उपरांत थंयचे राश्ट्रवादी मुक्ती चळवळीन ल्वांगप्राबांगच्या’ राजाक सत्तेभायरो केलो. पूण फ्रांस सैन्यान लाओसाचेर घुरी घालून ऑगस्ट 1946त एक खाशेले कबलातीवरवीं 1904 सावन ल्वांगप्राबांगचे गादयेर आशिल्ल्या सिसाव्हाँग व्हाँग राजाक परतून लाओसाचे सत्तेर हाडलो. राजान 1947त नवें संविधान आपणावन फ्रांसाकडेन लाओसाक स्वतंत्र सार्वभौम राश्ट्राचो दर्जो दिवंचो अशो कबलाती केल्ल्यो. 1953त व्हिएतनामी साम्यवादी फौजांनी लाओसाचेर घरयो घाल्यो. 1950त प्रिन्स सूफानूव्होंग हाच्या फुडारपणाखाला पॅलेट लाओ हे साम्यवादी चळवळीची स्थापना जाली. पॅलेट लाओ ही आदली राजेशाय आनी फ्रेंचविरोधी आघाडी. 21 जुलय 1954 दिसा जाल्ले कबलातीवरवीं व्हिएतनामी आनी फ्रेंच सैन्य लाओसच्यान काडून घेतलें. उपरांत पॅथेट लाओना व्हिएतनामी साम्यवादी चळवळीच्या आदारान उत्तर लाओसांत आपलो शेक बसयलो. उपरांत हांगाच्या वेगवेगळ्या पक्षांभितर झगडीं जावन देशाची राजकीय स्थिती इबाडली. सूफानूव्होंग हाचो सवतीभाव प्रधानमंत्री जाल्लो पूण उजवे विचारसरणेच्या लोकांनी ताका दोन फावट सत्तेभायरो केलो. जनरल फूर्मा नोसावान आनी प्रिन्स बून ऊम हांच्या फुडारपणाखाल उजव्या विचाराच्या पंगडान 11 डिसेंबर 1960 दिसा राजधानी व्ह्यँत्यानाचेर ताबो मेळयलो. प्रिन्स बून ऊम हाच्या फुडारपणाखाल उजव्या पक्षान नव्या सरकाराची स्थापना केली. पूण पक्षांभितर झगडीं चालूच आशिल्लीं निमाणेकडेन 1961त झगड्याक लागून जाल्लें व्हड नुकसान आनी संयुक्त संस्थानाच्या सांगण्यावयल्यान झूज थांबयलें. झुजा संबंदीत जिनिव्हा शारांत आंतरराश्ट्रीय परिशद जावन लाओसाच्या तिनूय राजकीय पंगडांभितर सूवाना फूमा हाका प्रधानमंत्री करचो अशें एकमत जालें. हे कबलातीवरवीं 23 जुलय 1962 दिसा शासनाकडेन सगळी सत्ता दिवन, 7 ऑक्टोबर मेरेन देशांतलें सगळें परकीय सैन्य काडून घेतलें. संयुक्त संस्थानांनी लाओसाक पुराय हक्क दिवपाचें घोशीत केलें. पूण साम्यवादी फौज थंयच आसली. हाका लागून 1963त परत झगडीं सुरू जालीं. साम्यवाद्यांक विरोध करपाखातीर संयुक्त संस्थानान व्ह्यँत्यान शासनाक लश्करी, अर्थीक आदार, जाल्यार पॅथेट लाओक उत्तर व्हिएतनामान सैनिकी आदार दिलो. दोनूय पंगडांमदीं व्हड झूज पेटलें. थंय शांतताय प्रस्थापीत करपाचे खूब यत्न जाले. पूण तांकां यश आयलेंना. 5 एप्रिल 1974 दिसा पॅथेट लाओ आनी बिगर साम्यवादी पंगडांचें सारकेंच प्रतिनिधित्व आशिल्ल्या नव्या जोड सरकाराची स्थापना जाली. सूव्हाना फूमा परत प्रधानमंत्री जालो. ह्या वेळार देशाच्या तीनचतुर्थांश क्षेत्राचेर आपलो शेक आशिल्ल्याचो दावो पॅथेट लाओ हाणें केल्लो. एप्रिल 1975 त अमेरिकेच्या फाटबळान व्हिएतनाम आनी कांपुचियेंतलें शासन पुराय लाओसाचेर लश्करी आनी राजकीय ताबो मेळोवपाचे यत्न केले. 23 ऑगस्ट 1975 दिसा पॅथेट लाओचो लाओवयलो प्रभाव चड घट्ट जालो.
