लेबानन
लागल्यो. हाचो परिणाम म्हळ्यार देशांतली राजकीय आनी अर्थीक स्थिती साप्प इबाडली. पॅलेस्टिनी लोकांनी इझ्रायलाआड लेबाननचे दक्षिणेकसावन चालू केल्ल्यो कारवायो थांबोवपाक लेबानी सरकाराक अपेश आयलें. आॅक्टोबर १९६९ लेबनी आनी पॅलेस्टिनी लश्करांभितर झूज पेटलें. पॅलेस्टिनीयांच्यो गनिमी कारवायो थांबोवपाखातीर १९७०त लेबाननाचेर खूब खेपे घुरयो घाल्यो. मुखावयलीं पंदरा वर्सां इझ्रायलाच्यो दक्षिण लेबाबनावयल्यो घुरयो आनी पॅलेस्टियन कमांडो हांच्यांत आत-या पय-यान झगडीं चालूच आशिल्लीं. देशाचेर परकी घुरयो चालू आसतनाच देशाभितल्ले उजवे विचारसरणीचे आनी किरिस्तांव आनी दावे विचारसरणीचे मुस्लिम हांणी आपआपलें सैन्य उबारुन तांच्यांत झूज सुरू जालें. अठरा म्हने चालू आशिल्लया ह्या झुजांत दोनूय पंगडाचे मेळून सुमार १ लाख लोक मेले. १९७६त सिरियेचें सैन्य लेबाननांत रिगून तांणी बिका देगणांतल्या प्रदेशाचेर ताबो मेळयलो. उपरांत शउदी अरेबीया आनी हेर अरबी देशांच्या आदारान शंतता घडोवन हाडली. ह्या झुजाक लागून देशाची अर्थीक आनी राजकीय स्थिती आनीक इबाडली. हाचो परिणाम म्हळ्यार देशाची प्रभावी सता सिरियन, पॅलेरिस्टिनि आनी सुमार तीस प्रांतिक लोकसेनांकडेन उरली. जाल्यार उदेंत मध्य प्रदेश किरिस्तांव फलठंजस्टाच्या शेकातळा उरलो. मार्च १९७७त पॅलेस्टिनी राश्ट्रीय मुक्ती आघाडीच्या सैन्यांत इझ्रायलाचेर केल्ल्या हल्ल्याचो बदलो घेवपाखातीर इझ्रायली सैन्याक लेबाननांत रिगोवन पॅलेस्टतनी सैन्य आनी तांच्यांत परत झूज सुरू जालें. पूण संयुक्त राश्ट्राचे मघ्यस्थीन थंय शांतता केली. पॅलेस्टिनी राश्ट्रीय मुक्ती आघडेन उतर इझ्रायलाचेर आनी बिका देगणांतलया सिरियी लोकांचेर परतून आक्रमण केल्ल्यान १९८२त इझ्रायलान लेबननाचेर घुरी घाली. अमेरिकेच्या थंय तात्पुरती शांतता स्थापीत केली. ह्या झुजांत लेबननाचे १९००० वयर लोक मेले आनी ३०००० वयर लोक जखमी जाले. इझ्रायल आनी सिरियांच्यो लेबननाचेर घुरयो चालूच आशिल्ल्यो. तशेंच देशाभितल्लया किरिस्तांव आनी मुस्लिम लोकांभितरुय यादवी झुजाक नेट आयिल्लो. १९८३त निेर्माण जाल्लो दहशत १९९० मेरेन चालूच उरलो. आॅक्टोबर १९९०त सिरियी सैन्यान राश्ट्राध्यक्ष एलिआस हिरावी ह्या अरबी मुखेल्याक तेंको दिवन जनरल मायकल आॅन ह्या किरिस्तांव सैन्याच्या मुखेल्याचो पराभव केलो. यादवी झुजांत दिनूय मेलून सुमार १२५००० लोकांकन मरण आयलें. १९९१त सिरिया आनी लेबानन हांच्यांत कबलात जावन लेबानन हें स्वतंत्र राज्य म्हूण मानून घेतलां.
