हांगाच्या कांय जाणकारांक आपल्या वांगडा बगदादाक व्हरून तांचे कडल्यान त्या पंडितांनी गिन्यान मेळयलें.अरबी भाशांतरांनि अश्र्विनीकुमार,सुश्रुत,चरक,हांचीं नांवां आयिल्लीं आसून तांची तोखणाय केल्ली आसा.अरबी भाशेंतल्यान ग्रंथांवयल्यान आर्य वैजकाचो प्रसार युरोपांतल्या वेगवेगळ्या देशांनी जालो.हांच्या वांगडा ग्रीक लोकांनीय आर्य वैद्यकाचें गिन्यान मेळोवन ताचो प्रसार केलो.ही वैजकशास्त्राची परंपरा उपरांत खंडीत जाली आसली तरी आधुनीक वैजिकशास्त्राचें अधिश्ठान ह्या वैद्यक शास्त्राचेर आसा असो कांय जाणकारांचो विश्वास आसा.तशेंच आधुनिक शास्त्रीय पद्दतीमार्फत आयुर्वेदीक आनी तत्सम वैजकशास्त्राचो पुनर्विचार करपाकडेन आता विद्वानांचें लक्ष वगेलां आनी तेवरवीं एकंदर वैजकीशास्त्राक एक नवें योगदान मेळूंक लागलां.
वैद्य,गजानन भास्कर: (जल्म:इ.स.१८६७,मरण इ.स. १९२१).
आर्विल्लो हिंदू मिशनरी.मुंबयचे हिंदू मिशनरी सोसायटीचो संस्थापक.मुंबय इ.स.१८९३ वर्सा बी.ए. जातकच १८९८ वर्सासावन ताणें थिऑसॉफीचो प्रचार सुरू केलो.इ.स.१८९९ ते १९२० ह्या काळांत तो मुंबयच्या मराठी ग्रंथसंग्रहालयाचो अध्यक्ष आशिल्लो.मजगतीं इ.स.१९०४ ते १९२१ ह्या काळांत तो दादाभाई नौरोजीन काडील्ल्या स्टुडंटस् लिटररी आनी सायंटिफिक सोसायटीच्या विद्यालयांत अध्यापक आशिल्लो.तो बरो वक्तोय आशिल्लो.भासाभास करपांत खूब कुशळ तेचभशेन बरोवपांत आनी उलोवपांत खूब मार्मिक आशिल्लो.
बाटिल्ल्या हिंदूंक परतून धर्मांत घेवचें ह्या मताचो ताणें पुरस्कार केलो.जुलय १९१७ वर्सा ताणें मिशनरी सोसायटीची स्थापणूक करून,हिंदू मिशनरी हें सातोळें सुरू केलें.तशेंच परधर्मांत गेल्ल्या आनी जल्मल्ल्या शंबर दादले-बायलांक शुध्द करून हिंदू धर्मांत घेतले.
ताणें रेखात्मक य़थार्थ दर्शन , चित्रविद्या , प्रस्नोपनिषद,देहदानमीमांसा,विष्णुचे अवतार, हितोपदेशकथा,विक्रमोर्वशीयम्,सनातन धर्मविचार, सनातन धर्मसंवाद, आश्रम आनी आश्रमधर्म, उपनयनविधी, वैदिक विवाहविधी अशीं व्हान व्हड पुस्तकां बरयल्यांत.
वैद्य,दादा ऊर्फ रामचंद्र पांडुरंग:(जल्म:८ सप्टेंबर १८५९ केरी-फोंडें,मरण:६ मार्च १९४७ कवळ-हवेली फोंडें)
व्हड आयुर्वेदाचार्य,साहित्यीक आनी समाजसुदारक.वैद्य घराणें मुळचें पानवेल(तिसवाडी)चें.ताचें मूळ आडनांव वायंगळ.बाटाबाटीच्या वेळार हें कुटूंब वळवय केरी हांगा पावलें.पानवेलसावन
आयले म्हणून पानवेलकार आनी दायजात चलत आयिल्लो वैजकीचो धंदो म्हणून वैद्य हीं दोन उपनांवां तांकां मेळ्ळीं.
ल्हानपणांतच ताचें मराठी आनी ब्रह्मकर्माक आवश्यक तें संस्कृत शिक्षण घरांतूच जालें.आर्य वैजकीचें गिन्यान ताका आपल्या बापायकडल्यान मेळ्ळें.अस्तंतेकडले वैजकीचें गिन्यान मेळोवचें अशी ताची उत्सा आशिल्ली.पूण घरच्यांनि ताका गोंयाभायर वचपाक मना केलो.तेन्ना जोगळेकार नांवाच्या अॅलोपॅथीक डॉक्टराकडल्यान देड दोन वर्सांचें गिन्यान ताणें मेळयलें आनी थोड्याच काळाभीतर वैजकी वेवसायांत यश आनि कीर्त जोडली.गोंयचो एक व्हड धन्वंतरी म्हणून तो नामनेक पावलो.वयाची साठी जायमेरेन ताणें वैजकी केली.धंदो वा वेवसाय म्हणून न्हय तर एके तरेची जनसेवा म्हूण ताणें वैजकी वेवसायाकडेन पळयलें.
ल्हानपणासावन व्हड व्हड ग्रंथ,तशेंच खबरांपत्रां वाचपाची ताका आवड आशिल्ली.केसरी,इंदुप्रकाश,सुधारक,निबंधमाला ह्या पत्रांणि ताचेर संस्कार केले.गोंयचे उदरगतीखातीर आपणें कितेंय तरी करूंक जाय ्शें ताका दिसपाक लागलें आनी वयाच्या २० व्या वर्सा समाजीक कर्तव्याचे भावनेन तो बरोवंक लागलो.आपले विचार सगळ्या लोकांमेरेन पावोवपाखातीर ताणें आपली अर्थीक पदरमोड करून लुज द् ओरिएंती,विद्याप्रसार,पथ्य बोद,प्राचीसभा हीं पत्रां सुरू केलीं.हळद कुंकू हें खासा बायलांखातीर नेमाळें ताणें चलयलें.ताचो हो वावर वृत्तपत्र साहित्याच्या इतिहासांत भोव मोलाचो आसा.आपल्या ह्या हेर पत्रांतल्यान विंगड विंगड तरांचें लिखाण ताणें केलें.काव्यतरंगिणी,स्थूलतनू वर्णन,मृत्युंजय नाटक,प्रबोधसुधारक (टीका),प्रकृति विकृती (प्रहसन),स्फुरणगीतां,आत्मबोध,सुकन्याचरित्र हीं ताचीं पुस्तकां उजवाडाक आयलीं.दर एका पुस्तकांतल्यान वेगवेगळे साहित्य प्रकार आनी विशय ताणें केळयले.कुटूंबनियोजनावयलेंख कुंपणाने शेत खाण्याची नवलाई म्हळ्यार संतती नियमनाची अपुर्वता हें ताचें त्यावेळावयलें पुस्तक म्हळ्यार एक धाडसूच जावन आसा.गद्यापरस ताणें पद्य चड बरयलां.तेभायर ताचें कितलें तरी साहित्य अप्रकाशीत उरलां.
हिंदु समाजाच्या पुनरुत्थानाचें सर्वांवगीण कार्य ताणें आपले जीणेंत केलें.ह्याच कार्याक ताणें तन,मन,धन,ओंपलें.गोवा हिंदू सार्वजनिक सभेंतल्यान ताणें आपल्या भौशिक कार्याक सुरवात केली.हे सभेक एक राजकीय आंगय आशिल्लें.हिंदू समाज किरिस्तांव
