Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/148

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

ताचे स्वररचनेंतल्यो सुमार ३००- ४०० रचना प्रसिद्द आसात आनी तातूंतल्या तीन चार गितांक संवसारीक कीर्त लाबल्या. देखीक- (१) ‘जन-गण- मन अधिनायक जय हे भारत भाग्य विधाता!’, (२) ’जदि जोर डाक शुने केऊ ना आसे तब एकला चलो रे’, (३) ’आमार शोनार बांगला आमि तोमार भाल बासि!’ आदी.

रवींद्र संगिताचें संगीतलेखन तपशिलान (खोलायेन) जाल्लें आसून तें तशाक तशें गावपाची रीत जाल्या. हे बाबतींत भारतीय संगिताच्या चडशा रागसंगितापरस तें वेगळें. बंगालाभायर संगिताचो प्रसार चडसो नासलो, तरी एका संवेदनशील, प्रतिभावान कवी- कलाकारान उतरां आनी स्वर हांचे नातें निश्चीत करपाचो स्वर यत्न केल्लो आसा, हें ताचें खाशेलेपण. पंकज मलिक, सुचित्रा मित्र, संतोष सेन गुप्ता, व्दिजेंद्र मुखर्जी, कनिका बॅनर्जी, हे चड उल्लेख करपासारके रवींद्र संगीत गायक आसात. सद्या रवींद्र संगिताचें शास्त्रीय शिक्षण कलकत्त्याच्या ‘रवींद्र भारती’, ‘विश्वभारती’ आनी ’शांतिनिकेतन’ ह्या सुवातीचेर दितात. हाचेभायर भारताच्या कांय हेर कडेनूय रवीद्र संगिताच्या शिक्षणाची सुविधा आसा.

कों. वि. सं. मं.

रवीः (पळयात सूर्य)

रशियन भासः युरोप खंडाचे उत्तरेक आशिल्ल्यो इंडो- युरोपियनांच्या स्लाविक फांट्याची रशियन ही सगळ्यांत म्हत्वाची भास. ह्याच फांट्यांत दक्षिणेकडेन मॅसेडोनियन आनी बल्गेरियन, सर्बी- क्रोआत आनी स्लोव्हेन जाल्यार अस्तंतेवटेन चॅक, सोराब, पोलाब आनी पॉलीश हांचो आस्पाव जाता. रशियन भाशेचे व्हडली रशिया, ल्हान रशिया आनी श्वेत रशिया अशे तीन भाग आसात. व्हडली रशिया देशाचे उदेंतेक आनी उत्तरेक पातळ्ळ्या. मॉस्को हो तिचो केंद्रबिंदू. ल्हान रशियन वा युक्रेनियन ही दक्षिणेकडली भास तिची एक वेगळी साहित्यिक भास आसा. श्वेत रशियन हो लोक बोलींचो एक वेगळो पंगड आसून तांचीय साहित्यिक भास आसा. ह्यो तिनय रशियनन भासो एकेच म्हळ्यार स्लाविकाचे एकेच बोलींतल्यान तयार जाल्लयो आशिल्ल्यान तांचेमदीं सारकेंपण चड आसा. रशियन भास सोविएट संधराज्याच्या सगळ्या घटकांनी आनी रशियेच्या प्रभावाखाला आशिल्ल्या वा प्रभावळींतल्या फिनलंड, एस्टोनिया, लाटाविया, लिथूएनिया, पोलंड, बेसारेबिया ह्या भोंवतणच्या प्रदेशांनी वापरतात. रशियन भाशिकांची संख्या २५ कोटींच्या लागसार आसून राजकीय नदरेन तिचो इंग्लिशी फाटोफाट क्रमांक लागता.

रशियन भास लिखाणा खातीर सिरिलॅक लिपींतल्या ३३ चिन्नांचो उपेग करता. रशियन उतरां एक dom, दोन strana, वा तीन robota अवयवांचीं आसतात. तीनांपरस चड अवयवांची उतरां चड नात. उतरांतल्या कंयच्या तरी अवयवांचेर परंपरागत बलाघात आसता. पूण ताचें स्थान आद्य, मध्य वा अंत्य आसूं येता, पूण तें निश्चीत आसता. आद्यातयुक्त अवयवा म्हऱ्यांतलो o वा a अस्पश्ट वा लागीं लागीं आद्यातहीन a भाशेन आसता.

हातूंत पुल्लिंग, स्त्रीलिंग, नपुंसकलिंग ही तीन लिंगां एकवचन आनी भ्रोववचन अशीं दोन वचनां; आनी कर्तृत्व, स्वामित्व, संप्रदान, कर्म, करण आनी अधिकरण ह संबंद दाखोवपी स विभक्ती आसात. सामान्यपणान निमाणी आशिल्ली नामां पुल्लिंगी, a, ya निमाणी आशिल्ली नपुंसकलिंगी आसतात.

प्रत्यय दाखोवपी तकटो

विशेशण- विशेशण हें ताच्या (विशेशणाच्या) लिंग, वचन, विभक्तीप्रमाण चलता. विशेशणाच्या अंत्य चिन्नाचे सुवातेर yeye हो प्रत्यय लावन तुलनात्मक रूप जाता. मूळ विशेशणापयलीं samiy हें उतर लावन श्रेश्ठत्व दाखोवपी रूप तयार जाता आनी नपुंसकलिंगी विशेशणरूप क्रियाविशेशणाचें कार्य करता.

संख्या- ‘एका’ बगर हेर संख्यावाचकां नामा प्रमाण चलयतात. कांय संख्यावाचकां अशीं-