्स,नॅप्था,पूमाईस वा हेर खंयचोय निवळ करपी पदार्थाचो शाबू तयार करपाक उपेग करतात. शाबू निर्मिती मिश्रणांत वेगवेगळे रंग भरसून तयार केल्ले रंगरंगयाळे शाबू बाजारांत उपलब्ध आसात.

कपडयांचो शाबू पिठो,कापां वा कांडी अशा स्वरुपांत मेळटा. आंगाक लावपाचो शाबू(टॉयलेट सोप) ही अशा वडी (Flakes),पेस्ट(Paste) वा उदका सारको पातळ अशा वेगवेगळ्या स्वरुपांत मेळटा.

घट्ट शाबूंत आनी पातळ शाबूंत पोटॅश वापरतात.कपाशीचें तेल,ऑलिव्ह तेल हे सारखी चरबी वापरल्यारशाब्बांत मोवसाण येता. ग्लिसरॉल वा साकर वापरून शाबू मद्यार्कांत(Alcohol)विरगळावन पारदर्शक शाबू तयार करतात.

युरोपांत ग्रीक लोक शाबू तयार करपाची कला फोनीशियन्स लोकांकडल्यान शिकले. फोनीशियन्स लोकांक ख्रिस्ती शतका पयलीं 600 वर्सा शाबू तयार करपाची कला कळटाली. जगांत शाबू तयार करपाच्या पयल्या पेटंटाची 17 व्या शेंकडयांत इंग्लंडात नोंदणी केल्ली.

म्हेळसाण नश्ट करून नितळसाण निर्माण करपाच्या शाबाच्या गुणांक लागून, कपडे आनी आंग नितळ करचे वांगडाच प्लास्टीक, धातू, शिमीट सारकिल्ल्या आवरणावयली म्हेसाण पयस करपाकूय ताचो जाता.

-कों.वि.सं.मं.

शाबूदाणो: नाचण्याच्या आकाराचो वांटकुळो आनी धवो, गुळये भशेन खाद्यदाणो. लोक हाचे वेगवेगळे तरेचे जिनस करून खातात. ह्या पदार्थाचीं झाडां मलाया,सयाम आनी आफ्रिकेच्या कांय भागांनी आसात. हीं झाडां चडशीं ऊंच जायनात. तांकां मुळा सावन खांदयो फुट्टात. झाडाचें खोड जून जाल्या उपरांत कापतात आनी ताचे कुडके करून तांची भायली दाट साल काडटात. तीं खोडां किसणीचेर किसतात.हो कीस एके शेनरेर वोतून ताचेर उदक फाफडून पांयांनी मस्तीतात. अशें केल्या उपरांत पिठा सारकें धवें उदक भायर सरता. हें उदक एके टाकयेंत साठयतात. मागीर वयलें धवें उदक वोतून पोंदा उरिल्लें पीठ एका बारीक बुराक आशिल्ल्या धोतरार पातळयतात. हें धोतर एका लांब अशीर चुलीवयल्या लोखणी पत्र्याचेर दोन तीन फूट उंचायेर बांदतात. पत्र्या सकयल उजो घालून पत्रो तापोवन ताका दाणे दसचे न्हय म्हूण एक स्निग्ध पदार्थ लायतात.उपरांत धोतराच्या सकयल्ल्या पत्र्यार दाणें पट्टात.ते रोखडेच सुकून येतात. हे सुकिल्ले दाणे म्हळ्यार शाबूदाणे. शाबूदाण्या पासून जायते खाणाचे पदार्थ तयार करता. शाबूदाण्याची खिचडी हो एक लोकप्रिय प्रकार आसा. शाबूदाण्यांचें पचन सहजतायेन जाता आशिल्ल्यान, शाबूदाण्यांचे खाद्य प्रकार दुयेंत मनशाक तशें उपासा खातीर वापरतात.

-कों.वि.सं.मं.

शामराज:(इ.स.चो 16 वो शेंकडो).

गोंयची एक मराठी संत कवी. हो कौशिक गोत्री आसून तो साश्टींतल्या केळशी गांवांत रावतालो.

पंढरपूरचो गोविंद हो ताचो गुरू ताणें भागवताच्या दशमस्कंधांतल्या कंसवधा मेरेनच्या भागाचेर, एकोणीक अध्यायांची