Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/149

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

मुखेल सर्वनामाः हांव ya; आमी mi; तूं ti; तुमीं vi; ता zon; ती ona; ते, ono; ते, त्यो, ती oni; स्वता sebya. हांची स्वामित्वरुपां moc, tvoi अशीं जातात. देर्शक सर्वनामां- हो, हे etot, तो, ते tot

संबंदीं- जो koto, riy

प्रस्नार्थक- कोण kto, किदें c’to

क्रियापद- वर्तमानकाळ प्रथमपुरूष एकवचनाच्या रुपाप्रमाण क्रियापदाचे तीन वर्ग मानल्यात. पयलो निमाणेकडेन yu आसपी, दुसरो u आसपी आनी तिसरो yom आसपी. हातूंत वर्तमान, भुत आनी भविश्य हे तीन काळ आनी पूर्ण; अपूर्ण (चालू) ह्यो दोन अवस्था आसात.

‘उलोवप’ हें क्रियापद तीन काळांनी दाखयलां.

वर्तमानकाळ

हांव उलयता- ya govorya तूं उलयता- ti govoris’ तो उलयता- on govorit भूतकाळ

हांव उलयलों- लें ya govorit, - la तूं उलयलो – लें- ti govorit, - la तो उलयलो- on govorit ती उलयली- ona govorita

भविश्यकाळः रशियन भाशेंत bit ‘आसप’ ह्या क्रियापदांचो भविश्यकाळ सिध्द जाता. ‘bit’ चो भविश्यकाळ असो- ya budu- हांव आसतलों ti budyes- तूं आसतलो on, ona budyet- तो, ती आसतली ते खातीर govorit उलोवप हाचीं भविश्यकाळाचीं रुपां अशीं जातलीं- ya budu govorit- हांव उलयन ti budyesgovorit- तूं उलयशी on budyet govorit- तो उलयतलो आज्ञार्थाचीं रुपां एकवचनी i, i आनी भोववचनी व itye, ‘tye हे प्रत्यय लावन जातात; govori govoritye ‘उलयतात’ हाचे भायर संकेतार्थ आनी विध्यर्य अशीं दोन वेगळीं रुपां आसात

देखी खातीर कांय उतरां दिल्यांत-

कों.वि.सं.मं.

रशियन साहित्यः रशियन साहित्याच्या इतिहासाचे चार काळ करूं येतात.- १) प्राचीन साहित्याचो काळ (११ वो ते १७ वो शेंकडो २) अठराव्या शेंकड्यांतलें साहित्य ३) एकुणिसाव्या शेंकड्याचे सुरवेकसावन रशियन क्रांतरीमेरेनचें साहित्य ४) क्रांती उपरांतचें वा सोविएत साहित्य.

प्राचीन साहित्य (११वो ते १७ वो शेंकडो) रशियन साहित्याचे सगळ्यांत पोरने नमुने इकराव्या शेंकड्यांतले आसात आनी ते ‘चर्च स्लाव्हेनिक’ ह्या नांवान वळखतले भाशेंत आसात. संत सिरिल (८२७- ६९) आनी संत मिथोडिअस (८२६- ८५ ) ह्या स्लाव जगतांतल्या संतांनी ‘चर्च स्लाव्होनिकांक व्हड प्रतिश्ठा मेळोवन दिली. पूण सतराव्या शेंकड्याच्या उत्तरार्धांत रशियन भाशेचो खऱ्या अर्थान वाङमयीन भास म्हणून उपेग जावपाक लागलो. सगळ्यांत पोरनें रशियन साहित्य हें, रशियेंतल्या समृध्द सांस्कृतिक केंद्र आशिल्ल्या किव्ह ह्या शाराच्या संस्कृतीक वातावरणांत निर्माण जालें. हें साहित्य धर्मीक आनी बोधवादी स्वरूपाचें आसा. ह्या साहित्याचेर बायझंटायन ग्रीक साहित्याचो लक्षणीय प्रभाव दिश्टी पडटा. सुरवेच्या लौकिक साहित्यांत चड करून इतिवृत्तांचो आस्पाव जाता. रशियेचो पुर्विल्लो इतिहास एकठावपाचे नदरेन हीं इतिवृत्तां खूब म्हत्वाचीं आसात. ‘पोव्हेस्त ओ व्हरेमेन्निख ल्येत’ (डकरावो शेंकडो, इं.शी. द टेल ऑफ बायगॉन यियेर्स) हें ह्या काळांतलें सगळ्यांत लोकप्रिय अशें इतिवृत्त आसा. कीव्ह हांगाच्या क्रिस्तांव मठांतल्या न्येस्तर ह्या संन्याशान तें बरयलां. फाटल्या कांय इतिवृत्तांचो फुडलो भाग बरोवन इतिवृत्तलिखाणाचे परंपरेचें सातत्य तिगोवपाच्या हेतान न्येस्तरान हें इतिवृत्त रचलां. १११२ मेरेनच्यो घडणुको ह्या इतिवृत्तांत आयल्यात. ‘ओ व्हरलामे इ झ्योसफे’ ही इकराव्या शेंकड्यांतली उल्लेख करपा सारकी कथा. ही कथा म्हळ्यार गौतम बुध्दाचे जिणेवयली एके भारतीय कथेक दिल्लें क्रिस्तांव रूप. रशियन लोककाव्यांत ‘बिलीनी’ ह्या काव्यप्रकाराचो आस्पाव जाता. हांकां रशियन म्हाकाव्यां म्हणू येता. हीं म्हाकाव्यां धाव्या शेंकड्यासावन रचपाक लागिल्लीं. लोकविद्येचे (folklore) आयचे अभ्यासाक ह्या म्हाकाव्यांची विभागाणी, कीव्हांचीं म्हाकाव्यां आनी नॉव्हगोरॉडचीं म्हाकाव्यां अशा दोन प्रकारांनी करतात.