Page:Hare-sa-sako-pagdoot-noli-me-tangere.pdf/17

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.


7

bagay an pagpalakaw kan pamahalaan sa Madrid asin saro man na bagay an pagontok sa Filipinas!”

“Alagad...”

“Siring baga, halimbawa, sakuya,” an padagos na mga tataramon ni Fray Damaso, na hinalangkaw su tingog tanganing dai makataram su saiyang kaolay, “igwa nang duwang polo may tolong taon na ako nagkakaon nin batag asin maloto, makakapagsabi akong bulanos dapit sa bagay na iniho. Dai mo ako pagpahayagan nin mga teoria asin mga retorica, tara, midbid ko an indio. Honahonaon mo na magpoon kan pagdatong ko sa Kaporoan, ipinadara ako sa sarong banwaan, na totoo saday, alagad an mga tawo mga mahigos sa ngaran na pagtanom. Kaidto dai pa ako nakakasabot nin marhay kan tagalog, alagad nagpapakumpisal na ako sa mga babaye, alagad nagkakasinarabotan kami asin nagi akong mahal na marhay sainda, mala ngani ta pakalihis nin tolong taon, kan ibalyo ako sa sarong dakilang banwaan ta nagadan su cura duman na indio, anas gabos naghiribi su mga babaye, tinaohan ako nin dakol na mga pabalon, asin ihinatod ako nin musica ...”

“Alagad ito pagpahiling lamang.. .”

“Halat, halat! hare pakasibot! Dai nahaloy su nakasalihid sako, asin kan maghalé lalong dakol su mga nagiriba, orog kadakol su mga nagtarangis, asin kaniguan su mga nagtorogtog, bago makuring marhay su mga pangbabanog asin ginibo pang haros doble su mga derecho sa parroquia.”

“Alagad itogot mo sakuya...”

“Saro pa, nagduwang polong taon ako sa banwaan nin San Diego asin nakakaayaw pa sana nin nagkapirang bulan magpoon kan paghalé ko... duman” (digdi garong naraot su boot.) “Duwang polong taon, dai nin siisay man na makakasuhay sakuya, igo nang ikamidbid sa sarong banwaan. Anom na ribo katawo an mga nageérok kaito sa San Diego, asin midbid ko an lambang saro kan mga nagoontok duman na baga ako an minondagan asin nagpasoso sainda; aram ko kun saén an kapilayan kaini, kun saén an kapiotan kan zapatos, kun siisay an nageentrés kan daragang ito, kun anong mga kabuyohan kaini asin kun siisay an saiyang pinagkasalaan, kun siisay an tunay na ama kan aki,