सगळ्यांची उदरगत करप हो इंटरॅक्टाचो मुखेल हेतू. रोटरी क्लब हो इंटरॅक्ट क्लाबाचो प्रायोजक आसा. 1987 चे निमाणेकडेन 85 देशांतल्या 460 डिस्ट्रिक्टांमदीं 5,000 वयर इंटरॅक्ट क्लब आसून तांच्या वांगड्यांची संख्या सुमार 1,18,000 आशिल्ली. ह्या आंतरराश्ट्रीय रोटरीन जगांतल्या सगळ्या रोटरी क्लब आनी इंटरॅक्ट हांच्या सहकारान 18 ते 28 वर्सां पिरायेमदल्या चले चलयांखातीर ‘रोटरॅक्ट’ (रोटरी इन ॲक्शन) ही नवी संस्था निर्माण केली. रोटरियनांच्या बायलांक संस्थेच्या वेगवेगळ्या कार्यावळींनी वांटो घेवचो ह्या उद्देशान रोटरीन ‘इनरव्हील’ नांवाची नवी संस्था उबी केली.
महाराष्ट्रा राज्यांत पयलो रोटरॅक्ट क्लब ‘रोटरी इंटरनॅशनल क्र. 314’, 6 ऑगस्ट 1968 वर्सा अंबरनाथाक सुरू जालो. रोटरॅक्टाच्या वांगड्यांक रोटरॅक्टर म्हण्टात. संवसारांतल्या 105 देशांमदीं रोटरॅक्टाचे 5,000 परस चड क्लब आसून, तांची वांगडी संख्या एका लाखावयर आसा. ही रोटरी इंटरनॅशनल ही संघटना वांगड्यांच्या सहकार्यान वेगवेगळ्या तरांचे भौसाचें कल्याण जायसारके उपक्रम करतात.
-कों. वि. सं. मं.
रोबॉट : मानवी हिकमतीचीं कामां करपी स्वयंलीत पूण मानवी नियंत्रीत अशें यंत्र. भारतीय भाशांनी ताका यंत्रमानव म्हणप जाता. इंग्लीशींत वापरांत आशिल्ली रोबॉट ही संज्ञा चॅक भाशेतल्या robot’a ह्या उतरावयल्यान आयिल्ली आसून तिचो अर्थ बेठबिगारी (मोबदल्याबगर करून घेतिल्लें काम) असो आसा. हे संज्ञेचो आधुनिक उपेग कारेल चापके ह्या चॅक नाटककारान 1920त बरयल्ल्या R.U.R (रॉसन्स युनिव्हर्सल रोबॉट्स) ह्या नाटकांतल्यान रूढ जालो.
रोबॉट हो आधुनिक सोद आसलो तरी तत्सम यंत्रणेची कांय प्रमाणांतली कल्पना आदल्या काळांत मेळटा. आयचे रोबॉटाचे व्याख्येंत, व्याप्तींत, संकल्पनेंत आनी तत्वांत जरी आदल्या काळांतल्या यंत्र मानवाचे कल्पनेक रोबॉट ही संज्ञा दिवंक मेळचिना, तरी खंयच्याय शास्त्राची प्रगती ही खंयचे ना खंयचे कल्पनेचें विस्तारीत रूप आसता. ह्या न्यायान आनी नात्यान आयच्या रोबॉटाचो संबंद आदले मुस्तींतल्या मानवयंत्राचे कल्पनेकडेन लायलो जाल्यार तें व्हडलेशें चुकता अशें जावचेंना. वाफेच्या आदारान मंदिराचीं दारां उक्तीं करपी इजिप्ताच्या धर्मगुरूंनी यंत्रणा वापरिल्ली असो उल्लेख मेळटा.
