रे हाणें उपलब्द आशिल्ल्या कच्च्या मालासावन सादीं वखदां तयार करपाचो घरगुती धंदो सुरू केलो. 1892त ताणें बेंगॉल कॅमिकल अँड फार्मास्युटिकल वर्क्स हो भारतांतलो पयलो वखदा निर्मितीचो कारखानो काडलो. 1901त ताणें कारखान्याचे लिमिटेड कंपनींत रुपांतर केलें. सल्फ्युरिक आम्ल तयार करपी यंत्रणा भारतांत पयली उबी केली. 1904 वर्सा बंगाल सरकारान ताका युरोपांतली नामनेची रसायनीक प्रयोगशाळा पळोवपाखातीर अभ्यास दौऱ्याचेर लंडनाक धाडलो. 1912 वर्सा लंडनाक आनी 1929 वर्सा केंब्रिजाक भरिल्ल्या ब्रिटीश साम्राज्य विद्यापीठ परिशदेक, कलकत्ता विद्यापिठाचो प्रतिनिधी म्हणून तो उपस्थित आशिल्लो.
भारतांतल्या पोरन्या आयुर्वेदाच्या संस्कृत ग्रंथाचें संशोधन केले उपरांत ताणें 1902 वर्सा ‘हिस्टरी ऑफ हिंदू कॅमिस्ट्री’ ह्या ग्रंथाचो पयलो खंड आनी 1909 वर्सा ह्या ग्रंथाचो दुसरो खंड उजवाडायलो. 1932 वर्सा ‘लायफ अँड एक्स्पीरियन्सीस ऑफ ए बँगॉल कॅमिस्ट’ ह्या आत्मचरित्राचो पयलो खंड आनी 1935 वर्सा दुसरो खंड उजवाडायलो. हाचें बंगाली भाशांतर ‘आत्म चरित्र’ 1937त ताणें उजवाडायलें.
ताणें केल्ल्या कार्याखातीर इ.स. 1919त ब्रिटीश सरकारान ताका नायट (सर) हो किताब आनी देशबांधवांनी ‘आचार्य’ हो भोवमान दिलो. कलकत्ता, ढाक्का आनी बनारस ह्या विद्यापिठांनी ताका डी. एससी. पदवी दिली. 1934 वर्सा डॉयश ॲकॅडेमी ऑफ म्युनिक आनी लंडन कॅमिकल सोसायटी ह्या संस्थांनी ताका सन्माननीय वांगडीपद दिलें.
तो भारतीय विज्ञान परिशद (1920), बेंगॉल लिटररी कॉन्फरन्स (1910), इंडियन कॅमिकल सोसायटी (1935), इंडियन सायन्स न्यूस ॲसोसिएशन (1935), बंगीय साहित्य परिशद (1931- 34) ह्या संस्थांचो अध्यक्ष आशिल्लो.
इ.स. 1921 वर्सा ताणें कलकत्यांतल्या युनिव्हर्सिटी ऑफ सायन्स अँड टॅक्नॉलॉजींतल्या रसायनशास्त्र विभागाक दोन शिश्यवृत्यांखातीर देणग्यो दिल्ल्यो. 1922 वर्सा रसायनशास्त्राच्या नागार्जुन पुरस्काराक लागून आनी 1936त प्राणीविज्ञान आनी वनस्पतिविज्ञान ह्या विशयांच्या सर आशुतोष मुखर्जी पुरस्काराखातीर ताणें देणग्यो दिल्यात.
-कों. वि. सं. मं.
रैना, तापीश्र्वर नारायण : (जल्म : 21 ऑगस्ट 1921 जम्मू; मरण : 19 मे 1980 ओटावा).
