Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/1012

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

हो। व्हावपाश्वातीर व्हरतात. माणीर ताका पुजेच्या जाण्यांचेर व्हरतात. गांवकरी आपल्या वांगडा एक सोन्याचो व्हडल्तो कळसो, उदकाचो एक पुशेयताच्या मुरुवार जायते दोणे मांडूज दवरतात. तातूंत तो मंत्र म्हणूज सोशे वोतता. माणीए तो कोंब्यामुश्वार सात एवेप धान्याचे गोटे उडयता आजी माणीर ताचो बळी दिता. मागीर सगळ्या भुतां-श्वेताक पियेतात आजी मेकळेपणान वागतात. जायत्या गांवांतल्यो चलयो-चलते ह्यावेळार एकठांय येतात आजी थंय तांचीं लज्जांय जुळटात, हें ह्या उत्सवाचे एवाशेलनेपण. ताचेउपरांत वैशारव म्हयळ्यांत बाहा ही उत्सव जाता. ह्या दिसांजी लोक आपलीं घशंदाशं फुलांजी सजयतात आत्नी शरीशकय करतात आळी तिका कोंब्याची बळी दितात. ह्या दिसा पितरांच्या अवशेशांचीय पुजा करतात. रोपिल्लया बॉयांक आंकूर फुटचे आजी बरीं रोपां तयार जावंचीं म्हणून हो उत्सव करतात. हेर उत्सव अशेतरेज त्या त्या वेळाश् मनयतात. हाच्याशिवाय चैत परब, दसरो, दिवाळी झारकिल्ले सणय ते व्हड एवोशयेन मनयतात. चेत परखेंत ते महादेवाची, दसन्याक लक्ष्मीची आजी दिवाळेक कालिमातेची पुजा करतात. ह्या लोकांचो मुश्वेल वेवसाय म्हणजे शेतवड. पयलीं जेज्जा हे लोक कोल्हल वाठाशंत आयले तेव्जा ते राजांतलीं कंदमुळां आजी चलता. शेतीच्या धंद्यांत हांणीं व्हडलीशी उदएणत केल्ली जा. पूण ह्या मुरवेल पीक आसा. शेप तयार करून लावपाची पद्दत तांकां श्वबर आसा. पयत्नींसावळ ते शेताश्वातीर साच्याची उपेण कश्तालते. भाताच्यो जायत्यो जाती ते लतायतात. जायते गांवकरी एकठांय येवल शेताची जांणश्णी एकच एवेप करतात. शेतांतली जडणी, शेपणी आजी लुवणी हीं कामांय एकठांय येवल करतात. ती बुटी अडिंणाच्या एका कोजशाक दवरतात. उश्ल्लिया भाताचे दोन पडटा. जवें धान्य श्वावपाक सुरवात करचे पयलीं सिंण बॉणा आजी 9000 कोंकणी विश्वकोश : ४ जाता. जुस्तें सुकोवज आत्नी झांठोवज दवरपांत हे लोक कुशळ लिजिनयाचें साधज म्हणूजय ताचो उपेण जाता. लाएव पुजोवप, रेशमाचे किडे पाळप, शिकार करप, एवाणीत कांय लोक करतात. एवंयच्याय कामांत एकामेकांक पालव दिवप हें ह्या लोकांचें एवाशेलेपण. चडकरूज गांवांतलीं झणळी कामां सामुदायिक हांची आझपाव जाता. घवडकाम, मेस्तकाम, बुरूडकाम, घशं शिवप, भिंती रंगोवप हातूंत वस्ताद आशिल्लीं मजशां सगळ्या गांवाश्वातीर ही काम करतात. कांय घशणीं सोशे करपांत हुशार आसतात. ती णांवांतल्या लज्ज कायाँश्वातीर वा गांव जेवणा वेळार सगळ्यांश्वातीर झोशे तयार करतात. कोल्हज वाठारांत पयशांचो वेव्हार कमी प्रमाणांत जाता. सारकिल्लद्यो गरजेच्यो वस्तू घेतात. कपडे, भांगशच्यो बी वस्तू घेवपाएवातीर मात तांकां पयशे दिवंचे पडटात. उद्देण – धंद्याचे बाबतींत मात हे लोक कांय गजाली निशिध्द मानतात. त्यो म्हणजे बायलो शेत लांणरीजात, धोणूबाणाक हात लायत्वात वा वाद्यांक हात लायजात आली ती वाजयनात. मासिक पाळी चालू आसतजा बायलो शेतांतलनीं कामां वा घरांत सोरो करीळात. त्या काळांत तांच्यो शेजाळ्नी तांचीं हीं कामां करतात. ऐशमाचे किडे पाळपाचे कामय बायलो करिजात. ह्या धंद्यापसून बायलांक खूब पयस दवरतात. पयली हे जमातींत शालेय शिक्षणाचो अभाव आशिल्लो. जाण्टद्या मनशां वांणडा घशंतलीं आजी भायलीं कामां करपांत ती हुशार आसतालीं. घरच्या घशंत मेळपी हें तांचे वेव्हारीक शिक्षणच आशिल्ले. तशेच जाण्टीं मनशां तांकां बरे वाणणुकेचें आजी शिस्तीचे शिक्षण दितालीं, पूण आतां भुरणीं शाळेत वतात आजी वेगवेगळ्या विशयांचो थंथ अभ्यास करतात. हे लोक पयलीं जायत्या तरांचे श्वेळ श्वेळटाले. पूण आतां तातुंतले जायते श्वेळ बंद जाल्यात. कोंब्यांची झुंज लावप हो तर तांची सामको आवडिची एवेळ. तेरवातीर घरान घर कोंबे पाळटात. सण -