होमर ह्या ग्रीस कवीन इलिअड ह्या म्हाकाव्यांत अग्नी, धातुकर्म आनी यंत्रशास्त्र हांचो देव हीफिस्टस हाची सेवा दोन यंत्रीक बायल पुतळे करताले असो उल्लेख केलो मेळटा. पुर्विल्ल्या चीनी आनी इथिओपियन लोकांनीय लोकांनीय उदकाचे आनी वाफेची शक्तीचेर हालचाल करपी पुतळे तयार केल्ल्याचो पुरावो मेळटा. कथासरित्सागर ह्या इकराव्या शेंकड्यांतल्या भारतीय संस्कृत कथासंग्रहांत यंत्रीक बावल्यांचो उल्लेख सांपडटा. अठराव्या शेंकड्यांत प्येर आनी आंरी झाकड्रॉझ ह्या स्वीस भावांनी घड्याळींत वरांचे टोले वाजोवपी, वद्यां वाजोवपी, लेखणेन बरोवपी, चित्रां काडपी स्प्रिंगचलीत मनीस तयार केले. अमेरिकेंत स्युअर्ड बॅबिट हाणें 1892त तयार केल्ले चलित्रयुक्त यारींत भट्टेंतलो हुनहुनीत तिख्याचो गुळो भायर काडून जाय थंय दवरपी हाताची रचणूक केल्ली.
सुरवेक रोबॉटाची व्याप्ती सादारण उद्दिश्टां खातीर वापरपाचें आयूध इतलीच आशिल्ली. उपरांत, यंत्रमानव निर्मितींत आधुनिक तत्वांचो वापर जावन आनी आधुनिक विज्ञानीक सोदांचो आदार घेवन, खाशेल्या कामाच्या आनी आधुनिक विज्ञानीक सोदांचो आदार घेवन, खाशेल्या कामाच्या आनी खाशेल्या दर्ज्याच्या रोबॉटांची निर्मिती जाली. सकयल दाखयल्ल्या कोश्टकांत रोबॉटांचे निर्मिती जाली. सकयल दाखयल्ल्या कोश्टकांत रोबॉटांचे कांय प्रकार दाखयल्यात. तातुंतले सगळेच प्रकार सध्याक अस्तित्वांत नासले तरी तशा रोबॉटांच्या अस्तित्वाची कल्पना आयच्या तंत्रज्ञांनी केल्या.
| चडट्या क्रमान क्षमताय | मनशा सारको दिसपी नासल्यार नांव | मनशाभाशेन दिसता आनी मनशाभाशेन आसा जाल्यार नांव |
|---|---|---|
| पूर्व मुद्रित कार्यावळीप्रमाण कार्यकरपी | ऑटोमॅटन | ऑटोमॅटन |
| आनी गतिशील आशिल्लो | मेकॅनॉयड | मेकॅनॉयड |
| आनी तातूंत संगणक आनी तांक आशिल्लो | ॲड्रॉयड | ह्युमॅनॉयड |
| आनी अनुकली आनी अणभवावयल्यानशिकपाची तांक आशिल्लो | सायबोर्ग | सायमॅन |
| आनी मनशापरस चड भौतीक आनी मानसीक तांक आशिल्लो | हायबोर्ग | सूपरसायमॅन |
आधुनिक रोबॉटांत सेवाचलित्रां, प्रकाशीय सांकेतक, पुनःप्रदाय क्रियेच्या आदारान करतल्यो सुदारणा आनी नियंत्रण, सुक्षम इलॅक्ट्रॉनिकी, संगणक, उच्चस्तरीय भाशांतलें कार्यक्रमण आनी सुविकसीत संवेदक ह्या सगळ्यांचो आस्पाव केला. असो रोबॉट रोकडोच क्रियाशील, अचूक यंत्राच्या स्वरुपाचो आसून एकलो वा कसलेय व्हडले प्रणालीचो वांटो म्हणून विश्र्वासना काम करता. हातुंतलो बरोचसो विकास 1940 – 60 ह्या काळांत जालो आनी तातुंतलो कांय दुसऱ्या