भारताचो आदलो भूंयसेना मुखेली (1975-79). जनरल रैना पंजाब विद्यापिठातल्यान पदवीधर जालो. उपरांत ताणें हिंदुस्थानांतल्या सैनिकी दलांत प्रवेश केलो. लश्करांत ताची युध्दकालीन राजादिश्ट अधिकारी (इमर्जन्सी कमिशण्ड ऑफिसर) म्हणून नेमणूक जाले उपरांत तो चवदावे कुमाऊँ पायदळ पलटणींत दाखल जालो. दुसऱ्या म्हाझुजांत आग्नेय आनी मध्य आशियांतल्या आघाड्यांवयल्या झुजांनी ताणें वांटो घेतलो आनी मलायांतल्या झुजांत ताका आपलो एक दोळो वगडावंचो पडलो. जम्मू आनी काश्मीरांतल्या सैनिकी कारवायांनी (1948) ताणें वांटो घेतलो. 1957 – 59 ह्या काळांत ताची लॅफ्टनंट कर्नल ह्या पदाचेर नेमणूक जाली. 1962 वर्साच्या भारत – चीन संघर्शांत रैनाकडेन लडाख शीम प्रदेशाच्या संरक्षणाचें काम आशिल्लें. लडाखा भोंवतणचें क्षेत्र हें चीनी आक्रमण परतावपाचे नदरेन मर्मक्षेत्र आशिल्लें. चीनाचें वरिश्ठ सेनाबळ लक्षांत घेवन रैनान सुचकताय दाखोवन फाटीं सरपाचें तंत्र आपणायलें आनी आपल्या सैन्याची जावपी जीवहानी वांटायली.
फुडें रैनान नवी दिल्लींत राश्ट्रीय सैनिकी महाविद्यासयांतल्यान सरंक्षणाविशींचो सर्वोच्च शिक्षणक्रम 1964 वर्सा पुराय केलो. 1966त ताणें पांयदळांत एके तुकडेचो ब्रिगेडियर जनरल म्हणून काम केलें. त्याच वर्सा मेजर जनरल म्हणून ताका उंचेलें पद मेळ्ळें. सप्टेंबर 1970त ताची भारतीय भूंयसेना मुख्यालयांत डॅप्युटी ॲडज्युटण्ट जनरल म्हणून नेमणूक केली. 1971 वर्सा भारत – पाकिस्तान संघर्शाच्या वेळार ताणें तेन्ना उदेंत पाकिस्तानांत दुसऱ्या भूंयसेना तुकड्यांचें मुखेलपण केलें.
छलना आनी खुलना ह्या शारांचेर ताबो मेळोवप आनी म्हत्वाचो हार्डिज पूल हस्तगत करप आनी वारिसालमेरेन सैन्यदलान धडक मारप अशें काम ताचेर सोंपयल्लें. ताचेआड उदेंत पाकिस्तानाचो सेनापती जनरल नियाझी आसलो. झुजाचे मोहिमेंत रैनांची कामगिरी जैतिवंत थारली. ढाक्काचेर नियंत्रण करपाचो ताका मान मेळ्ळो. 1973 वर्सा भारतीय भूंयसेनेच्या अस्तंत विभागाचो मुखेल म्हणून ताची नेमणूक जाली. 1975 त जनरल ह्या पदाचेर ताची भूंयसेनाध्यक्ष म्हणून ताची नेमणूक जाल. 5 फेब्रु 1979 वर्सा तो ह्या पदावयल्यान नीवृत जालो. निवृत्त जालो. निवृत्तीउपरांत भारत सरकारान ताची सरकारान ताची कॅनडांत उच्चायुक्त म्हणून नेमणूक केली.
भारत चीन संघर्शाच्या कार्याच्या कार्याखातीर 1962 वर्सा भारत सरकारान ताका महावीरचक्र प्रदान केलें. 1979 वर्सा ताका पद्मभूषण हो किताब फावो जालो.
-कों. वि. सं. मं.
रैवतक : भारतांतलो एक पुर्विलो दोंगर. ह्या दोंगराच्या स्थाननिश्र्वितीविशीं एकमत ना. पुराणांतल्यान वर्णनावयल्यान हो दोंगर सद्याच्या गुजरात राज्यांत आशिल्लो अशें दिसता. वासुदेवाचो पूत कृष्ण हाणें व्दारका नगरी रैवतक पर्वताच्या मुळसांत वसयली म्हणपाचो महाभारतांत उल्लेख मेळटा, पूण गुजरात राज्याच्या जामनगर आनी
