खबरांपत्रांनी देखीक- द मॉर्निग पोस्ट, द डेली न्यूस (इंग्लंड), पोस्ट (जर्मनी), द टायम्स (इंग्लंड) हांणी टिका केली.
रनोन आपली उरिल्ली जीण कायद्याचो अभ्यास आनी संवसारीक शांतिकाय आनी निशस्त्रीपण हातूंत सारली. तशेंच द हेगच्या आंतरराश्ट्रीय लवाद मंडळाचो तो सभासद आसतना संवसारीक शांतिकाय आनी निशस्त्रीकरणाचें बारीकसाणीन पालन जावचें म्हणून खूब यत्न केले. ताच्या ह्या शांतता कार्या खातीर ताका १९०७ वर्सा एर्नेस्तो मोनेअता हाचे वांगडा शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार फआवो जालो.
आंतरराश्ट्रीय लवाद न्यायालयाच्या निकालांत शक्य तितली एकजूट आसची अशें ताचें मत आशिल्लें. फ्रांसाच्या सक्रीय राजकारणांत ताणें केन्नाच वांटो घेतलोना. ताणें आंतरराश्ट्रीय कायदो आनी वेपार हांचेर खूब लिखान केलां.
इंट्रोडक्शन टू द स्टडी ऑफ इंटरनॅशनल लॉ, कॉन्पेण्डियम ऑन कमर्शियल लॉ हे ताणें बरयल्ले कांय विशेश ग्रंथ.
रफी, महंमदः (जल्मः २४ डिसेंबर १९२४ कोडला सुलतानसिंग, जि. अमृतसर; ३१ जुलय १९८० मुंबय).
भारतीय चित्रपट सृश्टींतलो एक नामनेचो पाशर्वगायक. एक सघन शेतकार कुटुमबांत जल्मल्ल्या रफीक शेताची वा शिक्षणाची आवड ना तें पळोवन ताका लाहोराक ताच्या व्हडल्या भावा कडेन धाडलो. व्हडल्या भावान ताची गावपाची कला रोखडीच पारखिली आनी छोटे गुलाम अली खाँसाहेब अशा उस्तादांकडल्यान ताका गायन शिकोवपाची वेवस्था केली. ह्याच काळांत रफीची रगदारी पक्की जाली.
फुडें दोन वर्सां ताणें फिरोझ निझामी हाचे कडेन शागिर्दी केली. निझामी लाहोर नभोवाणी केंद्राचो संगीत दिग्दर्शक जालो तेन्ना ताणें रफीक नभोवाणीचेर गावपाची संद दिली. उपरांत निझामीची दिल्ली केंद्राचेर बदली जाली तेन्ना रफी दिल्लीक गेलो. ह्याच काळांत लाहोराक चित्रपट निर्मिती सुरू जाली. ‘गुलाबलोच’ (१९४४) ह्या पंजाबी चित्रपटांत संगीत दिग्दर्शक श्यामसुंदर हाणें रफीक दोन पदां म्हणपाची संद दिली. दिग्दर्शक नाझीर हाणें रफीक मुंबयचे चित्रपटसृश्टींत हाडलो आनी रफीन ताच्या ‘लैला मजनू’ (१९४५) ह्या चित्रपटांत ल्हान भुमिकाय केली. योगायोगान लाहोरचो संगीत दिग्दर्शक श्यामसुंदर तेन्नाच मुंबयंत आयल्लो आनी गाँव की गोरी (१९४५) ह्या पयल्याच हिंदी चित्रपटांत ताणें रफीक पाशर्वगायनाची संद दिली.
रफीचो गुरू फिरोझ हो त्याच वेळार जुगनू (१९४७) ह्या चित्रपटाचो संगीत दिग्दर्शक म्हणून मुंबयंय आयलो आनी रफीक त्या चित्रपटांत पाशर्वगायक म्हणून संद मेळ्ळी. तातुंतल्या ‘यहाँ बदला वफाका’ ह्या नूरजहाँ वांगडा गायिल्ल्या व्दंव्दगिताक लागून रपीचो खाशेले पंजाबी ढंगाचे गायकीक खूब नामना मेळ्ळी. ‘प्यार की जीत’ (१९४८) ह्या चित्रपटांतल्या ‘इस दिल के टुकडे हजार हुए’ ह्या हुस्नलाल- भगतराम हांणी स्वरबध्द केल्ल्या पदान रफीक खुबच नामना मेळ्ळी.
३६ वर्सांच्या काळांत रफीन आपल्या दर्दभरीत आवाजान २५ हजारांवयर पदां गायलीं आनी पयले श्रेणीचो पाशर्वगांयक म्हणून कीर्त मेळयली. हातूंत भजन, रागदारी, गजल, कवाली अशा विंगड विंगड गीतप्रकारांचो आस्पाव जाता. विविध भावनांनी विविध ढंगांतली स्वरसंपदा रफीकडेन आशिल्ली.
दिलीपकुमार, अशिककुमारहांचे सावन ऋषीकपूर मेरेन चडशा सगळ्या चित्रपटांतल्या नायकांक ताणें आपलो आवाज दिला. गुलाम हैदर, नौशाद, शंकर जयकिशन, ओ.पी.नय्यर, रोशन, सचिनदेव बर्मन, लक्ष्मीकांत प्यारेलाल, आर.डी.बर्मन, कल्याणजी- आनंदजी हांचे सारक्या हिंदी चित्रपटसृश्टींतल्या नामनेच्या संगीत दिग्दर्शकांची पदां रफीन गावन लोकप्रिय केलीं.
परदेशांत ताणें खूब फावटीं आपल्या संगिताच्यो कार्यावळी केल्यो. ताका ‘स’ फावटीं बरो पाशर्वगायक म्हणून ‘फिल्म फॅर’ पुरस्कार मेळ्ळे, ते अशे- ‘चौदवही का चाँद हो या आफताब हो’ (चौदहवी का चाँद), तेरी प्यारी प्यारी सूरत को (ससुराल), चाहुंगा मैं तुझे शाम सबेरे (दोस्ती), बहारो फूल बरसाओ (सूरज), दिल के झरोखे में तुझको बिठाकर (ब्रह्र्मचारी), क्या हुआ तेरा वादा (हम किसी से कम नहीं).
रफीन ‘बापूजी की अमर कहानी’ सारकीं देशभक्तिपर आनी हेर पदांय गायल्यांत. १९७३ वर्सा ताका ‘पद्मश्री’ हो किताब मेळ्ळो.
रबरः वनस्पतीच्या दिखापसून (सैमीक) आनी रसायनाचे प्रक्रियेपसून (कुत्रीम) तयार केल्लो पदार्थ.
हो रबर आयसोप्रीन एककांचे (CsH8) हायड्रोकार्बनी बहुवारीक (जायत्या एकक रेणूंच्या संयोगान जाल्ले जटील रेणू आशिल्लें संयूग) आसता. रसायनीक प्रक्रियांनी विकसीत केल्ल्या संस्लेशीत रबराचें रसायनीक संघटन वेगळें आसलें तरीय सैमीक खबरा सारके ताचे जायते भौतीक गूणधर्म आसात.
सैमीक रबरः प्येत्रो मार्तिरे दांगग्येरा (१४५७–१५२६) हो ह्या दिखाचें वर्णन करपी पयलो युरोपियन आशिल्लो. मध्य मेक्झिकोंतल्या ऍझटेक ह्या अमेरिकन इंडियन जमातींतल्या लोकांच्या पेल्लाच्या खेळाचें ताणें वर्णन केलां.
