Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/419

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

फर्निचर: घरांत,कार्यालयांत वा हेर सुवातींनी वावुरतना सुविधा दिवपी साधनांक/उपकरणांक फर्निचर म्हणटात. मेज,आरमार.कदेल,खाटी अशो मनशाच्या वापरांत आशुल्ल्यो वस्तू फर्निचर ह्या प्रकारांत येतात. गरजेप्रमाण एका जाग्यावयल्यान दुसऱ्या जाग्यार व्हरपाक हाडपाक येतल्यो अशो ह्यो घोळण्यो वस्तू आसतात. तांच्या वाठाराप्रमाण तांचे सोबीतकायेचे म्हत्व आशिल्ल्यान तांची रचणूक कलात्मक आसता. आदल्या तेंपार फर्निचर हें मुखेलपणान लांकडापसून तयार करता आसलें तरी हालींच्या तेंपार लांकडावांगडाच प्लास्टीक,वेत,कोंडे,धातू हांचे पसुनूय फर्निचर करतात. ग्रीक फर्निचरांत फातराचोय वापर केल्लो दिश्टी पडटा. इजिप्ती फर्निचर: इ.स. आदीं 2000 काळांतल्या थड्यांतले नमुने आनी हेर साधनांतल्यान उपलब्ध जाल्ले म्हायतीवयल्यान इजिप्ती फर्निचर बरेंच कलात्मक आशिल्लें म्हणपाचें कळटा. ते करंबा, एबनी,यू ह्या लांकडाचो उपेग करताले. ते ताका सोबाय हाडपाक तांचेर शिंपयो,रत्नां,भांगर वा हेर धातू हांच्यो पुराय चित्रकृती वा कुडके वापरून जडावाचें काम करताले. तशेंच तांकां लाखेचो रंग वा भांगराचो मुलामो दिताले. त्या काळांत कदेलां,तीन पांयी मेजां फुलयेच्या आकाराचे पांय आशिल्ली घडयेचीं कदेलां,पट्यांनी विणिल्ल्यो बाज्जो ह्या वस्तू प्रचारांत आशिल्ल्यो. ग्रीक फर्निचर: (इ.स. आदीं 700 ते इ.स. आदीं) त्या काळांतली शिल्पकला आमी हेर कला हांच्या आदारावरवीं ग्रीक लोकांच्या फर्निचरासंबंदीं म्हायती मेळटा. ग्रीक फर्निचर प्रकारांत शींवासन म्हत्वाचें. तें संगमखरी फातराचें आसतालें. हे लोक फर्निचराक सोबाय हाडपाखातीर कोरीव कलाकृती वा हस्तदंती,भांगर वा रुपें हे धातू वा कूर्मशुक्ती(कांसवाचे फाटीवयले तपकिरी रंगाचे कुडके) वापरून केल्ल्या जडाव कामाचे उपेग करताले. त्या काळांत कदेल,तामरेत,मंजक,मेज आनी पेट हें फर्निचर वापरांत आशिल्ल्या ग्रीक फर्निचरांत सिडार ह्या लांकडाचो चड उपेग जातालो. रोमी फर्निचर: (इ.स. आदीं 300 ते इ.स. 600) रोमी फर्निचरांत चड करून समृद्धीचें आनी गिरेस्तकायेचें दर्शन घडोवपी अलंकरण आनी शुशोभन चड प्रमाणांत दिश्टी पडटा. ह्या फर्निचरावयल्या कोरीव कामांत घट शंखाकृती आनी वेलबुट्टी दिश्टी पडटा. हस्तीदंत,कुर्मशुक्ती,वेगवेगळ्या रंगाचें लांकूड,भांगर,रुपें,कांशे हे पदार्थ जडावकामांत उपेगांत हाडटाले. ह्या फर्निचराखातीर ते सिडार,विलो,फर,ओक,मॅपल आदी झाडांच्या लांकडाचे उपेग करताले. तांचे न्यायाधिशाचें कदेल खास प्रकाराचें आसतालें. हें कदेल म्हळ्यार रोमी कलाकृतीचो एक नमुनो. त्या काळांत कदेल,मंचक,बांक,एका खांब्याचें वांटकुळें,मेज पेटी ह्या फर्निचराचो आस्पाव आशिल्लो. मध्ययुगीन फर्निचर: (इ.स. 600 ते इ.