227
kan saindang mga agom.”
Iyong isinorolot kan mga tawo su saindang pinaka- marhay na mga gtbing; su gabés na mga alahas nag- ruluwas sa mga nagkakasararayan. Su mga para- sigal mansana nangagpahiling nin mga badong bor- dado na may mga botones na mga mahiribog na mga brillante, mga magabat na mga kadénang bulawan asin mga mapuputing kalé na jipijapa. Daing iba kundi su gurang na filédsofo na nagpapadagos kan saiyang dating pinagtotodan; badong ginaras na may mga makasoso- lang subidong mga kambaya, na nabobotones sagkod sa liog, haloag na zapatos asin halaba na kdélong fiel- tro abohon su ktray.
!“Sagkod pa man dai ka nagkaigwa nin kamondoan na siring kan sa ngunyan!” an sabi saiya kan teniente mayor; “habo ka na magtaga-ogma kita, mantang kani- evan an sikat niydtong ipagtangis?”
“Bakong an paggibo nin mga karongawan an boot sabihon kan pagogma!” an simbag kan gurang. “Tyo an sa mangmang na paglalango sa gabés na mga tadn! Asin gabés huli sa ané? Magsamwang nin kuwarta na kanigian na mga pagtios asin mga pangangaipo! Sa- bot ko na! iyo an pagsasamwang na bulanos sa pag- hilom kan mga kadalitaan nin kagabsan!”
“Aram mo nang 6yon ako kan saimong ganan,” an simbag ni Don Filipo, na garong nagkakaraw, garong dai. “Tlinaban ko iyan, alagad anong maginibo ko tt- mang sa gobernadorcillo asin sa cura?”
“!Bumutas sa katongdan!” an simbag kan filésofo asin hominalé,
Namongnan si Don Filipo, sinonod kan mata su gurang.
“!Bumutas sa katongdan!” an sabi sa hababang tingog alintanang aly ented sa simbahan. “!bu- mutas sa katongdan! ohé! kun an katongdan na ini sa- rong karapatan asin bakong kagabatan, ohd, mabutas ako sa katongdan!”
Pané nin mga tawo su patio kan simbahan, mga lalaki asin mga babaye, mga aki asin mga gurang na iyong nagkakasorolot su saindang pinakamarayrahay na mga gtbing, sorosardlak, naralaog asin naruluwas sa mga harayakpit na mga tata. Alimyo nin pélvora, nin mga burak, nin kamangyan; pinapagdaralagan asin pinapagsururiyaw su mga babaye kan mga bomba, mga
