वर्सा ताची हवाई दळाच्या प्रमुखपदार नेमणुक केली. ह्या पदाचेर तो निवृत्त जायमेरेन आसलो (1973). 1971 वर्सा भारत – पाकिस्तान संघर्शांत ताणें खास कुशळकाय दाखोवन भारतीय हवाई दलाची शान आनी सैन्याचें नैतिक धैर्य वाडयलें. निवृत्त उपरांत ताणें दोनय भारतीय हवाई मार्ग निगमाचें अध्यक्षपद सांबाळलें.
ताणें केल्ल्या कार्याखातीर ताका मान सन्मान फावो जाल्यात ते अशे – म्यानमाराचे (ब्रह्मदेश) आघाडीचेर केल्ल्या कामगिरीखातीर ताका डिस्टिंग्विश्ड फ्लाइंग क्रॉस (डी. एफ. सी) हो किताब फावो जालो. प्रशासकीय कामगिरिखातीर पद्मभूषण हो पुरस्कार 1966 वर्सा फावो जालो. भारत – पाकिस्तानाच्या संघर्शांत भारतीय हवाई दलाचें नैतिक धैर्य वाडयले खातीर ताका 1972 वर्सा पद्मविभूषण हो पुरस्कारव फावो जालो.
भारतीय हवाई दलाच्या वट्ट आधुनिकीकरणांत आनी कार्यक्षमतायेंत लाल हाचो म्हत्वाचो वांटो आसा. – कों. वि. सं. मं.
लावणीः नाच, संगीत आनी अभिनय हांचो संयुक्त आविश्कार सादून सादर केल्लो मराठी गेय काव्य प्रकार. लवण – लावण्य (सोबीत) – लावणी अशी ह्या उतराची व्युत्पत्ती जाल्या अशें एक मत आसा. कलात्मक अविश्कार आनी स्त्रिसौंदर्याचें वर्णन ह्या लावणीच्या दोन घटकांचो संबंद लावण्य म्हणजे सोबीतकायेकडेन येता, हें हे व्युत्पत्तीचें कारण सांगतात. लावणी नाचांत नर्तकीचे लवलवते कुडीवयल्यान लावणी हें उत्तर ह्या नाचाक मेळ्ळां आसूं येता अशेंत एक मत आसा. शेताचे लावणेंत रोपयो लायता त्या प्रमाण उतरांची सोबीत अशी लावणी जाल्लें कवन ह्या अर्थांनी ताका लावणी नांव मेळ्ळां अशें म्हणटात.
पयलींच्या काळांत, घरदार सोडून मुलूखागिरीचेर गेल्ल्या शिपायांचे मनोरंजन करपाखातीर मातशीं भडक आनी श्रृंगाराचीं सदळ पदां रचप जातालीं, आनी शिपायांचो तळ आसतालो थंय तांचें गायन जातालें. तेच भाशेन उत्सव, जात्रा शा प्रसंगांनीय लावण्यांभाशेन मनोवेधक आविश्काराचे – प्रकार गरजेचे दिसताले. अशा गरजांतल्यान मराठी भाशेंत लावणीचो जल्म जालो.
आयज सगळ्यांत पोरनी म्हळ्यार सोळाव्या शेकड्यांतली एकनाथकालीन लावणी आसून वीरशैव संत शाहीर मन्म स्वामी हाचेकडेन तिचें कर्तेंपण दिवप जाता. ही अध्यात्मिक लावणी कराडक्षेत्र वर्णनाचेर आसून, शिलाहारांची कुलदेवता महालक्ष्मी कराडांत कशी आयली, हाचे वर्णन तातूंत आसा. लावणेची उदरगत आनी भरभराट उत्तर पेशवाईंत म्हळ्यार अठराव्या शेंकड्याचे निमाणें ते एकुणिसाव्या शेंकड्याची सुरवात ह्या काळांत जाली. शाहीर, रामजोशी, होनाजी बाळा, परशराम, सगनभऊ, अनंत फंदी आनी प्रभाकर हे ह्या काळांतले नामनेचे लावणीकार शाहीर. फुडें पठ्ठे बापुराव, शाहीर हैबती, लहरी हैदर हांची नांवां येतात. लावणेचें ओडलायणें स्वरूप पळयल्यार आर्विल्ल्या काळांत ग. दि. माडगूळकर, कवी संजीव, पी. सावळाराम, जगदीश खेबुडकर ह्या गीतकारांनी लावणेच्यो रचना केल्यात.
लावणेक गेतेचें बंधन आसता. लावणीरचना आठ मात्रांच्या पद्मावर्तनी वा स मात्रांच्या भृंगावर्तनी वृत्तांनी मेळटा. हीं जतिवृत्तां गावपाक योग्य अशींच आसतात
लावणेचे मुखेल अशे दोन प्रकार आसता. (1) श्रृंगारिक आनी (2) भेदिक वा अध्यात्मीक हांचेभायर आनीकय कांय प्रकार आसतात ते अशे-
(1) डफ तुणतुण्याचेर म्हणटात, ती शाहिरी लावणी (2) तबलें-
