Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/365

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

1960 उपरांत रोमानियेचो कम्युनिस्ट मुखेली जॉर्ज घेरघीऊ – देज हाणें रशियेच्या हस्तक्षेपाक विरोध केलो. पूण 1965त देज हाका मरण आयलें. ताचे सुवातेर कम्युनिस्ट पक्षाचो मुखेली म्हणून आयिल्ल्या निकोले सेडसेस्कू हाणेंय रशियन हस्तक्षेपाक विरोध केलो. ताका देशांतल्या हेर कम्युनिस्ट फुडाऱ्यांचोय तेंको मेळ्ळो. तांच्या मतान दर एका कम्युनिस्ट राश्ट्राक आपलो वेवसाय, अर्थीक आनी विदेश धोरण थारावपाचे स्वतंत्र हक्क आसपाक जाय. कम्युनिस्ट राजवटीचे सुरवेच्या तेंपार रशियेच्या चेपणाखाला येवन देशान शेतवडीचेर चड भर दिल्लो. पूण 1960 उपरांत रोमानियन कम्युनिस्ट फुडाऱ्यांनी उद्देगधंध्यांचेर भर दिवन अस्तंत देशांकडेन आपले वेपारी संबंद जोडले. 1964त रोमानिया आनी अमेरिकेन आपल्या राजदुतांची अदलाबदल केली. रशिया आनी चीन हांच्या मतभेदा वेळारूय रोमानिया तटस्थ रावले. 1965त रोमानियेन नवें संविधान आपणावन आपलें पुराय स्वातंत्र जाहिर केलें. 1977त रोमानियेन आशिया आनी आफ्रिकेंतल्या साबार कम्युनिस्ट आनी हेर राश्ट्रांकडेन आपले राजकीय आनी वेपारी संबंद घट्ट केले.


कम्युनिस्ट मुखेल्यांनी आपणायल्ल्या उद्देगीक धोरणाक लागून रेमानियेचे शारी जिणेंत थोडीभोव सुदारणा जाली आनी हजारांनी लोकांक काम मेळ्ळें. पूण हेर कम्युनिस्ट राश्ट्रांच्या मानान रोमानियेंतलो जिणेचो दर्जो उणोच उरलो. दीसपट्ट्यो गरज पडपी वस्तुंची पुरवण करपाकय सरकार अपेशी थारलें. 1980त उद्देग धंध्यांची आनीक वाड करपाखातीर सरकारान अस्तंत युरोपी बँकाकडच्यान व्हड रीण घेतलें.


सेउसेस्कूच्या फुडारपणाखाला कम्युनिस्ट सरकारान लोकांचे जिणेचेर खूब बंधनां घाल्लीं. तशेंच, ताच्या सरकारांत भ्रश्टाचाराक ओतो आयिल्लो. हाका लागून डिसेंबर 1989त देशांतल्या हजारांनी लोकांनी तिमीसोरा शारांत निदर्शनां काडून कम्युनिस्ट सरकाराकडेन लोकांक चड स्वातंत्र्य आनी राहणीमानांत सुदारणा करची म्हणून तशेंच भ्रश्टाचाराक आळो घालपाची मागणी केल्ली. सरकारान फार पेटोवन तें निदर्शन मोडून उडयलें. तांतूत शेंकड्यांनी लोकांक मरण आयलें. ते घडणुके उपरांत सबंद रोमानियेंत सेउसेस्कू सरकाराआड विरोध जावपाक लागलो. बुखारॅस्ट शारांत लाखभर लोकांनी एकठांय येवन लोकांक चड स्वातंत्र्य दिवंचें म्हणून आनी सेउसेस्कूच्या राजिनाम्याची मागणी केली. त्या वेळार सुरक्षादलान जमावाचेर फार पेटोवन हजारांनी लोकांक जिवेशीं मारले. सेउसेस्कू सरकाराआड सबंद देशांत उठाव जावपाक लागले. उपरांत रोमानियन लस्कर त्या उठावाक मेळ्ळें. अशे रितीन लस्कर आनी सेउसेस्कू सुरक्षा दलांभितर झगडीं सुरू जालीं. 22 डिसेंबर 1989 दिसा उठावान आनीक हिंसक मोडण घेतलें तें पळोवन सेउसेस्कू आनी ताची बायल एलेना बुरवारॅस्ट शार सोडून पळून गेंली. पूण लश्करान तांकां धरून बंदखणींत दवरलीं. उपरांत खटलो भऱून तांचेर खुनाचो आनी सरकारी भांडवलांत केल्ले अफरातफरेचो आळ दवरून 25 डिसेंबर दिसा तांकां मरणाची ख्यास्त फर्मायली. अशे रितीन रोमानियेंतल्या कम्युनिस्ट हुकूमशायेचो अस्त जालो. उपरांत आदल्या कम्युनिस्ट पक्षांतल्या कांय पदाधिकारी आनी हेर वांगड्यांनी तयार केल्ल्या नॅशमल सॉल्वेशन फ्रंट पक्षान सरकारी सुत्रां आपल्या हातांत घेतली. फ्रंटाचो मुखेली आयोना इलेस्कू रोमानियेचो वावुरपी अध्यक्ष जालो. फ्रंटान सरकारी ताबो आपल्या हातांत घेतलो उपरांत सेउसेस्कून लोकांचेर घातिल्लीं साबार बंधनां काडून उडयलीं. बेकायदेशीर थारायल्ल्या पक्षांकूय सरकारी मान्यताय मेळ्ळीं. मे 1990 त जाल्ले उक्ते वेंचणुकेंत कम्युनिस्ट पक्षावांगडा हेर पक्षांनीय वांटो घेतिल्लो. तातूंत नॅशनल फ्रंटाक भोवमत मेळून इलेस्कू अध्यक्ष म्हणून वेंचून आयलो. पूण उपरांत जून – जुलय 1990त जाल्ल्या नव्या कायद्याक लागून ताका नॅशनल फ्रंट पक्षाच्या मुखेलपदाचो राजिनामो दिवंचो पडलो. नव्या कायद्याप्रमाण देशाचो राश्ट्राध्यक्ष हो खंयच्याच राजकीय पक्षाचो मुखेली आसपाक फावोना.


