हरण, कोले, रानदुकर, लिंक्स, मार्टेन आनी हेर मोनजात मेळटा. दक्षिणेक डॅन्यूब न्हंये भोंवतणच्या वाठारांनी वेगवेगळ्या प्रकारांची मोनजात आनी सवणीं मेळटात.
इतिहास : सगळ्यांत पयलीं रोमानियांत मनशाचो राबितो केन्ना जाल्लो हाचेविशीं इतिहासकारांक म्हायती मेळूंक ना. पूण इ.स. पयलीं. 300त थंय ‘डासियन’ लोक रावताले अशें सांगतात. शेतवड तशेंच भांगर आनी लोखण माल काडून शेजारी देशांकडेन तांचो वेपार करप हो तांचो मुखेल वेवसाय आशिल्लो. डासिय लोकांवयल्यान त्या वेळार रोमानियाक ‘डासिया’ अशें म्हण्टाले. इ.स. 106त सम्राट ट्रोजनच्या फुडारपणाखाला रोमी साम्राज्याक जोडलो. डासिया रोमी लोकांच्या शेकातळा गेले उपरांत रोमी वसणूककारांनी थंय आपलो राबितो केलो. उपरांत रोमी आनी डासियी लोकांभितर लग्नां जाल्ल्यान तांचेमदीं भरसण जायत गेली. त्या वेळार रोमी लोकांचो शेक चलत आशिल्ल्यान डासियन लोकांनी रोमी संस्कृताय आनी लॅटिन भास आपणायली. अशे रितीन रोमी लोकांच्या शेकाक आनी प्रभावाक लागून ‘डासिया’ प्रदेश रोमानिया म्हणून प्रसिदद जालो.
तिसऱ्या शेंकड्यासावन बल्गर, गोथ, ह्यून, मागियार, स्लाव आनी तारतर आक्रमकांनी रोमानियाचेर घुरयो घालपाक सुरवात केल्ली. तांणी रोमी लोकांक त्या प्रांतांतल्यान धांवडावन घालपाचो खूब यत्न केले. तांच्यो घुरयो 1100 मेरेन चालूच आशिल्ल्यो. त्या वेगवेगळ्या पंगडांतले कांय लोक आनी मुखेलपणान स्लाव लोक रोमानियनांकडेन लग्न जावपाक लागले. शेंकड्यांनी वर्सां चालू आशिल्ल्या त्या घुरयांक लागून देशाची राजकीय आनी अर्थीक स्थिती साप्प इबाडिल्ली. रोमानियाची सत्ता काबीज करपाखातीर ते पंगड एकमेकांआड झुजत आसले. त्या झुजांक लागून देशांत एकचाराची भावना निर्माण जाली. देशांत एकचार घडोवन हाडपाखातीर पयल्यो हालचाली 1250 आनी 1250 काळामदीं सुरू जाल्यो. त्या तेंपार रोमानियाचे दक्षिणेकडच्या वालाचीया प्रांतांतले लोक एकवटीत येवन तांणी स्वतंत्र राज्य निर्माण केलें. उदेंतेकडच्या मोल्दावीया प्रांतांतल्या लोकांनीय तशेंच केलें. दर एका राज्याचेर शेक चलतालो देखून तांकां प्रिन्सिपालीटीस अशें म्हण्टाले.
इ.स 1000त हंगेरीन रोमानियेचो उत्तरेकडेन आशिल्लो ट्रान्सील्वानियाचो चडसो वांटो हाताशिल्लो. तातूंत साबार रोमानियन लोकांचो आस्पाव आशिल्लो. उपरांत 1900 मेरेन तो हंगेरीकडेनूच आशिल्लो.
