दितालो. तशेंच तो व्हड तत्वज्ञानी आनी धर्म- कर्माच्या आचरणांत अग्रगण्य आशिल्लो. पूण ह्या सगळ्या गुणांचेर मात करपी दुर्गुण ताचेकडेन आशिल्लो. ताकालागून ताचेकडे आशिल्ल्या गिणांचो बऱ्या कामाखातीर उपेग जालो ना. कांय रामायणांत आडवाद म्हणटा तशें रावणाचें उदात्तीकरण करपाचो यत्न जाला आसलो, तरी वाल्मिकीरामायणांत ताका एक खलपुरुश म्हणूनच चड चितरावप जाला. लोक मानसांतय ताची प्रतिमा चड प्रमाणांत घोळटा. -कों. वि. सं. मं.
राव, पामुलपती वेंकट नरसिंह: (जल्म: 28 जून 1921, करीमनगर, आंध्र प्रदेश).
भारताचो णवो प्रधानमंत्री. एक कुशळ आनी अणभवी प्रशासक, प्रधानमंत्री राजीव गांधीचे हत्ये उपरांत धावे लोकसभा वेंचणुकेंत इंदिरा काँग्रेस पक्षाक घसघशीत यश मेळ्ळें. तेन्ना पी.वी. नरसिंह रावाक इंदिरा काँग्रेस पक्षाचो मुखेली म्हणून वेंचून काडलो (1991). उपरांत तोच प्रधानमंत्री जालो. ह्या पदाचेर पावपी तो भारताचो पयलो नेता. ताणें उस्मानिया, मुंबय आनी नागपूर विद्यापिठांतलो उच्च शिक्षण घेतलें. ताणें बी. एससी. आनी एल्एल्. बी. पदवी घेतल्या. तशेंच ताणें साहित्यरत्न ही उपाधीय मेळयली.
पी. व्ही. नरसिंह रावान आपली जीण एक शेतकामती म्हणून सुरु केली. पूण उपरांत ताणें वकालत सुरु केली. प्रधानमंत्री जावचे पयलीं ताणें केंद्र सरकारांत सुरक्षा, विदेश, मानव संसाधन, विधी, आरोग्य आनी शिक्षण मंत्री म्हणून वावर केला. ताका भारताचो एक बरो विदेश मंत्री म्हणू गौरव प्राप्त जाला. तो पयलीं 1962 त आंध्राचो मंत्री आनी उपरांत मुखेलमंत्री जालो.
विध्यार्थी दशेंत आसतनाच ताचे राजनितीक जिणेक प्रतिबंध जाली. निजाम सरकारान ‘वन्दे मातरम्’ पद म्हणपाचेर प्रतिबंध लायिल्ले, तेन्ना 1938 त सुरु जाल्या आंदोलनांत ताचो म्हत्वाचो वांटो आसलो. 1942 त सुरु जाल्या ‘भारत छोडो’ आंदोलनांत ताणें सक्रिय वांटो घेतिल्लो. तेखातीर ताणें आपली वकालत सोडून दिल्ली. भारताक स्वातंत्र मेळ्ळ्या उपरांत 1957 सावन तो 20 वर्सा मेरेन आंध्र प्रदेश विधामसभेचो वांगडी आसलो. 1962 त तो पयलो खेप संजीव रेड्डी मंत्रीमंडळांत मंत्री जालो. उपरांत ब्रह्मानंद रेड्डी सरकारांतय ताका मंत्रीपद फावो जाल्लें. 1971 ते 1973 मेरेन तो आंध्र राज्याचो मुखेलमंत्री आसलो. श्रीमती इंदिरा गांधीच्या शासन काळांत 1975 त तो काँग्रेस पक्षाचो महासचीव जालो. 1980 त तो विदेशमंत्री जालो. 1988 त परतून तेंच पद ताका फावो जालें.
1984 त तो सुरक्षा मंत्री जालो. उपरांत तो मानवसंसाधन विकास मंत्री जालो. राजीव गांधीची हत्या जाल्या उपरांत ताका पक्षाचो अध्यक्ष केलो. 1991 त जाल्ले वेंचणूकेंत इंदिरा काँग्रेस संसदीयय दलाचो नेता म्हणू वेंचून काडलो. अशे तरेन तो भारताचो णवो प्रधानमंत्री जालो. उपरांत 10 मे 1996 मेरेन तो त्या पदाचेर आसलो.
हिंदी, इंग्लीश, संस्कृत, तेलगू, कन्नड, मराठी फारसी, अरबी, स्पेनीश आनी फ्रेंच ह्या भाशांचेर ताचें प्रभुत्व आसा. ताका विश्वनाथ सत्यनारायणाच्या वेई पडारालू हाचो हिंदींत अणकार केल्लेखातीर साहित्य अकादमीचो पुरस्कार मेळ्ळा. तो स वर्सांमेरेन ज्ञानपीठ पुरस्कार चयनसमितीचो अध्यक्ष आसलो. -कों. वि. सं. मं.
रावळ : एक जात. हिका राऊळ वा रावळिया असेंय म्हणटात. हांची वसती चडकरुन गुजरात, राजस्थाम, महाराष्ट्र आनी कर्नाटक ह्या वाठारांत आसा. ह्या लोकांची आदीं भाट म्हणू नामना आशिल्ली. तांच्यांतलें कांय लोक शेती करतात, कांय विणकाम करतात जाल्यार कांय लोक सकाळीं उठून त्रिशूळ हातांत घेवन पदां म्हणत भीक मागतात. राजस्थानांतले रावळ लोक बारा बारा मनशांचो एक फड उबारुन गांवांनी भोवन लोकांक आपले नाच- गावपाचे खेळ करुन दाखयतात.
पंजाबांत रावळ नांवाचे लोक आसात. ते चडशे मुसलमान आसून तांकां जोगी अशेंय म्हणटात. ते भक्तीगीतां गावन भिक्षा मागतात. ताच्यांतले कांय लोक हकिमाचें काम करतात, जाल्यार कांय लोक भविश्य सांगपाचो धंदो करतात. रावळपिडीं हें नांव रावळ लोकांवयल्यान पडलें अशें सांगतात. मोहरमचे परबेवेळार हे लोक मंहमद पैगंबराच्यो कथा, ताणें केल्ले चमत्कार हाचेविशीं सांगून ताचीं स्तुती गीतां गायतात. गुजरातांतल्या रावळांमदीं बरिया, भलिया, सखिया आदी सात पोटभेद आसात. परमार, चोहान, वाणिया, पटलिया, गधेडिया, होरांची आदी आडनांवां तांच्यांत आसात. तांच्यांत धा वा बारा गांवांचो मेळून एक एक गट तयार केल्लो आसात. प्रत्येकान आपल्या गटाभितर लग्न संबंद जुळोवंक जाय असो तांच्यांत नेम आसा.
व्हंकलेचो बापूय न्हवऱ्याच्या घरा वता. चली पसंत पडल्यार न्हवऱ्याचो बापूय सुमार चाळीस रुपया तिचेखातीर देज दिता. ज्योतिशी लग्न म्हूर्त काडून दिता. लग्नाच्या तीन, पांच, सात वा णव दीस पयलीं न्हवरे – व्हंकलेच्या घरा गणपती प्रतिश्ठापना
