तयार केल्ले पिग्ज चड नितळ आसतात. रासायनिक संघटने प्रमाण पिग लोखणाचे तीन प्रतींत वर्गीकरण करतात. क्षारकीय पिग लोखण तिख्यानिर्मितींत वापरतात.
ओतशाला पिग लोखणांत लोखणी ओतिवां तयार करपाखातीर वापरपांत येवपी सगळ्या प्रकारांचो आस्पाव जाता.हातूंत सिलिकॉन ०.५ - ३.५% , गंधक ०.०५% , फॉस्फरस ०.०३५ - ०.९% , मँगनीज ०.४ - १.२५% , कार्बन ३.० - ४.५% अशीं घटकांचीं प्रमाणां आसतात. लोहमिश्रकां हो पिग लोखणाचो मिश्रधातू आसता. ताचो उपेग लोखण आनी तिखें हातुंतले गुणधर्म नियंत्रीत करपाखातीर वा बदलपाखातीर तातूंत आस्पाव करपाचीं द्रव्यां म्हणून करतात.
स्पंजी लोखण:हाचो उपेग चड करून उच्च शुध्दतेच्या आनी विद्दुत भट्टेंत तयार करपांत येवपी मिश्र तिख्यांत वितळावपाखातीर, तशेंच खाशेल्या रासायनिक प्रक्रियांत शोषक आनी इलेक्ट्रोनीय उद्देगांत उच्च शुध्दतेच्या लोखणाचो उद्गम हे खातीर करपांत येता.हाच्या उत्पादनाखातीर क्रप - रेन प्रक्रिया वापरतात.
हायड्रोजन - क्षपित लोखण:हे प्रक्रियेन स्पंजी लोखणावरी पूण धातवीय अशुध्दी ०.००१% इतलें कमी आशिल्लें लोखण मेळटा.
कार्बोनिल लोखण वा लोह कार्बोनिल:हाचो उपेग चुंबकीय द्रव तयार करपाखातीर इलेक्ट्रोनीय उद्देगांत उच्च कंप्रता गाभ्याच्या उत्पादनाखातीर आनी संशोधन द्रव्य म्हणून करतात. लोह कार्बोनिल सादारणपणान आयर्न पेंटा कार्बोनिल (Fe(Co)5) ह्या स्वरुपांत आसून ताचें उश्णतेन अपघटन केल्यार असादारण शुध्द लोखण आनी कार्बन मोनॉक्सायड मेळटात.
विद्दुत विच्छेदित लोखण:हें उच्च शुध्दतेच्या लोखणाचें रूप आसून फेरिक क्लोरायडासारक्या संयुगाच्या विद्दुत विच्छेदनान मेळोवपांत येता.हाची शुधादता ९९.९% परस चड आसता.
पिंडरूप लोखण:ह्या प्रकाराचें लोखण १९५० च्या सुमाराक विकसित केलें. हें लोखण व्हड प्रमाणांत तयार करतात आनी तें सगळ्यांत शुध्द रुपांत आसता. प्रत्यक्षांत पिंडरूप लोखण तंत्रीक नदरेन लोखण नासून तें कार्बनाचें सामकें कमी प्रमाण आशिल्लें आनी उक्ते रांदनीच प्रक्रियेन तयार केल्ले तिखें आसता.