चवदाव्या शेंकड्याच्या दुसऱ्या अर्दांत रोमानियांत अस्तित्वांत आयिल्लो स्वतंत्र प्रिन्सिपालीटीस चड काळ तिगूंन शकल्यो नात. आशिया मायनरच्या ऑटमन तुर्कांनी 1476त वालाचीया राज्याचेर आनी 1504त मोल्दावीया राज्याचेर घुरी घालून तीं राज्यां आपल्या शेकातळा दवरलीं. उपरांत त्या राज्यांचेर तुर्की लोकांची सत्ता सुमार तीनशें वर्सांमेरेन उरली. तुर्काची सत्ता येवचें पयलीं लेगीत त्या दोनूय राज्यांतल्या शेतकामत्यांची परिस्थिती वायट आशिल्ली. तुर्की राजवटींत तांकां आनीक कर भरचो पडिल्ल्यान तांची स्थिती साप्प इबाडली. सतराव्या शेंकड्याच्या दुसऱ्या अर्दांत रोमानियाच्या वरिश्ठ घराण्यांतल्या लोकांनी (Nobles) तुर्की लोकांची सत्ता हाणून उडोवपाचे खूब यत्न केल्ले. देखून अठराव्या शेंकड्याचे सुरवेक तुर्कांनी दोनूय राज्यांचो राज्यकारभार चलोवपाखातीर गिरेस्त ग्रीक लोकांक आमंत्रीत केल्ले. ते ग्रीसी लोक कोंस्टाटिनोपलच्या फानार जिल्ह्यांतल्यान आयिल्ले. देखून रोमानियन लोक तांकां फानारिओट्स अशें म्हण्टाले. तांणी शेतकामत्यांची खूब सतवणूक केल्ली. फानारिओटांची सत्ता 1821 मेरेन तिगून आशिल्ली. तांच्या वायट कर्तुत्वांक लागून रोमानियनांनी ग्रीकांक धांवडावन घालचेखातीर तुर्कांचेर दबाव हाडलो.
अठाराव्या शेंकड्याचे निमाणेकडेन रशियन सैन्यान तुर्कींचेर साबार खेपे हार घालून तुर्की साम्राज्याचो कांय भाग हाताशिल्लो. उपरांत 1829त रशियन सैन्यान वालाचिया आनी मोल्दाविया प्रिन्सिपालीटीं घरयो घालून त्यो आपल्यो शेकातळा व्हेल्यो. 1830त रशियेन दोनूय प्रिन्सिपलीटीं खातीर ऑरगॅनिक स्टेट्स नांवांचें एक खाशेलें संविधान तयार केलें. तातूंत रोमानियेंतल्या वरिश्ठ लोकांचो आस्पाव आशिल्लो. अशे रितीन रोमानियांत प्रतिनिधीक सरकार सुरू जालें. रशियेन दोनूय प्रिन्सिपालिटींतलें आपलें सैन्य 1834त काडून घेतलें.
वालाचिया आनी मोल्दाविया प्रिन्सिपालीटीस एकचाराचे भावनेंतल्यानूच तयार जाल्ल्यो. एकुणिसाव्या शेंकड्याच्या मध्यार मेरेन ती भावना चड खर जाल्ली. 1859त दोनूय प्रिन्सिपालिटींतल्या लोकांनी राजकुंवर अलेक्झँडर जॉन कुझा हाका तांचो सामाईक राज्यकर्तो म्हणून जाहिर केलो. 1861त दोनूय प्रिन्सिसपालिटीस शासकीय नदरेन रोमानिया म्हणून एकठांय आयल्यो. रोमानियांत एकचाराची चळवळ घडोवन हाडप फाटल्यान मुखेलपणान शिक्षीत तरणाट्यांचो हात आशिल्लो. तातुंतले चडशे पॅरिसांतल्यान पदवी घेवन परत आयिल्ले. पॅरिसांत शिकता आसतना तांच्या मनाचेर त्या वेळार युरोपांत प्रचलित आशिल्ल्या क्रांतिकारी प्रणालीचो प्रभाव पडिल्लो. रोमानियांत परतले उपरांत त्या तरणाट्यांनी देशांत सुदारणा घडोवन हाडची आनी लोकशायेचो पुरस्कार करचो म्हणून मागण्यो केल्यो. हाका लागून राजकुंवर कूझाच्या फुडारपणाखाला सरकारान साबार गिरेस्त लोकांच्यो जमनी विकत्यो घेवन त्यो शेतकामत्यांक दिल्यो. गरिबांक फुकट शिक्षण दिवचे खातीरूय ताणें साबार शाळा उक्त्यो केल्ल्यो. गरिबांक दिसानदीस सवलती मेळटात तें पळोवन वरीश्ठ लोकांनी कूझा सरकाराक विरोध करून 1866त ताका राजिनामो दिवपाक लायलो. उपरांत त्या गिरेस्त लोकांनी होहेंजोलर्नच्या कार्ल हाका रोमानियेचो