स. 1400) ह्या फर्निचरांत रोमी आनी उदेंती शैलीची भरसण जाल्ली दिसता. इ.स.बाराव्या शतमानांत गॉथीक फर्निचर शैलीचो उदय जालो. ह्या फर्निचरीची आकाररेशा सरळ आसताली. तशेंच आकार प्रमाणबद्ध आसतालो. त्या काळांत बांक,खाट,मेज,पेट,आरमार आनी जेवणा कुडींतली आरमार ह्यो फर्नीचर वस्तू प्रचारांत आशिल्ल्यो. ओक,अक्रोड आनी त्या त्या थळांनी उपलब्ध आशिल्ल्या झाडांचे लांकूड फर्निचर करपाखातीर वापरताले. ह्या फर्निचराच्या दारावयलें कोरीव काम कापडाच्या पड्ड्याचो आभास निर्माण करपी आशिल्ल्ें. जाळयेचें नक्षीकाम,कोरीव कां,कमानी,रंगीत चित्रां,कांश्या धातूची आरोपणां आदी वापरून फर्निचराक सोबाय हाडटाले. ह्या काळांतले फ्रांसांतलें फर्निचरावयलें कोरीवकाम हेर कामांपरस खुबूच सोबीत आनी निवळ आसतालें. स्पेनांत सोबीत नक्षी आशिल्ल्या खिळ्यांनी फर्निचराचे कातडें बसयताले. प्रबोधन काळांतले फर्निचर: इ.स.1400 ते इ.स. 1600 ह्या काळांतल्या फर्निचराच्या आकारांत सादेपण तेचवांगडा भारदस्तपण दिश्टी पडटा. त्या काळांत इटलींतले फ्लोरॅन्स आनी मिलान हीं शारां फर्निचर निर्मितीचीं मुखेल केंद्रा आशिल्लीं. फुडें ह्या दोनूय शारांचें म्हत्व उणें जावन रोम हें प्रबोधन शैलींतलें फर्निचराचें आनी हेर कलांचे केंद्र जालें. त्या काळांत मायकल अँजेलो ह्या नामनेच्या चित्रकाराचे कलेचो परिणाम त्या काळांतल्या फर्निचराचेर पडिल्ल्याचें दिसता. फर्निचराचेर नक्षी वा चित्राकृती निर्माण करपाखातीर रत्नां,हस्तीदंत मुक्ताद्रव आनी ऊच्च प्रतीचें लांकूड आदी पदार्थांचो उपेग करताले. त्या काळांत पिएत्रा दुरा ह्या प्रकाराचें जडावकाम करपाची प्रथा आशिल्ली. ह्या काळांतल्या हॉलंडी फर्निचराची आकृतीरेशा सरळ गॉथीक आनी प्रबोधन शैलींतल्या प्रतिमानाचें मिश्रण आसतालें. ह्या शतमानांत बरोवपाचें मेज, खणांची आरमार,प्रसाधन मेज,जेवणाचें मेज, गाडयेचीं कदेलां,खाटी,मंचक अशो वस्तू सादारणपणान प्रचारांत आयल्यो. हे खातीर मॅहॉगनी ह्या लांकडाचो चड उपेग जावंक लागलो. सतराव्या शतमानांतलें फर्निचर: ह्या शतमानांत बरोक शैलीचो उगम जालो. जोव्हान्नी बेर्तीनो(1598-1680)ह्या इटलियी वास्तुशिल्पकारान हरोक वास्तुशिल्प आनी ताका अनुरूप अशें ग्रहशोभन आनी फर्निचर हांचो विकास घडोवन हाडलो. फ्रांसाचो राजा,चवदावो लुई,हांणे(इ.स. 1643-1715) वेगवेगळ्या ललीत कलांवांगडाच फर्निचरांत येवजणपुर्वक उदरगत केली आनी फ्रांसाची अशी वेगळी बरोक शैली निर्माण केली. इंग्लंडांत पयल्या चार्ल्साचे कारकिर्दींत इनिगो जोन्स ह्या वास्तुशिल्पकाराच्या फुडारपणाखाला पाललाद्द्योचे शैलींतल्या फर्निचराचो पुरस्कार जालो.ह्या शतमानांत इंग्लंडांत राजवाड्यांतलें फर्निचर चवदाव्या लुईन पुरस्कृत केल्ले शैलीचे धर्तेचेर आशिल्लें. ह्या काळांत इंग्लंडांत वेताचें फर्निचरय प्रचारांत आशिल्लें. ह्या शतमानांत चीनांतल्या युरोपीय देशांनी जायतें फर्निचर आयात करप