1990त जाल्ले वेंचणुकेंत नॅशनल फ्रंटाच्या वांगड्यांनी बळग्याचो उपेग करून सत्ता हातासल्या असो विरोधी पक्षांनी तांचेर आळ दवरलो. हाका लागून 1990च्या मध्याक सरकारविरोधी तशेंच सरकारमोगी निदर्शनां बुखारॅस्ट शाराच्या रस्त्तयांचेर जावपाक लागलीं. शेंकड्यांनी लोक जखमी जाले. अर्थीक स्थितींत सुदारणा घडोवन हाडपाक नॅशनल सॉल्वेशन फ्रंट अपेशी थरिल्ल्यान मुखारूय सरकार विरोधी निदर्शनां जायत रावलीं. उपरांत 1991चे अखेरेक खाण कामगारांनी केल्ल्या संपाक आनी उठावाक लागून नॅशनल सॉल्वेशन फ्रंट सरकाराक सोडचीट दिवंची पडली. ताचे सुवातेर फ्रंट पक्षाचोच शेक आशिल्लें संमिश्र सरकार आयलें. 1996त चडशा राश्ट्रीय उद्देगांचें खाजगीकरण केलें. 1996त जाल्लें वेंचणुकेंत कम्युनिश्टांचो पराभव जालो.


राजवेवस्था : रोमानियेंत 1940 वर्सा सावन कम्युनिस्ट पक्ष सत्तेर आशिल्लो. त्या पक्षाचो सबंद सरकारी बांदावळीचेर पुराय ताबो आशिल्लो. सचीव होच कम्युनिस्ट पक्षाचो मुखेली आसून तो हुकूमशायी पद्दतीन सत्ता चलयतालो. कम्युनिस्ट पक्षाचे फुडारीच देशाची न्यायवेवस्था आनी अर्थीक वेवस्था आपले मर्जेप्रमाण थारयताले. पूण 1991त खण कामगारांनी सरकारी धोरणांक खर विरोध केल्ल्यान नॅशनल सालवेशन फ्रंट पक्षाक राजिनामो दिवंचो पडलो. उपरांत रोमानियांत संमिश्र सरकार आयलें. 1996त कम्युनिस्टांचो पराभव जाल्या उपरांत फेब्रुवारी 1997 त रोमानियेचो राजा मायकल हो पन्नास वर्सांउपरांत रोमानियेंत आयलो.


अध्यक्ष हो राश्ट्र मुखेली आसून ताका भौशिक मतदानान वेंचून काडटात. प्रधामनंत्र्याची नेमणूक अध्यक्ष करता. सरकारी कारभार