Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/361

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

रोमी वर्णमाळ मोटीं अक्षरां ल्हान अक्षरां (मॉडर्न कॅपस) (लोअर केस) कोंकणी वर्णमाल गॉथीक इटलीक रोमी गॉथीक इटली रोमी

                               A                                        a             अ, ॲ, आ, ए	
               B                  b     ब    
               C		          c    	क,च
		    D		           d		ड, द							            E		           e	    इ, ई, ए
               F   	            f	    फ

G g ग, ज

               H                    h     ह
               I			         i		इ

J j ज

               K                      k     क
                 L                                                l  	  ल
                        M                                               m	म
                              N                                                n	ण, न
                             O                                                 o	ऑ, ओ
                              P                                                 p	प
                          Q                                               q	क, क
                            R                                                r	र
                            S                                                s  	झ, श, र
                            T                                                t	  ट
                            U                                               u	अ, उ, यू
                            V                                                v	व, व्ह
                            W                                               w	व
                             X                                                x	क्स, क्ष
                             Y                                                y	य
                             Z                                                 z	झ

रोमां द ला रोझ : संवसारांतलो नामनेचें फ्रेंच दीर्घकाव्य. गीयोम द लॉरीस आनी झांद म्यून हे ह्या काव्याचे कर्ते. लॉरीसाचे जिणेविशीं निश्र्चीत स्वरुपाची कांय म्हायती मेळना. झां द म्यून हो विद्यावंत व्यासंगी आसलो. ताणें व्हिजीशिअसच्या De re Militari ह्या ग्रंथाचो, तशेंच बोईथिअसच्या De Consolatione Philosophiac ह्या ग्रंथाचो फ्रेंच अणकार केला.


ह्या दीर्घकाव्याचो पुर्वार्ध सु. 4,000 वळींचो आसून उत्तरार्ध सु. 18,000 वळींचो आसा. पुर्वार्धाची रचना गीयोम द लॉरीस हाणें 1225 – 40 ह्या काळांत केली आसुंये तर झां द म्युन ह्या काव्याचो उत्तरार्ध सु. 1275 – 80 ह्या काळखंडांत रचिल्ल्याचें दिसता.


ह्या काव्याचें स्वरूप थोडेभितर अशें – कवीक एक सपन पडटा तातूंत तो एका पोरसांत भोंवत आसा अशें कवीक दिसता. ह्या पोरसांतले एके सोबीत गुलाबाचे कळयेकडेन तो आकर्शीत जाता आनी कामदेवाचे सुवादीन वेता. ही गुलाबकळी मेळोवपाच्या यत्नांत कांय जाण ताका आदार करतात, जाल्यार कांय जाण आडखळी हाडटात. ह्यो सगळ्यो व्यक्ती रुपकात्मक आसात. सौजन्यपुताच्या आदारान गुलाबकळयेलागीं वचून तिचो उमो घेतकच निंदा, लोकोपवाद, भंय कवी फाटल्यान लागतात आनी कवीक पळपाक लायतात. गुलाब कळये भोंवतणीं वण्टी उबारतात आनी तिचेर नदर दवरपाची वेवस्था करतात. ह्या काव्याचो गीयोम द लॉरीसकृत पुर्वाध हांगा सोंपता.


गीयोम द लॉरीसाचें अर्दें उरिल्लें काव्य झां द म्हूना हाणें पुराय केलें. ताचे रचणुकेचें स्वरूप खूब वेगळें आसा. गीयोम द लॉरीस हो उमरावी श्रोतृवर्गाखातीर एक रुपककाव्य बरयतालो. झांद म्यूनान बरयल्ल्या ह्या काव्याचो उत्तरार्ध पळयल्यार, तातूंत रुपकात्मकतेक तुळेन गौणत्व आयिल्लें दिसता. झांद म्यूनामुखार आशिल्लो श्रोतृवर्ग सादारण आनी दृश्टीकोण मध्यम वर्गांतलो आसा. ताचेर प्रबोधन काळाचो प्रभाव आसा. कोणाय ज्ञानकोशकाराचे भूमिकेंतल्यान तो कथौधांत वेगवेगळ्या विशयावयलीं आपलीं मतां आनी भाश्यां मांडटा. सैमाचे नेम पाळचे, हें ताचें तत्वज्ञानाचें सार. सैमाचीं गुपितां बुध्दीच्या आदारान समजून घेवपाची गरज ताणें उक्तायल्या. ताचेर प्लाटो, ॲरिस्टोटल, व्हर्जिल, हॉरिस, बोईथिअस, रॉजर बेकन, जॉन ऑफ सॉल्झबरी हांचो प्रभाव आसलो. ताणें आपले विचार मांडटना बायलांचेर उपरोधप्रचुर टिका केल्या. सैम आनी कला हांचे संबंद, विज्ञान हांचेर ताणें बरयलें. तेचप्रमाण वंशपरंपरेन चलपी सरदारकी, लग्नसंस्था, लोभी, भिक्षूक हांचेविशींचे आपले विचार ताणें उक्तायल्यात. गुलाबकळयेची कथा ताणें सुरवांत केल्या.


ह्या काव्याचीं हातबरपां उपलब्ध आसात. चवदाव्या – पंदराव्या