घडीव लोखण:लोखणाचें हें सगळ्यांत पोरनें रूप. ह्या लोखणाचो चड करून नळनिर्मितींत, रेल्वे आनी जहाजबांधणी ह्या सारक्या उद्देगांत आनी मोटारगाडी तशेंच शेती अवजारांच्या उद्देगांत वापर जाता. घडीव लोखण हे आयर्न सिलिकेट मळीच्या बारीक आनी शिंपडिल्ल्या तंतूंचें अतिशुध्द, लोखणावांगडच्या प्रक्रियांनी तयार करतात. वितळायिल्ल्या पिग लोखणापसून घॉडीव लोखण तयार करपाचे अप्रत्यक्ष पद्दतींतल्यान ढवळणी प्रक्रिया प्रचारांत आयली. हातूंत फातरी कोळसो इंधन म्हूण वापरून रांदनी प्रकाराचे भट्टेंत पिग लोखण वितळावपांत येचालें. तें वितळटा आसतना उश्ण वायुकलागून लोखणांतल्या कार्बनाचें ऑक्सिडीभवन जातालें. पिग लोखण वितळपाची क्रिया पुराय जायमेरेन चालू आसतना तातूंत चुंबकीय आयर्न ऑक्सायड घालताले. ताकालागून द्रव लोखणांतलें चडसो कार्बन, सिलिकॉन गंधक, फॉस्फरस आनी मँगनीज हाचें ऑक्सिडीभवन जावन तयार जावपी ऑक्सायडां मळींत आस्पावतालीं. हें ऑक्सीडीभवन जातना वितळिल्लें लोखण ढवळुपांत येता आनी तें दाट जावन येतकच लोखण - मळी काडून उडोवन गुळो लाटून ताच्यो लादयो तयार करताले. ह्यो लादयो कापून तांचे ल्हान कुडके करून, एकार एक रचून वितळजोडाच्या तापमानामेरेन परत तापयतालो आनी मागीर ताचें इश्ट आकारांत परत लाटण करताचले.
घडीव लोखणाच्या संघटनांत ०.०८% कार्बन, ०.०३% मँगनीज, ०.१८% सिलिकॉन, ०.११% फॉस्फरस, ०.०१५% गंधक आनी सुमार २.८५% मळी हांचे आस्पाव जाता.
बीड:हातूंत लोह कार्बन सिलिकॉन मिश्रधातुंची एक माळच आस्पावता. वितळिल्लो मिश्रधातू साच्यांत ओतून बीड तयार करतात. मिश्रधातुंतले कार्बन आनी सिलिकॉन हांच्या प्रमाणांत बदल करून बिडाचे वेगवेगळे प्रकार तयार करूंक येतात.हे प्रकार उबे भट्टेंत पिग लोखण आनी लोखणाची वेंचाक मोड वितळावन तयार करतात.वितळिल्ल्या लोखणाचें रसायनशास्त्र नियंत्रीत करून बिडाचे वेगवेगळे प्रकार तयार करतात.
करडें बीड:हातूंत मिश्रधातुंची एक माळच आसता आनी ह्या मिश्रधीतुचे यांत्रिक गुणधर्म सारकेच आसतात. वितळिल्ले मिश्रधीतू सुमार १२५०° सॅ. मेरेन थंड जातकच द्रवांत कण तयार जावंक लागता. हे कण म्हळ्यार लोखण आनी कार्बन हांचो घनविद्राव आसता आनी ताका ऑस्टेनायट म्हण्टात.जशेंजशें तापमान देंवता तशेंतशें चड ऑस्टेनायट तयार जातात.निमणें संरचनेक फेरायटी करडे बीड म्हण्टात.हो करड्या बिडाचो सगळ्यांत मोव प्रकार. जर होच मिश्रधातू परत वितळावन मातशा वेगान शितलन केलें जाल्यार ऑसेनायटाचें फेरायट आनी ग्रॅफायट हातूंत अपघटन जावपाक वेळ मेळणा. त्याजाग्यार ताचें लोखण आनी आयर्न कार्बायट (Fe3C) हांच्या यांत्रिक मिश्रणान रुपांतर जाता. हे विक्रियेक घनक्रांतीकभ विक्रिया म्हण्टात आनी मिश्रणाक पियरलायटी करडें बीड म्हण्टात.
थंड केल्लें बीड:नव्यानच घनभूत जाल्लें करडें बीड चड वेगान थंड केल्यार ह्या प्रकाराचें बीड तयार जाता. थंड केल्लें बीड ठिसूळ आनी कंवचेनरी घट आसता.
धवें बीड: बिडांतलें कार्बन आनी सिलिकॉन हांचें प्रमाण उणें करून हो प्रकार तयार करतात.
वर्धनशील बीड:हें बीड मोव, तन्य आनी कार्बनाचें प्रमाण उणें आशिल्ल्या पोलादाइतलें ,यंत्रणक्षम आसून ताचें ताणबळ ४,२२०