देशांत धर्मीक आनी पंथीय अशे वेगवेगळे पंगड आशिल्ल्यान राश्ट्रीय सभेतलें संखाबळ १९४३ तल्या राश्ट्रीय थरावाप्रमान जनगणनेचेर आदरलां. तशेंच राश्ट्राधयक्ष मॅरोनायट किरीस्तांव,पंतप्रघान सुन्नी मुस्लिम आनी राश्ट्रीय सभेचो अध्यक्ष शिया मुस्लिम आसचो अशेंय तातूंत थारायलां. विधानमंडळान स वरसांखातीर वेंचून दिल्लो राश्ट्राध्यक्ष आनी तांणी वेचून काडिल्लो आनी विधानमंडळाक जापसालदार आसपी प्रधानमंत्री तशेंच मंत्रिमंडळाच्या हातांत कार्याकारी सता उरता. वैधानीक सता भौशिक मतदान पद्दतीन चार वर्सांखातीर वेंचून दिल्लया ९९ सभासदांचे राश्ट्रीय आसात. १९३०त वेंचणूक सुदारणा कायध्याप्रमाण विधानमंडळाचें थारायलां तें अशें-मॅरोनायट ३०, सुन्नी २०, शिया १९, ग्रीक कॅथलीक ६,ड्रूझिझ ६,आर्मेनियन आॅथ्रोडाॅक्स ४, आम्रेनियन कॅथलिक १, प्राॅटेस्टंट १ आनी हेर मेळून १. राज्यकारभाराचे नदरेन देशाचे वेगवेगळे स प्रांतीक भाग केल्यात ते अशे- बंरुत, उतर लेबानन, दक्षिण लेबानन, बिका आनी मौंट लेबानन. ह्या प्रांतांची मुखारब जिल्ह, नगरपालिका आनी गांवगिरे वाठार अशी विभागणी केल्ली आसा.
अर्थीक स्थिती : बेरुत ह्या शाराक आदल्या तेंपासावन एक वेपारी केंद्र म्हूण नामना मेळ्ळ्या. शेतवड हो देशाचो मुखेल वेवसाय। देशाची भूंय आसून, वट्ट जमनिंतली सुमार ३८% भूंय शेतवडीखाला आसा. लिंबू जातीचीं फळां, सफरछंद, द्राक्षां, बटाट, साकर-बीट, गंव, केळीम, तंबाकू हीं हांगा जावपी म्हत्वाचीं पिंका. चरस हेम बेकायदेशीर उत्पादन आसलें तरी ताची लागवड दिसानदीस वाडत आसा शेतकी उत्पादनाक दिवपी पशुधनांत बोकडां, मेंढरां, गोरवां, दुकर, घोडो. गाढव हांचो आस्पाव जाता. पूण देशाचे गरजेपरसूय पशुधनाचें उत्पादन उणें आशिल्ल्यान तांची ायात करची पडटा. रानांसावन मेळपी येणावळूय देशाचे अर्थीक स्थितीक हाताभार लायता.
देशांत वेगवेगळ्या प्रकारचीं खनिजां मेळठात. पूण तांचे साठे खूब ऊणे आसात. हाका लागून खाणकाम वेवसाय विकसीत जालो ना। लोखण, पायरायट, तांबें, लिग्नायट, खनिज मीट, बिट्युमिनी शेल, अस्फाल्ट, फाॅस्फेट हीं खनिजां म्हत्वाचीं. अस्तंत बिका देगणांत तेलाचे सांठ मेळ्ळ्यात
स्वातंत्र्या उपरांत इझ्रायल आनी हेर घतिल्ल्यो घुरयो आनी यादवी झुज हाका लागून उद्देग धध्यांचेर आनी वेपाराचेर वायट परिणाम जाले. देशाची उक्ती अर्थवेवस्था आनी विदेश विनिमय पद्दत, बेरुतचें विकसित बमदर आनी विमानतळ हांका लागून देशाच्या उद्देग धंध्यात आनी वेपारांत खूब वाड जाली. अन्नप्रक्रीया, लुगट, शिमीट, तेमलिवळिकरण हे देशांतले मुखेल उद्दे. त्रिपोली आनी सायडोन शारांत तेलनिवळिकरण व्हड कारखाने आसात. वेपार हें लेबानन अर्थवेवस्थेचें म्हत्वाचें क्षत्र. आयात मुखेलपणान इटली, सौदी अरेबिया,फ्रांस आनी अमेरिका हांचेकडच्यान जाता, जाल्यार लेबाननाचे निर्याती संबंद इराक, साउदी अरेबिया, जाॅेड्रन,
