Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/629

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

अटक केलो.उपरांत बंदखणीत दवरुन ताचे सुमाराभायर हाल केले.ताका आठ म्हयने बंदखणीत दवरल्या उपरांत १० ओक्टोबर १९५७ ह्या दिसा ताका प्रादेशिक लश्करी न्यायालयामुखार उबो करून १६ म्हयने बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली़ तेभायर दर दिसा ६० रुपया हे प्रमाण ताका दंड भरुंक रायलो वा दंड भरपायेबदला आनिक साडेतीन वर्सा बंदखणीची ख्यास्त दिली.

भारत सरकारान सुटके झुजांतल्या ताच्या वावराचो भोवमान केलो.

वालन:केरळ वाठारांतल्या कोचीन वाठारांत रावपी एक नुस्तेकारी जात.वल म्हळ्यार तळ्यांतलें नुस्तें.ह्या नुस्त्यांक धरपी ते वालन.परशुरामान त्या लोकांक न्हंयचेर आनी दर्यादेगेर व्हडीं चलोवपाखातीर हाडले अशी दंतकथा आसा.हे मुळचे आर्य आसून तांकां एका पेरुमल राजान कांय हक्क दिवन नावाडीचो धंदो करपाखातीर केरळांत हाडले अशेंय सांगतात.

हांच्यात पोटजात ना,पूण अलयकड,एन्नूल,वैश्यगिरियम आनी वइ-हपल्ली ह्या नांवांचीम चार घराणीं आसात.हे लोक दर्यादेगेर झोपड्यो बांदुन रावतात.कांय वलनाचीं घरां विटांचीं वा फातरांचीम आसतात.हे लोक राम,कृष्ण,शिव,विष्णु आदि देवांक भजतात.भगवती ही तांची आवडीची देवी आसून मंगळाराक आनी शुक्राराक तिची पुजा करतात.पुजेवेळार तिका ताडी,केळीं,कोमबड्यो आनी आडसरां ओंपतात.दर वर्सा फाल्गून म्हन्यात ते भगवतीचो कुंभोम भरणी नांवाचो एक व्हड उत्सव मनयतात.ह्या उत्सवाक मलबार,कोचीन,त्रावणकोर आदी वाठारांतल्यान व्हड प्रमाणांत लोक जमतात.नायर आनी हेर जातीचे लोक फुडलें वर्स सुकान वचपाखातीर तिका कोंबे अर्पण करतात.चेंगनोर हांगा मकरेच्या पयल्यादिसा (१४ जानेवारी)मकर विलक्कू नांवाचो व्हड उत्सव जाता.त्या दिसा रातचें देवळांत आनी देवळाभायर दिव्यांचि रोशणाय करतात आनी सजयल्ल्या हत्तींक वाजयत-गाजयत देवळाक प्रदक्षिणां घालपाक लायतात.हे लोक कर्कदकम,भूलम आनि मकरम,(कर्क,तूळ,मकर)ह्या संक्रांतीच्या दिसा पितरांची पुजा करतात.

माघ म्हयन्याचे निमाणे ते शिवरातीचो उत्सव मनयतात.हाचेभायर ओणम,देसर आदी सणय ते मनयतात.

तांच्यात चलयेक पयले खेप मासिकपाळी येतकच तिका,चार दीस एके कुडींत दवरतात.तिचे जातीच्यो बायलो आनी हळद लायता.हे चार दीस तीं भश्ट मानतात.

हे लोक चलयेचें लग्न ल्हानपणात वा ती वयात येतकच करतात.तांच्यात ताळी बांदपाचो विधी केलो ना जाल्यार आवय-बापायक जातीभायर घालतात.एकाद्रो बरो दिस पळोवन तांच्यात ताळी बांदपाचौ कार्यक्रम जाता.त्यावेळार चलयेचे सोयरेधायरे अखन ह्या जातीमुखेल्याकडे वचून ताका विड्याचीं पानां आन कांय पयशे दक्षिणां म्हणून दितात.उपरांत ते अखन हो विधी करपाक परवानगी दिता.न्हव-याकडले लोक रातचे न्हव-याक घेवन व्हंकलेगेर वतात थंय न्हवरो व्हंकलेच्या गळ्यांत ताळीं बांदता.हि ताळी जो भुरगो बांदता तोच भुरगो ताळी बांदिल्ले चलयेकडेन लग्न जाताच असो ना.पूण त्या भुरग्याक तिचेचकडेन लग्न करपाचें आसल्यार ताळीचो आनि हेर खर्च चल्याच्या आवय बापायन करपाचो आसता.नाजाल्यार हो सगळो खर्च चलयेचो मामा करता.तांच्यात पत्रिका पळोवपाची चाल आसा.लग्ना दिसा न्हव-याकडले लोक कापडाचे दोन कुडके,एक वा देड रुपया,थोडे तांदुळ,विड्याचीं पानां घेवन व्हंकलेगेर वतात.थंय एक कापड व्हंकलेचे आवयक दितात.उपरांत व्हमकलेक कडले लोक न्हव-यागेर वचून मिठाय वांटतात आनि लग्न जालें अशें जाहीर करतात.

तांच्यात विधवा बायल आवय-बापायचे परवानगेन परत लग्न करता.घटस्फोट घेवपाचो आसल्यार अखनाक साडे स रुपयामेरेन देणकगि दिवची पडटा.

वालनांत मड्याक लासतात वा पुरतात.निमाणो संस्कार दुस-या,पांचव्या वा सातव्या दिसा करतात.तेराव्या दिसा ताचे लागसल्ले सोयरे मुंडण करतात.पंदराव्या दिसा पिंड दिवन तें उदकांत उडयतात.निमणे संस्कार चालू आससर दर दिसा भटाक एक आयदन भरून तादूंळ आनी निमाणे धा रुपया दितात.मेल्ल्या मनशान फाटल्यान त्रास करूं नये तांच्यात संहर होम करपाची चाल आसा.

तांच्यात पितृसत्ताक वारसापद्दत आसा.तेचपरी तांच्यात जातपंचायतय आसा.ती जातींतलीं भौशिक झगडीं तेचपरी फौजदारी खटले आनी दिवाणी खटले हांचो निवाडो दिता.भारताच्या स्वातंत्र्याउप्रां , शिक्षणीक अर्थीक आनी विज्ञानीक उदरगतींतल्यान सगळ्यांच जाती - जमातींत काळानुसार बदल घडत आसात.वालन समाजय आडवाद ना.

वालावलीकार,कॅप्टन गोरक्ष वर्दे: पुंडलीक शेणवी वर्दे वालावलीकारालो हो पूत.तीस वर्सां तो पुर्तुगेजाचे नोकरेत आशिल्लों.गोंयच्या शिपायांचे पलटणीचो कॅप्टन म्हणून ताची नेमणूक जाल्ली.ताचे उपरांत गोरक्षरावांक व्हायसरॅायान राजनैतीक सेवेत आस्पावन घेतलो आनी पुणें दरबारांत ताची नेमणूक केली.गोगल आनी पुर्तुगेज हांचेमदी समेट घडोवन हाडपाचो ताणें येशस्वी यत्न केलो.वाडकारांकडेनय पुर्तुगेजांचे बरे संबंध आसचे,हेखातीरय तो वावुरलो.