2 डिसेंबर 1975त लाओ पिपल्स डॅमॉक्रॅटिक रिपब्लीकाची घोशणा केली. प्रिन्स सूफाननूव्होंग हाका राश्ट्रध्यक्ष आनी कायसोने फौमपिट्टान हाका प्रधानमंत्री म्हणून वेंचून काडलो. राजा सव्हांग वथ्यना हाणें आपल्या पदाची सोडचीट दिल्ल्यान थंयची राजेशाय काबार जाली. 1979त लाओ पॅट्रिओटीक फ्रंटाचें लाओ फ्रंट फॉर नॅशनल रिकन्स्ट्रक्शन अशें रुपांतर केलें. हातूंत साबार राजकीय आनी भौशीक पंगडांचो आस्पाव जाता. उपरांतच्या धा वर्सांभितर साम्यवपाद्यांनी आपली सत्ता चड घट करून देशाचे अर्थवेवस्थेक भौशिक रूप दिवपाचें थारायलें. तांणी खाजगी वेपाराचेर बंदी घाली, तशेंच कारखान्यांचें राश्ट्रियीकरण आनी शेतवडीचें सामुहिकीकरण केलें. व्हिएतनाम आनी रशियेकडेन इश्टागतीचे संबंद जोडले. चिनी तंत्रज्ञ आनी सल्लागारांक धांवडावन घाले. हाचो परिणाम म्हळ्यार चिनान सरकार विरोधी गनिमी पंगडांक आदार आनी प्रशिक्षण दिवन लाओसाक धाडपाक लागले. हाका लागून लाओसांत परत तणावाचें वातावरण निर्माण जालें. हाचे वायट परिणाम देशाचे अर्थवेवस्थेचेर जावपाक लागले. देखून शासनान भौशिकीकरणाचे प्रक्रियेक इलो आळो घालो. खाजगी वेपाराक परतून मान्यताय दिवन बिगर- साम्यवादी राश्ट्रांकडच्यान आदार घेवपाचीय घोशणा केला.
देशाचो राजकारभार 1947त आपणायल्ल्या संविधानाप्रमाण चलता. लाओस हें संसदीय लोकशाय राश्ट्र. प्रधानमंत्री हो कार्यकारी आनी वैधानीक मुखेली. देशांत वट्ट 13 प्रांत आसून, फुडें तांची विेशांत वट्ट 13 प्रांत आसून, फुडें तांची वाभागणी जिल्ह, नगरक्षेत्र आनी खेड्यांमदीं केल्ली आसा. 1975 सावन थळावे प्रशासनवेवस्थेची पुनर्रचणूक केल्ली आसून, वेंचून काडिल्ल्या लोकांच्या समितींकडच्यान खेड्यांचो कारभार चलता. व्ह्यँत्यान शारांत सर्वोच्च न्यायालय आसा.
अर्थीक स्थिती : लाओसाचो अविकसीत देशांमदीं आस्पाव जाता. लोकांच्यो दीसपट्ट्यो गरजो भागोवपाक लेगीत थंय कुस्तार जाता. यादवी झूज आनी फ्रेंचानी लाओसांत खूब उणी भांडवल गुंतवणूक केल्ल्यान हो देश अविकसीत उरलो. येरादारी वेवस्थेचें उणेंपण आनी यादवी झूज हांकां लागून देशांतली साधनसंपत्ती चड प्रमाणांत उपेगांत हाडप शक्य जालेंना. 1975त स्वतंत्र प्रजासत्ताकाची घोशणा केले उपरांत खूब उद्देजक, देश सोडून गेले. हांगा कम्युनिस्ट पक्ष सत्तेर आयले उपरांत अर्थवेवस्थेंत थोडीभोव थिराय आयली. मर्यादीत उद्देगीक विकासाक लागून गरजेच्या निर्मिती उत्पादनाची देशाक आयात करची पडटा. शेतवड हो ह्या देशाचो मुखेल वेवसाय. देशांतले सुमार 80% ह्या वेवसायांत घुस्पल्यात. च्या, कॉफी, मको, कापूस, तंबाकू, मूग, भिकणां, वेलची, ताग, कसावा, बटाट, कणगां, अनस, ऊंस हीं हांगाचीं मुखेल पिकां. सद्या शिंपणावळ आनी साऱ्याचो उपेग करून शेतकी उत्पादन वाडोवपाचे यत्न चलतात.
